Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 36, 3 September 1925 — KAPAEIA EKOLU MAU MAKAI MA KA HALAWAI A KE KOMISINA. [ARTICLE]

KAPAEIA EKOLU MAU MAKAI MA KA HALAWAI A KE KOMISINA.

Ma ka halawai a ke Komialna ninauinau hana 0 ka »oho ana ma ka po 0 ka Poakolu i hala i huaiia ai imua 0 ia komisina ka "lioopakeleia ana" 0 kekahi mau Kepani hana a kuai waiona e John Wise ame ka oihana makai e na makai Jobn Poter» ame Joaeph Keola, h& mau m&kai i kapaeia mai ka oihana makai ae. 0 ka mea i ikeia mahope iho 0 ia noho ana a ke koraisina 0 na makai elua i hoopiiia ae ai no ka hana ana i na hana i ku-e i ko laua mau kulaua makai o ia ko laua kapaeia ana niai ka oihana makai niai no eono mahina pakahi, & no ka Makai John Haili hoi, i hoea ae ax mamoa 0 ke komiāinai ma ko ano ho e kupale ana uo John Peterp, ua kapaoia oia mai Ka liana mai no elua mahina. Ma kela halawai a ke komisina he kakaikahi loa ka poe i akoakoa aku, aka nae, aole no i nele i na oleloike hoopihoihoi nōonoo ame na paio hahana ana. Ma kekahi manawa ak a Makai Peters i hoakaka ae ai i kana mau mea i ike imua 0 ke komißina, ua kapaia mai oia i ka hoopunipuni e ka Makai Nui Trask, 0 ka Pctcrs wale no 0 ka pane ana ae, "aole au i hooplmipuni. ,, Ua lioopiiia ae ka Makai Peters e ka Makai Nui Trask no ka hewa aihue, 0 ia hoi ko Peteri aihue ana he 15 galani okolehao mai ke Kepani mai nona ka inoa 0 Kentaro Dtau, o ko alanui Waialae ame Kapahulu, a ua hoopiiia ae hoi ka Makai Keola no ka lawe ana he $15 ki-pe mai n M. Nozaki mai, he Kepafti e lawe ana i ka okolehao maluna 0 kona kaa o'o, a i paaia eia. 1 kulike me ka Poters hoakaka mr. kana moolelo, ma kona manawa i kapaeia ai mai ka oihana makai mai no kekahi kumuhoopii okoa, ua ninau a.ku oia i kona hoaloha ia George Chillingworth no kekahi wahi e hiki ai iaia ke kuai okolehao emi o ke kuai, a Ua hoiko mai o Chillingworth iaia, i kahi o Otsu e loaa ai ka okolehao emi. 0 John Haili kekahi i hele pu me ia i kahi 0 Otsu a eia nae, loaa mua aku la o Otsu ia laua e holo mai ana ma ke alanui. "Aole au i hiki i ko Otsu wahi mamua, aka nae, ua kikeke aku au 1 ka puka. He kapuahi puhi rama ke a ana maloko 0 ka rumi ia manawa, a ma kahi 0 ka 15 a 20 mau pahu rama i hoawaawaia e kuku mai ana, He ipu hao puhi rama ia ma kalu 0 ka 100 galani. No kekahi manawa ko Haili nana ana i ka ipuhao puhi rama a pela no me a'u, ia manawa i lawe ai maua he 10 galani okōlehao a hookaa aku la he $25 no ia mati galani." Ua ninaninauia oia e ka Makai Nui: rr Wahi au i olelo mai nei ua ike aku oe i ka ipuhao puhi rama e ft mai ana ke ahi a no keaha oe i hoike ole mai ai no ia mea?. Aole anei oe i ike he hana hakihaki kanawai ia!"

"0, ua maopopo ia'u ua hoopakeleia kela wahi o Otsu e Joh» Wise ame ka oihana makai, o ia ko'u kumu o ka hoike ole anrt moi." '♦Alaila oia anei kou kumu 0 ka lawe ana i ka okolehao?" wahi hou n ka Mnkai Nui. "Ua hookaaiā e a'u ke dala no ka okolehao a'u i lawe ai," wahi 0 ka pane a ka makai. "O hoopunipuni oe, olelo mai hoi oe ia'u maloko 0 kuu keena ua hnawi mai ko Kepaiii ia oe ia mau galani okolehao me ke kuni ole." 0 ka Petere pane, ua kuai no oia ia okolehao. "Ua hoike aky au ia 0« ua kuai nu ia oiau gal/»ni okolehno." Ninnninauia 0 Haili, a ma kana mau hoakaka ua kulike loa no me ka Peters moolelo. Wahi ana, ua ikemaka aku oia i ka haawi ana ae o Peterg i ke Kepani he $25 ma ke dala pepa. Ua hookahaha .loa ia ka noonoo 0 ka Makai Nui no koia mau olelo ike a ka Makai Haili, a īnamuli 0 keia mau oleloike a na makai o ka hoolohe onn i hooholo ai ke KomiBina ninaninau hana e kapaoia na Makai mahope iho 0 ka liooloheia ana 0 ko lakou mau hihia. Ma ka hoakaka a Otsu ame K. Turukawa na Kepani na laua' ka okolehao, n i hoea fe ai hoi mamua 0 ke koinieina ma ke ano he mau hoike e ku-e ana i ka Ma kai Peters, ua komo aku 0 Petera lloko 0 ka haje 0 Otsu a inu A kekahi mau kiaha okolehao, alaila hopu iho la i ke&ahi niau galani okolehao he 15 a oili mai la hele. Wahi a laua he kanaka hapa-Pake ko Peters kokoolua 0 ka hoea ana j aku i ka hale, a wahi hou a na Kepani aole 0 Haili ke kanaka i hiki pu aku ai i ka hale, me Peters, he kanaka okoa nO. Ua makemake ka Makai Nui Trask e hoopau loa ia Peters mai ka oihana makai aku, aka nae ma ka hoakaka a ke komisina, ma ka mahawa i kapaeia ai 0 Peter» 0 ka mea hiki wale no ia kino ke hana 0 ke kapae ae iaia Uo ©ono mahina, aohe ana mea hou e hana mai ai, no ka hauhili 0 na oleloike a na Kepqni na laua ka okolehao. 0 WilUam B. Pittman ko Peters loio a no ka pono 0 kona haku i ooi ae ai oia aole o Peters e hoopauia aka, e kapae wale ia no no kg, mauawa. No ka Makai Keola aohe ona loio,

ua kupale no nae oia nona iho ma ka hoopii a Nozaki e ku-e ana iaia. Ma ka hoopii i hookomoia ae no Keola i ka ike ana ka o Keola i ke Kepani me ke galani okolehao ua holo mai oia e hopu i ke Kepani no k alawo ana mai iaia no ka halewai, eia nae ua noi atu la ke Kepani Nozaki iaia e hookuuia ae oia a e uku aku oia ia Keola i $15 ma ke auo ki-pe. Maka'U ka Makai Eia nae, ua maka*u o Keola, i ka manawa a K. Nozaki ka hoahaaau o N. Nozaki i hoomaka'uka'u mai ai e hele ana oia i k ahaiewai a hoike ae, a no ia maka'u i holo ai o Keola, me ka haalele ana i kona kuka ame ka $15 mahope. Ma ka Keola olelo ua hele pu mai oia me Nozaki aliiki i Kakaako, aole no ka hele ana mai e kii i na iala ki-pe a ke Kepani o ka haawi ana aku iaia, aka no ka hopu ana i ka hale o ke kokoolua o Nozaki. "la'u i hiki mai ai ilaila ike mai la au i ka Makai Peters nei a olelo mai la oia ia'u: "He kanāka hupo maoli oe o kou liopu ana mai nei i nei mau Kepaui. Ua hoopakeleia kela wahi." pane .aku la o Keola ua holo mai oia me k'a haalele ana aku i kona kuka mahope i ka manawa i lioao mai ai ko Kepani e hoeha mai iaia. Ninaninau hou ia o Peters, a ma kana hoakaka, ma kela manawa a Keola i hele mai ai a hui me ia, ninau mai la o Keola, "pehea ana na Kepani, e hopu anei?" "Mai hoopaa aku oe ia laua. Ua hoopakeleia ko laua mau wahi-e John Wise ame ka oihana makai," o keia ka Peters pane. 0 Ambrose J. Wirtz, ka lunahoomalu o ke komieina ame J. K. Ordenatein wale no na hoa o ke komisina i lawelawe i ka hana ma ka aoao o ke Komiaina Ninaninau i hana ma kela po. OJ. Hopu ke kakauolelo.