Nupepa Puka La Kuokoa, Volume I, Number 71, 24 May 1893 — He Moolelo NO KA Uinohea Kaliwalana [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Uinohea Kaliwalana

— ! KE ĪCAMA WAHiNE. HANAI A I OLE, ■ ; - . £A MEA HUA T A 0 NA PALI ELVHAKAI0 SEK.OTIA. MOKUNA XĪTI. KE KIAHA EAAU 5IAKE. “Pehea! Eaa mai anaanei ®e e hooweliweli mai ia’u?” wahi a ua makuahine la i pane mai ai me ka huila anō hnhn r ana ae a- kona man ouohi * - maka. ’ - Aole i pane mai o Kikila, aka. ua lalau ae la ia i ke kiaha waiua, a hapai ae la iluna me ka nana pololei ana aku a kona mau maka mohaha i kona maknahine, a me he la, e kamailio maoli aku ana no kona nanaina haaheo make ano e hoahewa aku ana i na hana hilahila ole a kona makuahine, a no ia kumn, ua hina aku ]a ua wahine la i hope o kona noho me ka opea ana aei kona mau lima ma kona alo me he la, ua kau- , maha kona naau no" ka hana i hanaia. “E kuu maknahine, e oluolu oe e pane mai i keia ninau a’n, —a hea la hoi mai o Gara ; īamela no ke kau ana iluna o ' kona mōku?” ,-i ninau aku ai ka opio. me ke kuu ana iho i ke kiaha ilalo. “Pehea auanei au eike ai?” , i pane mai ai ka makuahine. v “Aohe o’u manao peheala i oe e maopopo ai aka, he makemake wale no an e hoike mai oei ka mea pololei, a he mea pono hoi nou e hoike mai ia’u i ka mea oiaio wale ho,” wahi -a Kikila, oiai akahi no a hoike inai kona helehelena i ka hioMona huhn. , ‘Tna pela e kuu keiki, ke hai moakaka aku hei au ia oe, r .-aple au i ike,” i pane mai ai ka makuahine. • - ■. ;< E Kele hou mai ana.anei ; oia i kauhale nei mamna o

keiaholaana aku a ka Inoku. , ’ “Aole.” XJa hoomaopopo aka la no oia aia ma.kahelehelnaokona makuahlne kekahi hiohioha ana i ike ai, ua kamailio mai kona makuahine i ka mea oiaio. “Ihea oia e kau aku ai iluna oka moku?’ : , ,. “Maiia pahaina oe e ike ana e hai ana oe ika oihana makai?” • ;■ “He malihini anei oe ia'u e knu makuahine? Aoleloa au e hoopuka iki i kekahi mamala olelo hookahi i kekahi mea kino uhane ola ma keia ao.” “E kau aku- ana oia ma ke ana kahiko aku ma keia aoao o Eawiki.” “ ,; Ua hala paha oia i keia wa nokela wahi?” * •Ae”. ‘ “Ma ke alauui ahai ieta paha oia i hele ai no kela wahi e-a.?” Aole i pane koke mai ka wahine no kela ninau; a no ia mea, ua pane hou aku la ka opio:. “Mai kuhihewa oe’ e hookolo aku ana au mahone o kona . ... -9. ' ' meheu, aka i makemake wale no au ē, ike i hiki ai ia’u ke hookaawale ae ia’u mai ka halawai ana aku me ia.” Ua maopopo no ia Lilana. wahine aole loa e hoopunipuni mai kana keiki, nolaila uahoike aku la oia, ua hala o Gara Tamela ma ke alanui e moe ana ma ka akau o ke alanui ahai leta. . “ “He makemake au e kāmailio aku ia oe, ina aole o’u kuhihewa.ua kanu ia ke kino māke o ko’u makuakane ma ka moana,” wahi a ka opio-me kona kulana oluolu- a waipahe “Ae he mea oiaio no ka mea, nana no i kauoha e kanu ia kona kino ma ka papaku o ka moana, oiai ua oi loa kona aloha i na ale oka moana mamua o ka -aina nei,” wahi a ka makuahine, me ka mohala maikāi ana ae a konā mau helehelena, no ka loli ana ae okalauamau kamailio aua. “Aole anei oe i ike hou iki iāia mahope māi o ia manawa r ' “Ike ia wai - “I knu makuakāne hoi.” “Auwe! Heaha ke ano o keia ninau au e kuu keiki?” 0 - “E hoomoākaka aku au ia oe, aole auei i Iioike iki mai kona uhane iaoe mai kona make ana?” “Aole I6a. Pehea oe i manao ai.e niuau mai ia’u i kela mea?” “Ua ike auiaia meko’u mau maka ponoi, me ka hoohewahewa ole, ika po mahope iho o kuu pailaka a.na mai ika mioku iloko o ke awa.” “Ua ike oe i kuu kaue ?”; “Ae, hē oiaio ua ike au.” . “Ihea kou ike ana?” “Iloko o kahi luakini pohaku kahiko.” Ua haikeā koke ae la na papalina o ka wahine, aka, ua hooikaika . koke. ae 1h oia e hoomalae iho i kona kulana pihoihoi. “Pehēa ke ano o kou' ike , aena āku?”

“I pee au iloko oua wahiloakini la mamuli o1m. ua. la wa nae, ua aaki mai la ka pouli me ka uhi pu ana o kona mau eheu panopauo. ī kela wa koke no i ku mai ai kekahi kiho kanaka-i paa me ka aahu eleele loihi mai kona poo a hiki i kona wawae, me ka anehe ana e komo mai iloko oka luakini. la wa no lioi i o mai ai ka uwila, a īke maopopo aku la au ī kona helehelena haikea, aoia no hoi ka hiohiona oiaio maoli o kahelehelena 0 kuu makuakane, a'u hoii hoomaopopo mua ai. TJa nalohia honua wale iho la no ua kino aka la, aka, o kahi hoi o ka nalowale ana, aole au i maopopo.” “Aole oe i huli?” I ninau mai ai ka makuahine me ka haalulu o kona kino holookoa 1 ka ua mea he pihoihoi o kona naan i ka lohe anai i keia moolelo kupaianaha mai kanakeiki aku, I “He oiaio, ma kekahi la ae 'ua huli au me ka hoii akahele aole he mea i loaa ia’u.” . . He mea oiaio ua hoikemaoli mai no na hiohiona o ua wahine la i k'a pihoihoi a.me ka hopohopo, aka, mahope iki mai, ua hoi hou mai la kona kulana mau, a ia- wa, ua pane mai la oia: “Malia paha he maalomaka wale no kela au i ike ai,” wahi ana me ka holoi ana ae ika hou e hiolo ana.ma kona.lae me kona hainaka. “Aale loa au e hoohewahewa iki ana ika inea a ko’u mau makao ikO aL 5> “Pehea, aoleno ua mea kino aka lā i hoomaopopo mai ia ■ oe.” ; “Aole. Ia 5 u e noho ana ma kekahi kuono ouā wahi hale -la, ua komo māi la na kino pahaohao la me.ka nana ole mao ā maanei - Ua hele pololei aku la oia ho kahi oka awai, ama ia wahi oia i nalowale honua ihoai.” “He mea kupanaha loa keia e kuu keiki,” wahi a ka maku- , ahine-i paue mai ai. Aole i panē hou aku o Kikila, aka, ua nana malie aku la oia i kona mākuāhine, oiai ua hoomaopopo oia no ke kulana pihoihoi a hopohopo maoli- o konā makuahine. Nolaila. ua liloia i mea uo ko Kikila naau .e uoonoo nui ai, ma keano hea la hoi i Hlo ai kela moolelo i mea ua kona makuahine e hopohopo iuo loa ai. Ano ia mea, ua hoomaopopo iho lapia, . aia aku no kekahi mau mea ke huna malu ia nei e kona makuahine, aka, ua hoomanao ae la no hae oia i kela olelo kahiko, “o na mea i hanaia ma kahi malu, e- hoike ia no ma ke akea.” Kolaila, e hoomanawanui' iki iho ena makamaka.helu-! helu o keia moolelo a olliaku| kona mokuna hou me na ku-! hiniā. ; Aole i pau. ■ ■ !> Eia ka la © hoihol ia ae al ka Hoiwahine ma ka noho alii, pela ka wanana a na kahuna hoopunipuui. iilai hoopanipuni hōu aku e na kahana o Baala. ' l