Ka Oiaio, Volume I, Number 17, 24 January 1896 — Page 1

Ka Oiaio/Ka Oiaio Puka La/

Hoopukaia i na la a pau koe ka la Sabati a me Lapule no 30 keneta o ka mahina.

 

BUKE 1   HONOLULU, JANUARI 24, 1896   HELU 17

 

KA OIAIO PULA LA

 

KE KULANA NAAUAO O KE KANAKA MA MUA O KE KAI A KA HINALU

 

            Hoko o ka noho ana hewa o ke kanaka o ka honua nei mamua aku o ke kai a ka hinalii aole hoi ia au e like me ia i manao waleia kekahi he au o ka hupo a me ka noho ana hana ino wale i kela a me keia mea. Ua haawi ia aku hoi ina kanaka he manawa e loaa ai ia lakou kekahi kulana kiekie o ka hoopono a me ua haawina naauao.  Ua loaa ia lakou ke kulana kiekie a me ka ikaika o ko lakou noonoo a o na kumu e loaa ai ia lakou @ na ike hoomana a me na akeakamai aohe hoi onaIna a e like ai e like me ia au.

 

            He kuhihewa ka manao ana aku no ko lakou ola ana no kekahi manawa loihi ua lolohi ke kanaka maku ana o ke lakou noonoo ua mohala piha ae la ko lakoa mau noonoo ikaika i ko lakou mau la opio a o ka poe lakou e noho wiwo ana imua o ka Akua a e malama ana a e hoohalike ana i ke lakou noho ana e like me ko ke Akua makemake, e pii mau ana ko lakou ike a me ko lakou naauao iloko e ke lakou ola ana.

 

            Ina he mea hiki ke hoohalikeia na loea kaulana o ko Krkou manawa me ko kanaka o ia au ua hiki ke hoomaopopoia ka emi ana mai o ka noonoo o kanaka o keia au, e like no me ka emi ana o ka ikaika kino.

 

            E like me ka emi ana mai o na makahiki o ke kanaka, a me ka emi ana mai  o kona ikaika kino, pela no i emi ai ka ikaika o kona mau agina noonoo. Aia noi kekahi poe kanaka o keia manawa e haawi ana i ko lakou ikaika e hoonaauao hoy ia lakou iho no kekahi manawa mai ka iwakalua a ke kanakolu makahiki, a ua hoopiha ia ko ka honua nei poe i ka mahalo nui no ka naauao i loaa ia lakou  Aka, na hookaika ia mai keia mau agina naanao i loaa ia lakou i ka wa hoohalike ia ai me ko na kanaka, nona ka noonoo a me ka ikaika kino e ulu mau ana no na keneturia. He nea oiaio e loaa ana i ke kanaka o keia au o Krkou ka pomaikai mai na mea i ike ia o ka poe naauao i hala e aku makua.  Ua haaleie iho hoy na kanaka non an noonoo hohonu, ka poe i hoolala a i ao a Bakau i ka lakou nau hana i hana ai no ka poe e @kali aku ana mahope o lakou. Aka ma keia ano no, a e hike me ka hiki i ua inea e Pili ana i ka ike kanaka wale no, ua oi loa aku ka pono i loaa i na kanaka o ka wa kahiko. Aia hoy e noho ana iwaena o lakou no kekahi mau haneri makahiki, ke kanaka mua a ke Akua i hana ai e like me kona ano ka mea a ke Akua ponoi i kapa iho ai he “maikai,” ke kanaka hoi a ke Akua i ao ponoi mai ai m ana ike naauao a pau e Pili ana i keia honua. Ua ike hoy o Adamu i ka moolelo o ka hookumuia ana o na mea a pau mai ka mea mai nana i hookumu; oia ponoi no kai ike i na mea e ka@lo ana iloko o eiwa keneini ia, a nana ponoi no i haawi aku i kona ike i kana poe mamo.  Aole hoi he @uke a na kanaka o ke au kakiko. aole a lakou moolelo i kakauia aka.  me ko lakou mau kino ikaika, ua ikaika ko lakou haawina hoopaa naau, he eleu i ka apo aku, a hoopaa iho iloko o ko lakou noonoo i na mea i hoike ia mai ia lakou, a mai ia lakou aku hoi e loaa ai i ka hanauna aku mahope o lakou. A no na haneri makahiki mahope ma he mau hanauna hoy ka noho ana @alu a o k a @o@aa, i ka wa hookahi no e loaa ana ia lakou he manawa @ kuka pu ai a e ao aku i kekahi i kekahi mai ka ike a naanao i loaa ia lakou a pau

 

HAAWINA HELUHELU BA@B ALA

KA MOOI EI O O ENOKA.

 

1. Owai la kekahi o na kanaka kahiko kaulana makua aku o ke kai hooee? Ki@. 5:18. “Hookahi haneri makalaki o ko lareda ola ma a. me ka@a@@o z hanau ae la o Enoka mana.”

 

2. Ehia makahiki o Enoka a hanau ai ka o Mekukala? Kin. 5:21.

“He kanaonokumamahina na makahiki o ke Enoka oa ana. a hanau ae la Me@@sala uana.”

 

3. Pehea ka loihi mahope ola wa ke Enoka hele pu ana me ke Akua? Kin. 5:22.

 

Hele pu ae la o Enoka me ke Akua. Ekolu haneri makahiki mahope ma o ka hanau ana o Metu@ala a nana mai na keikikane a me na ka kamahine.

 

4. Heaha ka manao@o o ka hele pu ana me ke Akua?

 

Pane Oa hoy ka noho ama e like me ko ke Akua noho aua ka like o ka manao me ko ke Akua. Amosa 3:3.  E noho ana kekahi poe mahope o na cuco o ko ke kino, aka, o Enoka nae kekuhi o na kanaka maau maemae loa.”

 

5. Heaha nao lelo hoike a Paulo e hooiaio ana i ko Enoka ano? Heb 11:15.

“No ka mea, ina i manao lakou i kela aina a lakou i haalele ai ua hiki no ia lakou ke hoy aku ilaila.”

 

6. Heaha ke alanui okay e hiki ai i ke kanaka ke holaulea i ke Akua? Heb. 11:6 hapa inua.

“Aka @e mea hiki ole ke hooluolu i ke Akua me ka manaoio ole.”

 

7. Heaha ka manaoio? Heb 11:1.

“O ka manaoio, o ka hilinai ana no i ama na moa i manaolana-ia’i a o ka hoomaopopo ana hoi i na mei i ike ole ia.”

 

8. Ua hoolilo ia anei o Enoka i kanaka pono e like me ka poe o keia manawa? Heb. 11:5. hapu mua . Ga. 3:26.

“No ka mapaoio. I lawe ola ia ku ai o Enoka m@ka ike ole i ka make; aole ia i ike hou ia, no ka mea ua lawe ola aku ke Akua iaia.” “Aka i ka hiki ana mai o ka manaoiok, aole e noho hou Krkou malalo o ke kumualakai.”

 

9. He mea hiki no anei i na kanaka ke hoapono i ama ke kanawai? Gal. 3:1.

“Aka ua Afaka keia, aole kekahi e kouponoia imua o ke Akua ma ke kanawai: no ka mea, o ka mea i pono, e ola i ama ka manaoio.”

 

10. Heaha hoy ko Enoka kulana? Inda. 1:14.

He Kaula.

“Wanana mai no o Enoka ia mau mea o ka hiku ia mai a Adamu mai, i mai la, eia hoy, e hele mai ana ka Haku me ka umi tausani o kona poe ho ano.”

 

11. Heaha la kana i wanaua ai? Luda 14:15.

hapa mua.

“Wa ana mai no o Enoka ia mau mea. o ka hiku ia mai Adamu mai. I mai la, eia hoy, e hele mai ana ka Huku me ka umi au@ani o kona poe hoano, el okolokole mai i ana mea a pau, a e hoahewa mai i ka poe aia a pau iwaena o lako i na hewa a pau a lakou   hana hewa’i.”

 

12. He Pili anei k@@a wanana i ko Karisto hele mua ana mai. a i ole i kona hele elu ana mai paha? Ioane 3:17.

      “O kamea i loaa ia ia ka waiwai o keia ao a ike ae la i ka hele o kona hoahanau a Papini ae i kona naau iaia. pehea la ke aloha o ka Akua e noho ai iloko ona.”

 

13. E hooko ana anei oia i ka mea i olao maluna o na kanaka a pau i kona hele elua ana mai? Tesa 1:7,8. (Hoik 19:11)

“Pela i lilo ai oukou i mau alakai no ka poe manao@o a pau i Makedonia a me Akaia.  No ka mea mai o oukou aku i pae aku ai ka olelo a ka Haku aole ma Makedonia a me ka Akaia wale no, aka ma ia wahi aku a ia wahi aku i hoolahaia ae ai ko oukou paulele ana i ke Akua i ole ai e pono ia makou ke hai hou aku.”

 

14. Heaha hoy ko En ka hopena? Heb. 11:5, gaoa nya, (Jub, 5:24.)

“No ka manaoio i lawe ola ia ku ai o Ekoka ma ka ike ole i ka make; aole ia i ike hou ia, no ka mea, ua lawe ola ake ke Akua ia ia.”

 

15. Heaha ka mea e ao mai ana ia Krkou ma o kona lawe ola ia ana? Heb. 11:6 hapa hope

“No ka mea o ka mea e hele aua i ke Akua e pono no e manaoio oia, ke mea i’o no ia a he mea hoy e uka mai ana i ka poe e imi ika ka ia ia.”

 

16. He poe e ae anei kekahi e lawe ola ia ana ma ka honua aku neo a i ka lani? H@ok. 14:3. (1 Tesa. 4:16,17 J

“Mele iho la lakou i ke mele hou imua o ka nonoalil, a imua o na mea ola eha, a imua o na lunakahiko. Aoke e hiki i kekahi ke ao ia mele, o ka poe okay haneri me kanahakumamaha tausani wale no, ka poe i kuaihoolaia’e mai ka honua aku.”