Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 36, 3 September 1925 — KA NINAU I'A MA HAWAII NEI [ARTICLE]

KA NINAU I'A MA HAWAII NEI

Oi ae ka Pii o ke Kumukuai Mamua o na Wahi e ae. Na Kulana Ano-e ame ka Noho Naaupo na Kumu. O ka Hoonaauao ke Kumu e Hoopakeleia ai. (Manao Hoakaka Eha." Kakauia e Lorrin A. Kakina 'Unuhiia no ke Kuokoa) Ka Palekana o na Ula ■ • • . Aole he loaa o na "Ula" maoli o na .Kapakai Akelanika ma Hawaii nei; aka o ko lakou mau hōahanau, ke Crawfish ka mea loaa. Aole he nunui o ko lakou.lnau niho elike me 'ko ka ula maoli, aka ua kulike no nae ma kekahi mau ano e- ae me na ula maoli, a ua ikeia ma ia ano maanei nei. Ahiki mamua koke aku nei he nui ka ula ma ka makeke o Honolulu nei, a e kuai liilii ia ana ma ke 35 keneka pakahi. Ke loaa nei no na ula ma kekahi mau apana knaaina o kekahi mau mokupuni e ae; aka ma Qahu nei kakaikahi loa lakou me ka ike ole ia ma ka makeke. O na ula kakaikahi e loaa ae ana ua haoia apau e na haleaina o ka papa kiekie ame na hokele, me ka pipii maoli o. s kje kumukuai—he dala a oi aku paha no kekahi ula palanaiki o kahi kino. Pau na Ula Maanei Nei Ma Ke Ano Meaai No ka pono holooko o ka lehulehu, ua pau ka lilo ana o na ula maanei nei i mahele no na meaai. O ke kumu no keia nele he moakaka loa ia, elike me ka ihu, i ke kau mai ma ka helehelena o ke kanaka—o ia hoi no ka mea aole he palekana i haawiia aku ia lakou. Iloko o Iune, Iulai ame Augate e hanau hua ai na ula; aka aole he kanawai i hanaia e ake'ake'a ana i ko lakou hopuia i keia mau mahina. Nolaila ua hopuia Iakou a ua aiia iloko o kela manawa, elike no me na mahina e ae iloko o ka makahiki. Nolaila ua hopuia na u1a o na ano like ole mai ke nui mai ahiki i ka Iiilii kohu opae. Poho Wale Ka Hooikaika Ana i Kanawai Hoopakele Iloko o ke kau ahaolelo o 1923, ua hoao ka Llmamakaainana Gernt Wilder e Ioaa he kanawai hoopakele ula maloko o ka ahaolelo, Ua hoopaheneheneia aku oia, ku-eia, a lia hoohokaia kana mau hooikaika ana e ka ooe kalaiaina. ka noe i naa ma-

lalo o kekahi manaso naaupo akea, ahik i i ka hoemi loa īa atia mni o ke kanavai hsoopakele, o ia ka hoopauia o ka hopu ana : na ula wahine me na hua. E hoomanaoia ona hua o ka ulas wahine, aia ia mawsaho o kona kino, nolaila he hana hiki wale no ke kope ana ia lsakou ahiki i ke koe wahi hoailona ole ana no ka loaa ana o nsa hua malaila, ua laweia mai la ka niakua a hooliloia aku la-ua kilaia aku la na hua, a hooneoneoia akus la ka hanauna o nas ula omua aku wc he mea la aole no he kanawai hoopakele!s Ke Ano o Ke Kanawai Hoopakele Ula Hous Ua kukulu mai ke skanawai hou i "kikina kapu" no na ula apau, iloko o lune, lulaiss ame Augate, ko lākou kikina hanau shua. E hookapu hou ana ia no ko lakou kuai hoolilo ia aku ■nalalo o hookahi paona ske kaumaha, 1 na manawa apau o ka smakahiki. hoomaopopo ana ka manaso mua 110 ka hanauna omua aku nei ona ula, a e hooia aku ana ka manao elua no ka nui onas ula ke makemakeia e kii.s Kumu o Ke Ku-e i Ke Kasnawai Hoopakele Ke kumu i haawiia ae e ksa poe e kti-e ana i ke kanawai e no-)pakele ana i na ula. o sia no ka mea mau i haawiia e na •nea a->au e ku-e ana i kesskahi kanawai hoopakele i'a, o ia hoi: "E ku-e ana ia i ka pono o na kanaka, ma ka hana ana elike me ka lakeu i makemake ais; he kanawai akēakea, hoopilikia •" ka lahui kanaka ilihune, sma ke akeakea ana ia ka hoohana ana aku i na pono spilipaa a ke Akua i haawi mai ai ia lakou e lāwai'i maloko os ka moana no kekahi mea e hiki ai e loaa aku ia lakou!'' a pela aku, a pela aku.s O ke ktilana mamua ame keia manawa no na ula ma ke anos she meaai ma Hawaii nei, me ke kanawai hoopakele ole, o ka hoakaka maikai loa no ka'u mea i maopopo, no ka mea e hoeas mai ana —ma ka mea oiaio maoli, ke ikeia nei i keia manawas e nee nei. no na mea pili i na i'a o nsa ano apau, koe wale no a loaa ia kakou na kanawai hoopakesle i'a wikani, e hookoia ana me ka ikaika. aole wale no e na lunsa oihana oke kanawai: aka e ka manao i hoomalamalamaia amse ke kakoo arta a ka lehuJehu.s Me na manao no o ka poe e ku-e ansa i ke kanawai hou, aole he hoopilikia e hanaia ana e ke kanawai hou—aolē ia e hooneles ana i kekahi mea i na ula, na ka mea aole no he ula i keia ma-s nawa. e hoonele maoli ia ai kekahi mssea. O ke kanawai hou ma ka manao o ka poe ku-e, he mea koho wale ahe mea hoao. Aole ia e hoonilsikia ana 110 ka mea aole no he ula i keia manawa, e hoonelesia aku ai na kanaka; nolaila aole e hoopilikiaia ana na kanaka msamuli o ke kanawai hou; oiai hoi, ina he pololei ka man'ao o kse Komiaina I'a, a e lawe i'o mai ana na kanawai hoopakele, i nsa ula i meaai, alaila ua hoopomaikaiia na kanaka ma ia mea.s Nolaila ke hoeueu ikaika aku nei- aus e haawi na papa apatt ssame na lahui kanaka apau i manawa e hoao ai i ke kanawai sshou—e hoolohe holookoa ia mea. Aole e hopu a ai paha iloko 0 lune. lulai a i ole iloko o Augate, ssa i ole kuai paha i ka ula 1 emi iho malalo o hc*>kahi paona ke kaumaha. Ke hoeiieu aku nei au e hele aku kaksou a oi aku mamua o keia, a e kokua maoli aku i ke Kosmisina I'a ma ka hooia ana mai i ka oiaio o ko lakou manao, a is ole ma ka hoohulihuli ana aku ia ha'i e lilo ai lakou i poe hoosko i ke kanawai. Malia he Hoao No ke Kanawai Hosopakele Holookoa Ma ka haawi ana aku i ke kanawais hoopakele ula i hoao maikai loa malia he aoao kupilikii siā., e maopopo ai ka pololei a pololei ole paha o ke kanawai i'as holookoa! Ina nae e ikeia ka pololei ma keia mea, ( alaila e. pololei ana i{ia ke-s kahi mau ano e ae. Ina hoi aole asna ma ke'a mea, alaila ua hamama no keia ninau holookoa 110 kekahi olelo hoo-s holo, a ua hiki no ke hoopauia kse kanawai holookoa, ina e ana. o ke alahele loa ia.ss Kaawi i ke kanawai hou i manawa e slioao ai! (No keia pule ae e puka hou aku ai.)s