Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 24, 15 June 1922 — Page 8
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
NUPEPA KUOKOA HONOLULU, T. H., POAHA, IUNE 15,1922
Owai ka Kakou Elele Lahui i Keia Kau?
@a maopopo loa ke kulana o ka Elele Lahui Baldwin ma keia kau koho baloka wae moho ae o kakou e hoea mai ana, elike me na lono meahou i loaa mai i honolulu nei, a pela hoi me kana mau leka ponoi i kakau mai ai i kona mau hoaloha maanei, a i na alakai o ka aoao kalaiaina Repubalika, o ia kona makemake ole e holo hou no kela kulana, aka e haawi aku ia kulana, maluna o kekahi mea, i oi aku ke kupono mamua ona.
He mea oiaio, he kanaka ka Elele Baldwin, i paa maoli i kana mau hana ponoi maan@@ nei, a mamuli wale no o ka manao ana, i hookahi wale no @na kau e paa ai i kekulana ilili lahui i ae aku ai oia i na noi a kona mau hoaloha, e lilo oia i moho ma ka aoao Repubalika, ua paa kona manao e hooko aku ia mea, me ka waiho ana mai i na alakai o ka aoao Repubalika, enoonoo aku i kanaka kupono ma kona makalua.
Ua hoike mai na mana koho apuni keia Teritore i na manao ohohia no ka Elele Baldwin, mamuli o ka heluna baloka kiekie i kohoia nona i ike ole ia maka moolelo o ke koho baloka no ke kulana elele lahui ma Hawaii nei, mamuli o ko lakou manaoia, he kanaka, ka Elele Baldwin i makee e hana aku i na hooponopono ahaolilo kaulike apau no Hawaii nei, me ka nana ole ma ka lahui, a ma ke kulana paha o kanoho ana o na makaainana.
He mea minamina ka hoomaopopo ana i keia manawa, no ka hiki ole i ka Elele Baldwin e holo moho hou no kela kulana ma keia kau ae, no ke kumu, he uuku loa kona manawa i paa ai i kekulana elele lahui, me ka pau pono ole o na hana i manaoia nana e hooikaika maloko o ka ahaolelo lahui no keia Teritore ; oiai nae ua hoohoaloha aku oia i loko o keia mau mahina kakaikahi, me na hoa oloko o ka ahaolelo, a ua hoolala hoi i kana mau hooponopono ahaolelo i manao ai, no ka pono o Hawaii nei.
Ina nae ua paa io kona manao e waiho loa i kela kulana elele lahui he mea hiki ole i kona mau hoaloha maanei, a i na alakai paha o kona aoao kalaiaina ke hookikina wale aku iaia e lilo i moho ; nolaila ua ili mai ke ko'iko'i maluna o na makaainana koho ana aku i kekahi mea kupono i elele lahui na Hawaii nei ma keia kau ae.
Me ke kanalua ole alualu ana i ke kulana elele lahui, mai na aoao kalaiaina kuloko ae o kakou, mai na haole a na Hawaii, no ia mau moho nae, e ike aku ana no kakou, ma keia mua aku, i ka wa e kokoke loa aku ana i ke kau koho baloka wae moho.
Ma ke ano nae he Hawaii, me he mea la, o ka noonoo nui iloko o na kanaka Hawaii, o ia no ka ike aku i kekahi Hawaii kupono, e paa ana i ka hanohano o ka lilo ana i elele lahui mai Hawaii aku nei, o ka manao hookahi no ia iloko o na haole, o ka ike aku i kekahi o kela lahui ma ia kulana.
He elua mau alahele e hiki ai e hookoia keia iini o na Hawaii, ma ke ano he lahui, o ka mua, o ia no ka hapa o na moho Hawaii e holo mai ana no ke kulana elele lahui mai Hawaii aku nei, a o ka lua, o ia no ke koho ana o na Hawaii, me na manao lokahi, no kekahi moho ; in a aole e lawelaweia keia mau mea ano nui e kakou ailaila aole he manaolana ana, no ke kau o kekahi Hawaii ma kela kulana i keia mau makahiki aku ; ahiki i ko kakou lokahi ana maluna o kekahi moho hookahi.
Ua hoomaopopo na haole i keia pilikia, me ia hoomaopopo auanei, i ka nana aku, e onouia mai ana i hookahi moho wale no, maka aoao Repubalika, me ka lehulehu o na moho o kela lahui ma ka aoao Demokarata, no kela manao no e kaa ka hanohano o kela kulana i na haole ; aole no he pilikia o ia manao ;a oiai eia ka hapanui o na mana koho, i na kanaka Hawaii, he mea pono e loaa ka ike ia lakou i keia wa, he hookahi no alahele e hookoia ai kolakou iini, o ia no ka lokahi ma ke koho ana i ke kanaka a lakou i manaoia ai, ua kupono i wahaolelo no keia Teritore maloko o ka ahaolelo lahui.
Ua hoopukaia ae kekahi manao e kekahi o ko kakou mau hoaloha haole, mamua aku o ke kau koho baloka kuikawa i hala, no ka lawa ole o ka ike ame ka makaukau o na kanaka Hawaii e paa ai i ke kulana elele lahui ; i ka make ana o ka Elili Kalanianaole, o ka hoea ana mai ia, i ke kanaka Hawaii hope loa i kau aku ma kela kulana ano nui ; me he mea la e olilo okoa mai ana, o na haole wale no ka poe kupono e kohoia no ke kulana elele no Hawaii nei.
O ka mea oiaio loa, aole kakou i nele i na Hawaii makaukau a lawa e paa i ke kulana elele lahui me ka hanohano ame ka mahaloia, a i wahi e ikeia ai ka pololei ole o na olelo kipehi a kokakou mau hoaloham no keia lahui, e hoikeike aku ma ka hana, i ka wa e hoea mai ai i ke kau wae moho ae nei ; ua paa ko kakou manao, e hoouna i kekahi kanaka Hawaii, e haaheo ai kakou, ame Hawaii holookoa.
Ka Ninau Hoonaauao i na Opio Hawaii
Eia kekahi põe kanaka opio, elike me na hoike i loaa mai i keia keena, ke hoolala mai nei, e hoahu i kekahi waihona, no ka hoonaauao ana i na opio Hawaii, i hiki ole i ko lakou mau makua ke hoonaauao. ma na kula keikie, e lilo ai lakou, ma keia mua aku i poe e paa ana i kekahi mau kulana ano nui iloko nei o ka aina a e lilo ai no hoi i mau alakai no keia lahui.
Malia paha o keia kekahi kumu o ke kakaikhi o ko kakou mau opio Hawaii, e ikeia nei maloko o ko kakou mau kula kiekie, o ka nele i na kokua, no ka hoopau pono ana i ko lakou huli ana i ka ike ame ka naauao ; ina pela, ua kupono i'o kela manao e hoolalaia mai nei e kela poe Hawaii ; pela iho la paha e mahuahua ai ko kakou poe opio maloko o na kula kiekie o kakou.
Aole no nae keia he hana malihini, eia na haumana o na Kula Kamehameha, ke kokua nei, ma ka hoonaauao ana i kekahi heluna nui o na Hawaii, me na haawina dala, i lulu maoli ia e ka poe i hemo, ma o na ahahui la o na haumana i puka, eia nae, he hoonaauao wale ana no kela maloko o na Kula Kamehameha ahiki i ka hookuuia ana mai, malaila iho la no pau, o kamanao ana o kekahi opio, e komo aku maloko o na kula kiekie ae, ma Hawaii nei, a ma Amerika paha, nana ponoi no e uku i kona mau hoolilo, a i ole na kekahi mea dala paha i loaa ka manao kokua e hoopau pno i kona imi ana i ka naauao.
Ina no ka hoonui ana aku i ka ike ame ka naauao, ma ke komo ana o na keiki make Kula Kiekie o Hawaii, a ma na kula kiekie paha o Amerika, ka keia poe kanaka opio i manao ai e haawi aku i na kokua ana, alaila o keia kekahi manao, e pono ai e kakooia e kela ame keia Hawaii i loaa na manao makee no keia lahui kanaka.
O ka Ahahui Puuhonua o na Hawaii ka i oili okoa ae nei iwaho, a hoike mai, no ka maemakeia o kakou na Hawaii, e hoahu aku i kekahi waihona hoonaauao no na keiki Hawaii, ua kupono no ia manao o kela ahahui, aole nae ia he kumu e ake'ake'aia aku ai kekaho mau alahele e ae e manaoia ana, in a pela iho la e loaa aku ai ka hoonaauao kiekie ia, i kekahi heluna nui o kokakou mau opio Hawaii.
Oka nui o na keiki Pake ame na keiki Kepani, e komo nei maloko o na kula kiekie maanei nei aole ia i nee i na kokuaia aku e ko lakou mau lahui ponoi, ke ku nei he mau ahahui o na keiki Pake ame na keiki Kepani, i hemo mai na kula mai, a i loaa ia lakou he mau kulana ano nui e paa nei i keia la, o kela mau ahahui, kekahi kokua nui, ma ka hoopau pono ana aku i ka huli naauao ana o na keiki o kela mau lahui, ma ka hoolako ana aku ia lakou me na hoolilo o ko lakou hele ana i na kula a lakou i komo aku ai @@@@@ i ka hookuu pono ia ana mai.
Aole keia i lohi loa no ka imi ana aku i kekahi mau alahele e hoohoihoiia aku ai ka manao o ko kakou poe opio Hawaii, ma ka hoomau ana i ka huli ana i na ike kiekie, o keia ola ana, ma na haawina hoonaauao like ole ; nolaila ua ili iho ke ko'iko'i maluna o na kanaka Hawaii, i loaa ia lakou na manao makee, no ka hopena o keia lahui kanaka, ke kukulu ana ae i kekahi mau hana e hapaiia ae ai ke kulana kupono ame ka naauao o ko kakou poe opio ma keia mua aku ; na alakai e kauia aku nei na manaolana no ka lahui Hawaii.
Mai ae i na Keiki e Noho Wale
Ke hookokoke mai nei na la e hoomaha ai na kula aupuni o kakou, a e kaawale ana na keiki mai ka lakou mau haawina mai ; a i wahi e lilo ole ai lakou i ka auwana, a hui pu aku paha me na keiki kolohe, he mea pono e loaa he mau hana na lakou e lawelawe ai iloko o keia wa hoomaha o na kula.
Ua hoea mai i ke kikina oo o ka halakahiki, ua makaukau na hale hana kini halakahiki e hookipa aku i na keiki kula, no ka noho hana ana maloko o ia mau halehana, o ka hana pono ma ka aoao o na makua, o ia no ka hoouna ana i ka lakou poe keiki i ka hana maloko olaila, o na dala auanei e loaa mai ana ia lakou i kela ame keia pule, e lilo ana i mea kokua, ma ke kuai ana aku i mau lole kupono no lakou, a no ke kokua ana mai paha i ka pono o ka noho ana o ka ohana elike me ka hiki.
E hoomaa koke aku i na keiki i ko lakou wa liilii ma ka hele ana i ka hana, he hana aloha ia a na makua e hana ai, aole o ka ae aku ia lakou e noho ma ka hale a e hoolilo i ko lakou manawa o ke ao, ma ka maauhele ana ma na wahi piha nui ia e na kamalii, a ma na hora hoi o ka po, maloko o na hale kiionioni e hoohala ai.
Mamuli o ka hookuukuu wale ia o kekahi poe keiki opiopio o keia kulanakauhale, e hana elike me ka lakou i manao ai, i ike nui ia ai kela poe keiki, i loko o na hana hakehake kanawai, e laa ka piliwaiwai, ka aihue ame na hana powa, i wahi keia e loaa mai ai ke dala, no ko lakou mau makemake ; o ka hopena o kela poe keiki, i ko lakou wa e kanaka makua ai, o ia no ko lakou lilo ana i poe hana karaima.
Aole he olelo ana no na keiki i noho ma na home, no ke kokua ana i ko lakou mau makua, ma na hana o ka home, he hana kupono no kela, aka no na keiki i nele maoli ka loaa ana o na hana na lakou e lawelawe ai ma na home, e pono lakou e hele i ka hana, i hoopakeleia ai lakou, mai ka lilo ana i poe keiki kolohe, e halihali mai ai i na pilikia maluna o lakou iho ame ko lakou mau ohana.
Ua Kokoke Loa Mai ka Manawa
Ua kokoke loa mai ka manawa, a ka poe na lakou na palapaia noi, no na aina o Kalamaula, e aponoia mai ana e ke Komisina Home Hawaii, e hoi aku ai a noho maluna o na aina hoopulapula, o ka holomua o ko lakou noho ana aku, no na makakihi mua 5, o ka manaolana ia, no ka wehe hou ia aku o kekahi mau aina aupuni e ae no ka hana hoopulapula ma keia mua aku.
O ka hoomanawanui no ke kahua nui o ka holomua, e uumi i na makemake o ke kino, e hooikaika ma ka hana, i na mea apau e hoouluia ana ,a e hanaia ana paha maluna o na wahi i hookaokoaia no kela mau hana.
E hoao e houuku i ka aie ana i ke aupuni, me ka huina dala, a ke kanawai hoopulapula i hookaawale ai no kela ame keia poo ohana ; ina ua makaukau mua me kekahi huina dala mahuahua, he oi ae ka palekana o ka hoao ana e noho aie ole aku malalo o ke aupuni, he mea no ia e hoomaalahi mai ana i kou noho ana ,aole e hookikina wale ia mai e hana, i ulu mai na mea kanu, a i nui aku na holoholona, no ke kuai hoolilo ana aku, i loaa mai ai ke dala, no ka uku ana aku i ka aie i ke aupuni.
E waiho loa i na ano i maa o Honolulu nei ,e hoopau i ka ai ana i kekahi mau meaai, i loaa ole malaila, koe wale no me ke kumukuai pipii, a o ka mea oi loa aku, e hoopau i ka hana piliwaiwai ,in a he poe kekahi i hele na lima a mane'o ia ano hana, pela hoi ka hoao ana aku, e hakihaki i ke kanawai hookapu waiona federala.
HE 12 MAU KUMUKULA I HAALELE I KE KULA MAKINILE.
O ke emi loa he umi-kumamalua mau kumukula e haalele ana i ke a'o kula hou ana ma ke Kula Kiekie Makinile aole e hoi hou ae ana ma ka hoomaka ana o ke kula ma ka mahina o Sepatemaba. E hoi aku ana kekahi o lakou no ko lakou mau home ma Amerika, o kekahi e hoi aku ana no ka home no ka mare ana, a o kekahi e holo aku ana no na aina e, a no ka hana okoa aku kekahi poe.
No Miss Laura Kunz e holo aku ana oia ma kana huakai kaahele makaikai honua, a in a no ka halawai me ka ulia laki, e a'o kula aku ana oia ma kekahi wahi ma ka Hikina loa ma keia makahiki ae.
No Miss Edna Lowery, e holo aku ana oia no Nu Ioka, kahi a kona ohana e noho mai la, aole oia i hooholo i kana hana e lawelawe aku ana.
No Mis Virginia Steller e hoi aku ana oia no kona home no ke komo ana aku ma kekahi hana me kona kaikunane ma ka oihana kauka.
No Miss Elsa Klugel aohe i maopopo kana wahi ame kana hana e lawelawe aku ana .
No Miss Asta McKitrick, e hoi aku ana oia no kona home maloko o kekahi o na mokuaina no ka mare ana aku i kekaho kanaka i hoopalau me ia.
No Miss Eleanor Burdoff, ua lonolonoia ae kekahi mea e pili ana nona me he mea la e lawe pu aku ana oia i ke keehinakana e like me Miss McKitrick, aka nae aole i maopopo loa.
No Miss Jennie Clayton aole oia i hooholo i kona manao no ka hoi hou mai e ao kula ma keia haulelau ae.
No Miss Margaret Knepper e hoi aku ana oia no Amerika a hoi loa aku no kona home.
No Miss Josephine Hurchinson e hoohala ana oia i kona hoomaha ma ka Hikina loa a mahope aku o ia manawa e hoi hou mai ai oia no Honolulu nei a hoolilo ae iaia i alakai no ke kalapu a na kaikamahine maloko o Honolulu.
O Mr. Greenley wale no ke kumukula kane e haalele ana i ke a'o kula ana ma ke Kula Makinile i keia makahiki, o na kumukula kane e ae apau e hoomau aku ana no lakou i ke ao ana.
No Miss Seller âme Miss Amick, e holo mua aku ana laua no ke Komohana-Akau ma kekahi huakai makaikai mamua o ko laua huli hoi ana aku no ko laua mau home. He hakahaka nui keia o ke kula Makinile e lawa ole ai na kumukula ke hoopiha ae i na wahi hakahaka iloko o ka manawa pokole.
NA LETA E WAIHO NEI MA KA HALELEKA I KII OLE LA MAI AHIKI I IUNE 10, 1922.
Aiona, John E. Aiu, L. K. Aipia, Mr & Mrs Peter Ataka Mr. Annie K. Ikuwa, Mrs. Lulu L. Isaac, Mrs. Rose Ohia, Kua Olepau, Wm. Olepau, William Z. H. Onokea, Thomas Opu, Solomon Hailama, Nicholas Haili Mrs. Elizabeth Hao, Mrs. Siemon Halalii, Geo. W. Halemano, David Heleua, David Helela, Paul H. Heulu, Charles K. Hilea, Mrs. Alice Hoino, Mrs. J. K. (2) Honolii, Miss Helen K. Kaai, Mrs. Sarah (3) Kaaiakamanu, Rev. D. K. Kaiama, Peter A. Kaiapoepoe, Joseph, Kaikaka, John K.
Kaina, John Kaina, Lo Kaina, Miss Lida Kauka, Miss Ester Kaululaau, Miss M. Kahalemanu, Mrs. E. K. Kakae, John Kalaaukahi, Mr. Lavan Kalaauokaaea, Daniel G. K. Kalama Robert Kalimapehu, John Kaleimamo, Mrs. John Kamakahi, David (2) Kamaka, Nohonoho Kamekona, Peter Kamoku, S. R. Kanawaliwali, Mrs. P. H. Kane, W. K. Kapakui, Michael Kapule, Nellie Kealaula, Mrs. Edith Keanu, Sam Kekahuna, J. L. Kekoanui, John Kelai, George Keawekane, Albert Keliikuewa, Joseph Keliinui, Samuel U. Kiupe, Mas Chas Kikaha, S. M. Kimokeo, Mrs. Mary Kimeona, Willie Kuoha, Miss May Kukui, Mrs. Jennie N. Kule, Miss Abhie@ale Kupahu, Mrs. H. Maioho, George W. Maikai, J. K. Mahoe, Peter H. Makaiwi, John M. Kalalei, Solomon Makekau, Mrs. Koleka Malama, Keiki Manono, David Manuahi, Willie Miau, John Naholo, Kalama Nakai, Libert Paia, John Pele, Mrs. Esther Piimanu, David Pili, Eli, Pikini, Hattie Pine, Frank Puu, Joe, K. Punihaole, Samuel Wahilani, John L. Simeon, James, Simeona, Paona
E ninau mai ma na leta i hoolahaia ke kii mai.
D. H. McADAM,
Lunaleka.
Nuhou Kuloko
E hoomanawanui mai no e na makamaka heluhelu o ka moolelo o Makalei, a keia pule ae e oili pulelo aku ai ua laau onaia nei e ka i'a.
I ke Senatoa John H. Wise, ka haiolelo o ka la o Kamehameha ma Kauai, a ma keia kakahiaka, e huli hoi mai ai oia no ke kulanakauhale nei.
No ka hele o na kolamu o ke Kuokoa a piha ku'i i keia pule, ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i kekahi mau palapala a na makamaka, a loaa kahi kaawale o ka nupepa.
Mai poina i ka hele ana ae e hoolohe i ka ahamele e haawiia ana e Kaohu Mackenzie, maloko o ka Liberty, ma ka auwina la o keia Poaono iho.
Ua hoike ae nei o Kiaaina Farrington, aole e kaheaia ana kekahi kau kuikawa o ka ahaolelo kuloko, elike me na manao o kekahi poe i houpuupu ae ai mamua aku nei.
Ma na hoike e pili ana i na hana a na Ahahui a na Keiki o na Ululaau ma Aala Paka, ua ikeia ka nui o ka holomua i keia makahiki, mamuli o ka nui o na dala i loaa mai, ma kela hana.
E malamaia ana ka ahahui pailina o kalaepohaku he halwai ma keia Lapule iho, ma ka hora 2 p.m., ma kahi o Dan Maunakea, ua makemakeia na lala apau e hoea ae ma ia halawai.
Ma ka Poaono o keia pule ae, e hoea mai ai na lala o na hui malu o Amerika no Honolulu nei, e laukanaka ai keia kulanakauhale no kekahi mau la, i na malihini ko'iko'i.
Eia ka hui olopapa o Luka ma, ke hoomakaukau mai nei i ke oeoe, hoailona ma ka halehana hou o ka hui ma Kakaako, no ka hookani ana, ma na manawa apau e ikeia ai na mokuahi mawaho o Daimana Hila.
Ua loaa mai nei he mau anoano hou loa, o na meakanu i ka hale kanu laau o ke aupuni, a o ka poe e makemake ana i kekahi mau anoano na lakou, ua hiki ke loaa wale aku me ke kumukuai ole, ke hele ae e noi malaila.
Ma ka la 4 o Iulai ae nei, e holo hou aku ai kekahi huakai makaikai no ka mokupuni o Molokai o ka Maunakea, ka mokuahi nana e lawe aku ana i ka poe makaikai; a he nui ka poe i hele e ae e hoopaa i ko lakou mau inoa no kela huakai i keia mau la.
Ma ka mokuahi Wilhelmina o ke ku ana mai ma ka Poalua nei, i huli hoi mai ai o David Kalakaua ame Liliuokalani Kawananakoa, na keiki a ke Kamaliiwahine Kawananakoa, no ka hoohala ana i ko laua wa hoomaha ma Honolulu nei, me ko laua makuahine.
Ma keia pule ae e hoopukaia aku ai ka moolelo piha o ka huakai makaikai aku nei i ka Moku-nui-a-Hina o ko ke kulanakauhale nei poe. Nui ka olioli o ka poe i holo makaikai aku nei, no ka malie o ka moana, ahuwale na pali koolau me na poopoo kapu o Hina.
Ma ka huli hoi ana mai nei o Richard H. Trent ma ka Poalua iho nei, mahope o ka hoohala ana i kekahi manawa ma Wakinekona, i hoike ae ai oia, aia no ka bila hoopae limahana o Hawaii nei, ke ku-ekaaia mai la iloko o ka lima o ua komite i kaa aku ai ka noonoo ana mai i kela bila.
Nui ka nani o na himeni i melaia ae e Kaohu (Tandy) MacKenzie, ma na aha mele i haawiia ae eia, maloko o ka Liberty, a ma ka auwina la o keia Poaono, e haawi hou mai ana oia i ahamele, maloko no o kela hale kiionioni, no ka poe i lohe ole i kona himeni ana, ma na ahamele mua ana i haawi ae ai.
HALAWAI O KA AHAHUI PAEAINA.
E noho ana ka halawai o ka Ahahui Paeaina o na Ekalesia Ahahuina o ke Teritore nei, ma ka la 27 o Iune, 1922, A pau ma ka la 2 o Iulai 1922; oluolu na laia o keia Aha e makaala mai, ma ka Luakini o Kawaiahao, Honolulu, Oahu.
WM. K. POAI,
HALE O NA ALII O HAWAII.
(Ahahui Poo.)
E malamaia ana ka halawai kumau o ka Ahahui Poo o ka Hale o na Alii o Hawaii, ma ka Phoenix Hall i keia Sabati iho, Iune 18, 1922, i ka hora 2 p. m. Oiai he hana ano nui loa kekahi e noonooia ana, holaila ua makemakeia na mamo alii apau e akoakoa mai.
Ma ke kauoha a ka Iku Hai:
W. J. COELHO,
Iku Hai.
6508--Iune 15.
Nuhou Kuwaho
NU IOKA, Iune 9.--Ekolu poe i make a he ewalu i hoomauleia mamuli o ka ikaika loa o ka wela o ka la maloko o ke kulanakauhale o Bosetona. O ke ana wela he 85 ke kiekie a he 60 ka haahaa.
MORGANTOWN, Iune 9.--Ua make mane i keia la ka "Major" Louis Davis, ke kanaka poupou loa i loko o na hana keaka i waihomai i ka hana i ke 81 o kona mau makahiki. O kona kiekie he 35 iniha. He mahina aku nei i hala ua hana mua oia i na hoomakaukau ana a pau no kona make aku, me ka uku pu ana aku i kona mau lilo hoolewa mamua ae o ka manawa e make aku ai oia.
LADANA, Iune 12.--He lono kelakalapa na kekahi luna aupuni mai ke kulanakauhale mai o Atenai ke hoakaka ana no ka pepehiia ana a make he 12 koa Pelekane e na Tureke ma kahi kokoke i ke kowa Dardanelles, a he elua mau koa Pelekani i hopuia e na koa o ka pualikoa lahui Tureke e hoomaluia ana e Mustapa Kemal.
LADANA, Iune, 12.--Ma ka po i hala aku la ka hoolaha ana ae o ka lunahoohana o John McCormack, ke kanaka leo tenora kaulana o Amerika o ka hoopaneeia ana no eono mahina o ka huakai kaahele a John McCormack i manaoia ai e hoomaka ana ma ka mahina o Okatoba, ma muli o ko John McCormack haalulu a pihoihoi mahope iho o kona okiia ana ma kona puu ma kekahi manawa kokoke aku nei i hala.
NA MARE. E
Samuel P Kapela ia Mary Stella Stephens Mei 30.
Randolph Tai ia Ruth Kahaawinui, Iune 7.
Frank E. Cornell ia Bernice P. Correa, Iune 7.
Frank J. Keiki ia Elizabeth H. Kaeo, Iune 7.
Chas. W. I. Puhi ia Malie H. Akahai, Iune 12.
NA HANAU.
Na Fred E. Brown ame Juanita Harvey he kaikamahine, Mei 24.
Na Fred Raymond âme Mary Kala, he keikikane, Mei 29.
Na Frank R. Quintal ame Cornelia Jellings he kaikamahine, Mei 29.
Na Kupihea âme Annia Lee he kaikamahine Iune 6.
Na Sam R. Stone ame Maria Nahola he keikikane, Iune 6.
Na William Johnson âme Rose Johnson he kaikamahine, Iune 2.
Na Sol. A. Halualani âme Lilian Maemae Jones he kaikamahine Iune 7.
Na Mr, âme Mrs. Wm. Alex Rathburn he keikikane, Iune 9.
Na Sol. Kiko âme Julia Ah Loy he keikikane, Iune 11.
Na Mr, âme Mrs John Elina Aiona he keikikane, Iune 12.
Na Mr, âme Mrs, George Punahele he kaikamahine, Iune 13.
NA MAKE
He bebe na Mr. ame Mrs. D. K. Mahelona, Ma Wailuku, Iune 5.
Joseph Kuikahi Keola, ma ke alanui Dement Kalihi, Iune 11.
He bebe na Mr. ame Mrs. George Punahele, ma Goto Lane, Iune 13.
NUI KA MAKE I KA INO MA NU IOKA.
NU IOKA, Iune 11.-- O kekahi ino nui a ka uwila, i ukali pu ia mai e ka makani o 88 mile ka ikaika, ke kumu i make ai kekahi poe he 50, a i hoehaia aku ai hoi he hookahi haneri a oi aku poe, me ka nui o na waiwai i poino, ma kekahi wahi o keia kulanakauhale, ma keia auwina la ame ke ahiahi ana iho.
He kanaha mau moku i hoikeia mai ua piholo ma ke Kaukuono Long Island. O na kumulaau i hina, o ka uwila ame ka makani, nolaila, mai ka hapanui o na make. He umi mau kino make i loaa, a ke huliia nei ke kino o kekahi poe he 30 i hoikeia mai ua piholo iloko o ka wai Nu Ioka.
Ua pa mai ka makani ma kela la me ka ikaika. Ua pa mai la ma Nu Jese, ke Kalana Westchester, ke kulanakauhale o Nu Ioka, Long Island, Bronx ame Manhattan. Ua pau i ka nahaha kekahi huila nui maloko o ka paka Bronx, me ka make ana o eono poe, me ka pioloke o ka poe apau o ka paka. He nui nae ka poe i hoehaia malaila. He mau haneri kaukani ka nui o na kanaka ma na kapakai i ka wa i pa mai ai ka ino i ke kulanakauhale.
Ma ka hoike a ka oihana makai, aia ma kahi o ka 200 ka nui o na moku liilii i hookahuliia e ka makani, a he hookahi moku i piha i na ohua, i hoopiholoia kona mau ohua apau.
Ua koho wale ia ua hiki aku na poho i manaoia ma kahi o na miliona dala.
LEHULEHU NA HANA I LAWELAWELA E KA PAPA.
O kekahi o na halawai holopono a pokole loa a ka papa o na lunakiai klulanakauhale o ka noho ana o ia ka mea i malamaia ma ka po Poalua nei. Ma ka hora 8 p. m., ponoi ka noho ana o ka halawai a ma ka hora 9:30 ponoi i hoopanee ai a noho hou ma ke ahiahi o ka Poakolu Iune 14.
He leka mai ka Meia Wilson mai e hoakaka ana no kona apono i ka haawi a ka Adimarala Simpson i ke kao nui lawe lanahu no ka hoohanaia ana ma ke alanui holopuni ma Heeia ka i heluhelu ia a waihoia ae i ke komite alanui o ka papa.
O ka leka a ka Meia e vito ana i ka haawina dala o $17,000 no na paipu wai nui no ka apana aina Binamu kekahi i heluheluia a waihoia ma ka papa. O ka hoike a ka Enekinia Kulanakauhale Orht no na hana hou o ke alanui Miller ame Puowaina ua waihoia ae i ke komite alanui o ka papa a e laweia ae ana a noonoo malalo o na ao ana.
Na lunakiai Arnold he noi hou o ka ninau e pili ana i ke kuai ana a lilo mai o kekahi apana aina kupono i kahua no ka hale aupuni kulanakauhale e waihoia ae ia hana i ke keena o ka loio kulanakauhale no na kukakuka ana. Na lunakiai Pacheco i hoololi mai i ke noi e ko,o pu maloko o ia kukakuka ana a ke keena o ka loio kulanakauhale kekahi apana aina kupono e ae mawaho ae o ke Kuea Cooke. Aponoia ke noi me ka hoololi.
O ke noi a ka American Legion no ka hoohanaia o kekahi hapa o ka Paka Kapiolani ma ka la 4 o Iulai ua aponoia e ka papa, a pele hoi me ke noi a ka Hui Hana Aikilima a Rawley e loaa aku ia lakou ke kuleana e kukulu ai i kekahi hale kuai aikilima maloko o ka paka Kapiolani ma na la 10, 12 ame 24 o Iune.
He noi mai na makaainana mai e noho nei ma ka apana o Palolo ka i heluheluia no ka hana a hoomaemae ana i ke alanui e holo ana ahiki i ka Home o na Pake ma Palolo, ua waihoia aku i ke komite alanui a ka papa.
Ua apono ka papa i ka aelike a Castle & Cooke no ka hana hou ana i kekahi hapa o na ipuhao mahu o ka hale paumawai o Kalihi.
Ua aponoia ka hoike a ke komite aka nae, o ka ninau e pili ana i na auhau no na rumi hau hoohuihui i na mea kuai ua waihoia aku i ke komite makeke no ka noii pono ana aku mamuli o ka manaoia ana ua lawa iho la no ka rumi hau e ku nei maloko o ka makeke i nei manawa.
Na ke komite maluna o na hana e pili ana i na alanui a pela aku i waiho ae i ka hoike e pili ana i na hana paa mau no na laina pohaku pae ma hai o ke alanui Liliha a e apono ana i ka hoohanaia o ia wahi no ke kukuluia ana iho o na pou, mamuli o kekahi manao maopopo na ke komite hui e auamo i na hoolilo o ka hoonee ana i na pou in a nei no ka hoololiia o na laina o na alanui.
He olelo hooholo e hookaawale ana i $3850 no kekahi laina paipuwai ma ke alanui 10 ka i hooholoia ma ka heluhelu ekahi ana, a pela hoi me ka olelo hooholo e hookaawale ana i haawina dala o $4000 no na hoolilo o ke ana ana i ka laina paipu sua o Waipahu.
Aponoia ka hoike a ke komite wai e apono ana i ka haawina dala o $10,000 no ka hoonui ana ae i ka pono wai ma ka apana o Kalihi. Na ia Komite no he hoike e apono ana i ka hookaawale ana i $30,500 no ka hana ana aku e nui ai ka wai ma ke Awawa o Palolo, ua aponoia i hoakakaia e kapaeia ae no ka manawa.
He olelo hooholo e hookaawale ana i haawina dala o $10,000 no ka wai o ke Awawa o Kalihi ka i holo ma ka heluhelu ekahi ia ana.
Ua hooholo ka papa no ka hoopuka ana ae i na koho no ka hana ana i ke alahaka o Ukoa, kokoke i Haleiwa, Waialua. Aponoia ka olelo hooholo no na hana hou ma a apana o Puunui.
Na ke komite waiwai he hoike waha, elike me ka mea i ikeia ia manawa, o ka huina waiwaio i auhauia ai e loaa ana ka hoike oiaia no ka waiwaio i auhauia, na lunakiai McClellan, ka lunahoomalu o ke komite waiwai, keia hoike.
Na Lunakiaai Pacheco he hoakaka imua o ka papa o ka mea, iaia ka aelike i lilo aku ai no ka hana ana i ka luawai hookio o Nuuanu aole oia i waiho iki mai i kona bona, a wahi ana, in a aole oia e waiho ae ana ia bona ma ka manawa e noho hou ai ka halawai a ka papa e hoopauia ka aelike, me ia a e kahea hou ia na koho.
TOKIO, Iune 12.--Ma keia la iho la i kauia mai ai ka hopa'i paahao a pau ke ola maluna o R. Nakaoka, ke kanaka opio nana i pepehi i ke Kuhina Nui Hara. Hookuuia o Hashimoto, ke kanaka nana i hoolala i ka hana e make ai ke kuhina Hara.
MAKEMAKEIA
na buke kanawai kahiko ma ka olelo Hawaii. Hoouna mai i ka papainoa me ke kumukuai i "Laws" ma keia keena ma ka Advertiser.
6508--Iune 15.
HOOLAHA
E noho ana ka halawai kuikawa a ka ahahui o na Wahine Oiwi Hawaii, ma kahi mau ma keia Poakolu ae, Iune 19, no ka noonoo a @@@ holo ana i kekahi kumuhana ano nui i manaoia, o na lala apau o na ahahui ke noiia aku nei e akoakoa ae ma kahi a ma ka manawa i hoikeia ae la.
Ma ke kauoha,
MRS. MAIKAI KALEO.
Kakauolelo o ka H. K. H. O. W. H.
Honolulu, Iune 14, 1922.
6508--Iune 15, 1922.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na lala a pau o keia mau inoa malalo iho, o lakou ka @ koho pono ia i mau lunanui, a mau lala no ka papa hooko o ka Ahahui Pa Ilina o Kalaepohaku.
A Kahaawinui president; Wm. Kaleihuia, hope-peresidena; Wm. H. Thornton puuku; E. K. kek@wa, kakauolelo; G. Kaaua, hope kakauolelo.
Papa hooko, Wm. Kahlbaum@@@@ E. Kahookaumaha, Mrs. Nakoa Tracy, ame na lunanui apau.
6508--Iune 15,22.
HOOLAHA KUAI O NA AINA AUPUNI.
Ma keia ke haawiia aku nei @@ hoolaha akea ma ka hora 10 a. m. Poalima, Iulai 7, 1922, ma ka puka komo mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu T. H.., malaila e kuai ku dala akea ia aku ai i ka mea koho kiekie loa malalo o na manao o ka Pauku 73 o ke Kanawai Kumu o Hawaii ame ke Kanawai 143 o na Kanawai Ahaolelo o 1917, ka apana aina Aupuni mahope ae nei penei:
Na apana 2 âme 8, Kuea A. na Apana o Auwaiolimu, ma ka ihona Konohana o Puowaina, Honolulu, Oahu, nona ka iliaina o 15,293 ka puai kuea, oi aku a emi mai paha; kumukuai haahaa, $8,094.00.
(a) O na makaainana wale no o na Mukuaina Huiia o Amerika, a i ole o ka poe i waiho ae i ke noi no ko lakou makemake e lilo i mau makaainana, a i ole o kekahi hui, ahahui a i ole hui i hoohuiia, e ku ana malalo o na kanawai o ke Teritore o Hawaii, ke lilo i poe kuai mai.
(b) Na kulana aelike, kuike ma ka wa e haule ai o ka hamale;
(c) E uku ka mea e lilo ai i na hoolilo o ka hoolaha ana mahope koke iho o ke kuai.
O ke kii palapala aina o ka aina e kuaiia aku ana, ke waiho nei ma kahi waiho o na palapala, a e ike@@ no ma ke keena o ke Komiaina @ na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.
No ka hoakaka laula, e noi ae ma ke keena o ke komiaina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.
C. T. BAILEY,
Komiaina o na Aina Aupuni.
Honolulu T. H. Iune 8, 1922.
6508--Iune 15, 22.
Ka Pila
GRAFONOLA
COLUMBIA
Maopopo ka Wa e Pau Ai
Na ka mea hoopaa nona iho e makaala ia ea nou. Ua hiki ia oe ke hulahula ahiki i ka huaolelo hope loa.
Uku Liilii ke Makemakeia
Thayer Piano Co.,
LIMITED.
140-150 Alanui Hokele
HALE UWI WAIU
--O--
MAPLEHU
PUKOO, MOLOKAI
E Hooholo Ana i ka
MOKUKUNA GESOLINA
LELEIONA
Mawaena o na Awa o Honolulu me Molokai
Geo. P. Cooke,
ONA.
Poe Lawe Hau me Waiu