Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 33, 13 August 1925 — HE MOOLELO No Ka MEAHUNA POHIHIHI a i ole Ke Aka Maalo i ke Kulu Aumoe Ame na Miliona Dala i Nalowale-ka Poe Haki haki Kanawai Iloko o ka Umii. [ARTICLE]

HE MOOLELO No Ka MEAHUNA POHIHIHI a i ole Ke Aka Maalo i ke Kulu Aumoe Ame na Miliona Dala i Nalowale-ka Poe Haki haki Kanawai Iloko o ka Umii.

"Ua loaa no anei ia oe ka ino& o kela kanaka nana i Hoopoino i kau kaikamahine ma ke ano pauaka loa ?" I ninau aku ai ka makaikiu "Ae, o ua kanaka nei, oia no q Kapena Paka. M "Auwe no ka hoi el Me kou ike no.o kela ke kanaka nana i hooppino i kau kaikamahine, eia nae, ae n6 oe e noho hana aku malalo ona, he keu aku maoli oe a ka wahine ano ei' 1 'Ua nui ko'u noonoo ana no keia mea au e kamailio mai nei, i ke ao ame ka po, a ua piha maoli no au me ka inaina no keia kanaka, he manawa loihi ae nei nae kela i hala, aka no keia manawa, aohe mea hiki ia'u ke onioni ae, no ka mea he nele a ilihune ko'u ,ioho ana, a he kanaka waiwai hoi o Kapena PalA, a i wahi e loaa ai ka'u ai, ka i'a ame kahi e hoomoeia ai ko'ū poo, pela Iho la au i ae aku ai e noho hana malalo o kela kanaka ino." "He mea oiaio loa kau : hoike mai 1?, no ka hiki ole ia oe ke hana aku i kekahi mea e ku-e ai i kela kanaka, aka no keia manawa nae, ina e loaa ana ia oe he manawa kupono no ka panai ana aku i ka ino no ka ino, e hooko aku ana anei oe i kela manao inaina ona?" % "Ae, e hooko aku ana au i ko'u mau manao inaina maluna o kela kanaka, ua oi ae ko'u mauna ana aku i ko'u ola, ina ia he mea e hookauia aku ai na haawina hoehaeha maluna o kela .knaka, elike nie ka ehaeha a'u i hoomanawanui ai no kana mau hana maluna o kuu kaikamahine."

No ke kui'o o ka pane ma ka aoao o kela wahine, i ike aku ai ka rtiakaikiu> aia iloko ona, kela manao inaina no ke kanaka e noho haku nei maluna ona. O kela mau ano oluolu, ke aloha ame na manao maikai iloko o ua wahine nei, ua kanu pu ia aku ia iloko o ka luakupapau me kana kaikamahine, nolaila he hookahi wale no mea nui i koe iloko o kona noonoo, o .ia no ka manao inaina. "He nani hoi ia ua hoike mai nei oe o kela ke kanaka nana i hookau mai i ka ehaeha, ke kaumaha ame na popilikia maluna ou, ina pela ea, na'u e kuhikuhi aku ia oe i ke alahele e kau aku ai na hoehāehaia mialuna o ua kanaka nei. Ua kamaaina oe i na punana o keia kanaka i noho ai; ina oe e ae ana e alakai aku ia'u iloko o kela mau punana, ua hiki ia'u ke hopu iaia a hoopaa aku maloko o ka halepaahao, e pau ai kona hele lanakila hou ana." "Auwe no ka hoi e ! Ina ,au e kumakaia aku ana i kela kāe hookau. mai ana ofā i ka maluoa o'u," wahi A «*n*rAna |fe i '6<S»ija mati- m&kl. t "Aoleloa e hiki i kela kanaka ke mai he Huaolelō, ke nana wale mai la no ola maluna o ka me na manao kaHaha, a o ia ka ka makaikiu o ka ninau hou ana aku: "Pehea ua maopopo no nae paha ia oe kekahi wahi e loaa aku ai o Kapena Paka, ke makemake oe e huli iaia ea?" ' "Ae, ua ike au i kekahi wahi a kela kanaka e hele mau ai," i pane mai ai kela waliine, a ia manawa i nanao iho ai ka makaikiu iloko o kona pak>eke, a unuhi ae la i kekahi mau bila dala, me ka hoomohala pono ana ae imua o ua wahine nei, alaila i aku la: "Ina e hiki ana ia oe ke lawe aku ia'u, imua o kela kanaka, alaila e lilo no keia mau dala apau loa ia oe." Nana pono loa mai la ka wahine i ka waiho aku o na hila dala me kona pane koke ole mai, ahiki i ka hala ana o kekah'i mau mmuke; me he mea*la, e hakoko ana oia iloko o kona noonoo, no ka hooko mai i ke nōi a ka makaikiu ame ka ole, a i ka hala ana nae o kekahi manawa,' aea ae la ke poo o ua wahine nei iluna, akahi no a hiki iaia ke pane mat: "Ke ae aku nei au e lawe ia oe imua o kela kanaka, a i lohe oe ea, oia ke poo o kekahi puulu o na kanaka hana dala apuka; a ma ka hora nmi-kumamalua mau o kela ame keia po, e hoea ae ai oia no kela hale; aka nae mamua o kuu alakai ana aku ia oe ilaila, ke makemake loa nei au, e haawi mpa ia mai ko'u uku, aole e kakali a mahope aku, aole o'u hilinai i na mea hiki ole ke hookoia." Lalau iho la o Demona i na bila dala, a paa ae la iloko o kona mau lima, me ka mahele ana ae iloko o elua mahele, a haawi aku la i kekahi mahele o na bila dala i kela wahine, me ka i ana aku iaia: "Ke haawi aku nei au i keia mau dala ia oe, ma ke ano o keia kekahi hapa o kou uku e loaa aku ana ia oe no kou luhi, aia a lilo o Kapena Paka he paahao na'u, ia wa e ukuia aku ai ia oe, ke koena o na dala." Aohe hoole ana mai, ma ka aoao o kela wahine, no ka mea aia na dala imua o kona alo, o ka lalau mai la no ia i tia bila dala, a hookomo aku la maloko o ka pakeke o kona lole, a mahope iho o ke kamailio ana aku o ka makaikiu i kekahi mau olelo hoakaka imua o ke kauka, alakai aku la ka Makaikiu Demona i ka wahine aoo, no kahi o ke kaapio e kakali mai ana mawaho o ka puka-pa. Ke holo polōlei la ke kaapio no ka halewai, a i ka hoea ana aku ilaila, ua hooleleia aku la ka wahine aoo ilalo, no ke kakali ana iaia, ahiki 1 ka hoea. ana aku, mamua āe o k;a hora umi-kumamalua o ka po ana iho, i hele like aku ai laua no hale e loaa ai o Kapena Paka. Huli hoi aku la ka Makaikiu Demona no kona maft rumi, a mamua ae o ka manawa ana i kukakuka ai me ka wahine aoo, o kona wa ia i hoea aku *.i no ka halewai, hoomakaukau iho la oia i kekahi mau mea hoololiloli hou i kona mau ano, a paa pu mai la no hoi oia i kekahi kuka koloka loihi, me kekahi uhimaka manoanoa. Me kela mau makaukau iloko o kona mau lima, hele pololei aku la oia no ka halewai, a haawi aku la i ke kuka kolok» i ka wahine aoo, ame ka uhimaka, no ke kahiko ana iho o kela wahine ia mau mea, i ole ai oia e ikeia mai e ka poe i kamaaina i kona helehelena. , I ka makaukau ponoana o kela wahine, elike if)e na mea a ka makai'kiu 1 makemake ai iaia ef komo, kau ae la laua maluna o kekahi kaa, a holo mai la no ke taona, a ma ke kihi o kekahi alanui, i ku iho ai ke kaa, a lele aku la ka Makaiklu Demona ilalo, me kona kokoolua, hooinaka aku la laua e helewawae no ka Muliwai Hikiiia» Ua ma'u no ko laua hele ana aku, kaalo ae'la laua mawaho

o kekahi hale inurami kahiko ia manawa 1 kuhikuhi ae ai ka wahine aoo, o kela ka hale e lōaa ai ō Kapena Paka ia laua, o ko laua nei komo aku la no ia iloko o kela hale, a i ka ike ana mai o ka baklpa i keia wahin« malihini, o ke aumoe, manao mai la no oia, he wahine kela o ka puulu auwana, nolaila aole ana nana mai, oiai he mea mau no ka hoea ana aku o na wahine maloko o kona hale inutam'a, me kekahi poe, no ka inu rama Komo pololei loa aku la kai Makaikiu m« kona kokoolua, ahiki i ko laua hoea ana aku no kekahi wahi keena uuku, mahope 0 ka rumi nui, a ia laua i noho iho ai maluna o ko laua mau noho, i ninau aku ai ka hakipa i ka i ana aku: "Heaha ka olua *mau mea i makemake ai, a'u e lawe mai aiP wahi ana me faū nana ana aku ma na maka o ka makaikiu. "E lawe mai oe i mau kiaha wisake no maua," wahi a ka makaikiu, me ka hele koke ana aku o ka bakipa e hooko i ke kauoha, aole no hoi i emo iho, hoea hou mai la me n» kiaha rama, a waiho ae la maluna o ke pakaukau, me ka oili hou ana mai iwaho, a pani aku la i ke keena liilii a paa. Ma ka manawa nae a ka bakipa o ka waiho ana iho i na kiaha wisake iluna o ke pakaukau, aole i noho nanea wale ka Makaikiu Demona, aia kona mau maka ke hakilo loa la, a o kana mea i ike, o ia no ka haawi afta o na lima o ka wahine aoo, i kekahi hoailona. He mehameha pu wale no oloko. o ka hale inurama, i leela manawa, aka ma ka ilee i loaa aku i ka makaikiu, ma o ka hoailona la, a ka i haawi ae ai, e hele ana kela hale a piha 1 na.kanaka oki puu ame ka poe hana karaima, iloko o ka manawa pokole loa; a ina ua loaa aku i ka Hakipa o ka hale inurama ka ike, i kona ano oiaio loa, hookahi mea maopopo, e Hlo mai ana oia i luahi na na manao inaina, a hoomauhala a ka poe hana karaima puuwai eleele.

Me kela ike maopopo loa i loaa aku i ka makaikiu, e komo ana oia iloko o kekahi poino nui, e pohihihi ai, kona l*Tiakil& ana maluna o kona poe enemi, uiiuhi koke ae la oia i kana pu panapana, a kau pono aku la i ka waha imua o ka wahine aoo, me ka pane pu ana, aku: "Aole loa o'u makēmake e pulapu mai oe ia'u, aka e hoike mai oe i kahi o kela puka hu-na ma ka paia o keia hale, kela puka, e komo aku ai, a iho aku no kekahi keena nui iloko o ka honua. Ina e ike ana au, ua kumakaia oe ia'u, e inu koke no ka poka o ka'u pu i kou koko iloko o ka imo ana a ka maka." Ku ino ae la ka wahine aoo iluna, me ke kuemi ana mai ihope, i kau a mea o ka maka'u, a mamua o ka loaa ana he manawa no ua wahine nei e aku a!, ua pio iho la ke kuku?, hookahi hana o ka haha poele, he papa'i ka i'a o Honolulu. 'Oiai nae ka makaikiu e kakali la o ka lohe aku i na mea e hanaia mai ana maluna ona, me he mea la, ua lohe aku la kona mau pepeiao i ka weheia ana ae o kekahi puka uwai, ma kakahi ō ha paia o ke keena iWku ana e noho ana, a no kona manao, he nui paha ka poe e oili mai ana mai na keetia lehulehu mai o kela hale, nolaila unuhi hou ae la oia i kana pu panapana, a hoomaka aku la e ki iloko. o ka pouli, ma kahi o ka nakeke ana e lohe aku ana. * Ma ka malamalama o kela olapa ana ae o ke ahi, i ka wa ii kani ai kana pu panapana, i hiki ai ke lo'aa mai ka ike iaia, no kekahi puka loihi ma ka paia, k e hockekt ana iti Imnilp ' ! he rui no ke ake e hemo mai\ma aoao, | o ke keena ana e ku la me ka wahine aoo. s ?jMe kela heluna kanaka nui, e hoōpiha mai ana ialoko o ka 4 >rumi, no ka hopupio ana mai iara, hoao hou aleu la ka MakaMMĪ kiu Demona, e ki i kana pu, o ka mea apiki nae, mamua o hiki ana i kona mau manamanalima ke lawe mai i kahi, e haule W aku ai ke kiko o ka pu a loaa ke kukaepele, 0 ka wa no ia i ~ loaa mai ai o kona poo i kekahi pauku laau mahope mai, a hina I aku la oia ilalo 0 ka papahele me ke kupouli 0. kona noonoo, rll g MOKUNA XIV, >j • % M O ka waih'o malie hoi ia o ka Makaikiu Demona ilok'o '6 kulana kupouli 0 kona noonoo, ahiki i ka pohala ana ae, a ias|fl i kaakaa ae ai na maka, he pottli pu wale no ma na wahi aplmH aka ma ke ano o ke ea ana e honi la, me he mea la, aia o|H| maloko 0 kekahi wahi i hanaia -me ka paa loa, a hoomaka j|H | Ia kona mau lima e haha iluna o ka papahele, ua hanaia

ka puna kameki, hooikaika aku la kana haha ana ahiki i loaa ana aku o na paia, ua like pu no me ka papahele, ua h|H naia me ka puna kameki f I|sB Me kela ike 1 loaa mai i ka makaikiu no ke ano o kela nirS3| maopopo loa iho la iaia ua hoihoi maoli ia mai no oia e hoflMjā paa maloko o kela .wahi, e ka puulu o ka poe kolohe, nolailaiā aia m*talo o ka malu o ,kbna mau «nemi, mamuK o kumaieaia ana a ka wahine ana ! r kuhilte\va loa aku ai, aia ma- ' lalo o kana hoomalu ana, eia ka auanei, oia mai ana ke lilo i pio, na kona mau manao kuhihewa. Pehea nae kona mau enemi i pepehi .ole ai iaia a make» o kela kekahi ninau pohihihi loa iloko o kona noonoo, koe waje no ke koho.ana iho, malia ua makemake ka poe hakihaki kaniwai, e hookoe i kona ola, i hiki ai ia lakou ke hookau mai i na hana hoomainoino a hoomaewaewa maluna ona, i wahi e loaa V aku ai kekahi mau mea ano nui loa a lakou i makemake at. | Ina nae no kekahi mau meahuna ka kela poe i makemake loa ai e loaa aku ia lakou mai ia Demona aku. aole loa ia e hookoia ana, no ka mea makaukau loa ka makaikiu e f mauna akii i kona ola iho, mamua o ka ae ana aku, e loaa i kela poe, kauwahi lihi, o na mea a lakou i makemake mai ai, no ka hoomahuahua ana aku i ka holopono o ka lakou mau hana hakihaki kanawai. [ oka hoea mai oka make maluna ona, o kela kekahi ona | mea a ka makaikiu i makemako ole ai, koe wale no paha a hiki ole e loaa iaia kekahi alahile no kona palekana; a oiai e kakali ana o ke kii mai o kela puulu iais, ke au wale la no oit, .i kona wāhi e pakele ai,'mailoko aku o kela rumi. Ina paha he malamalama kekahi, ua hiki loa iaia ke ike aku i ke kulana o kela rumi, ame ke alahele e hiki ai oia e pakele, ke manao oia e lawelawe aku i kekahi mau hana e hemo ai oia iwaho. Ke noke la oia i ka huli maloko o na pakeke o kona kiika ame ka lolewawae, i kekahi kukaepele, aohe nae he loaa iki, no ka mea ua kuekaaia kona mau pakeke e ka puulu o na kanaka hana karaima a ua pau loa na waiwai oloko i ka laweia, > Heaha ia ia noke hoomau ana ika huli ialpko ona pakeke, : tra loaa aku la hookahi wahi laiu kukaepele.mawaena o ka : pale oloko oke kuka, ame ka apana o ka pakeke, akahi no a | manao, ka makepono o kona luhi, ame kana hooikaika ana ! aku e_pakele mailoko aku o kela fuml. Haehae ae la oia i kona palule i na apana liilii, pela me kooa kuka, me kona hoopuupuu ana iwaenakonu o ka rumi,'alaiU koe ae la i ke kukaepele, & ho-a aku la ī ka paila o na wei liilii, a iloko o ka manawa pokol6, ua malamalama koke at la oloko o kela rumi; XMe I t