Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 16, 21 April 1894 — Page 2
This text was transcribed by: | Rob Escuadro |
This work is dedicated to: | ko'u kaikuahine hanai Patricia Nalani Tani o Oregon |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
MA KE KAUOHA.
KUKALA KOHO BALOTA.
OIHANA KALAIAINA,
Honolulu, Maraki 18, 1894.
I kulike ai me na hooko ana o ka Pauku 2 o ke Kanawai 69 o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina, oia ke Kanawai i kapao=ia, "He Kanawai e Hoomaopopo ai no kekahi Aha Hana Kumukanawai," nolaila, ke hooaha ia aku nei, e malama ia ana he Koho Balota no na Elele i ka Aha Hana Kumukanawai a puni ka Pae Aina, mawaena o na hora 8 A.M. a me 5 P.M., o ka Poakolu, la 2 o Mei, 1894.
O na Apana Koho, na Mahele, na Wahi Koho a me na Luna Nana Koho Balota, eia lakou malalo iho:
NO KA MOKUPUNI O HAWAII.
APANA EKAHI - HILO HEMA.
Oia o Puna a me kela wahi o Hilo a pau ma ka hema a waenakonu o ke Awawa o Pukihae.
Mahele Ekahi O kela hapa o Puna e moe ana mai Kau a hiki a komo pu me Kehena. Wahi koho: Halekula ma Kalapana.
Na Luna Nana - R. A. Lyman, lunahoomalu:
H. R. Rycroft.
Mahele elua O kela hapa o Puna e iaoe ana mai Kehena a hiki i ka palena o Hilo, oe o Keaau a me Olaa. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Pohoiki.
Na Luna Nana J. E. Eldart, lunahoomalu: Robt. Rcroft, David Nape.
Mahele ekolu - O na aina o Keaau a me Olaa ma Puna, a me kela hapa o Hilo e moe ana mai ka palena o Pua a hiki iwaenakonu o ke awawa o Pukihae. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Hilo.
Na Luna Nana - N. C. Willfong, lunahoomalu: A. W. Richardson, Chas. Notley, Jr.
APANA ELUA. - HILO WAENA.
Oia kela hapa o Hilo e moe ana mai ke Awawa o Pukihae ahiki i waenakonu o ke Awawa o Hakalau.
Mahele ekahi - Oia kela wahi e moe ana mai ke Awawa o Pukihae ahiki i waenakonu o ke Awawa o Honolii. Wahi koho: Halekula ma Haaheo.
Na Luna Nana. - J. S. Scott. lunahoomalu: A. R. Wilson, F .L. Winter.
Mahele elua. Oia kela wahi e moe ana mai ke Awawa o Honolii ahiki a me ke komo pu o Kawainui Wahi koho: Halekula ma Papaikou.
Na Luna Naua. - Geo. Weight, lunahoomalu: A Le Barron, J. T. Moir.
Nahele ekolu. - Oia mai Kawainui aku ahiki a komo pu o Hakalau. Wahi koho: Halekula ma Honomu.
Na Luna Nana. - Henry Deacon, lunahoomalu: W. D. Schmidt, J. . Dillon.
APANA EKOLU - HILO AKAU.
Oia kela hapa o Hilo a me Hamakua, mai ke awawa o Hakalau a hiki iwaenakonu o ke awawa o Kalapahapuu ma hamakua imawaena o Kukaiau a me Kainehe e komo pu ana o Kukaiau a pau.
Mahele Ekahi - Mai ke awawa o Hakalau a hiki ma ka aoao Hamakua o ke awawa o Laupahoehoe. Wahi koho: Hale hookolokolo ma Laupahoehoe.
Na Luna Nana - E W Barnard, lunahoomalu: L. S. Thompson, E. Hutton.
Mahele Elua - Mai ke awawa o Laupahoehoe a hiki i ke awawa o Kalapahapuu Wahi koho: Halepule ma Kaala.
Na Luna Nana - W. G. Walker, lunahoomalu: Robt Ivers, R. Horner.
APANA EHA - HAMAKUA.
Oia lkela hapa i koe Hamakua a me Kohala-hema.
Mahele Ekahi - Mai ke awawa o Kalapahapuu a hiki i ke awawa o Kuaikahia. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Honokaa.
Na Luna Nana - Chas. Williams, lunahoomalu: Jas. Muir, F. Clinton.
Mahele Elua - Mai ke awawa o Kuaikahia a hiki i ka palena o Kohala. Wahi koho: Halekula ma Kukuihaele.
Na Luna Naua - George Koch, lunahoomalu: W. A. Yeats, James Kaiula.
Mahele Ekolu - Ka apana o Kohalahema. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Waimea.
Na Luna Nana W. S. Vredenberg, lunahoomalu: J. W. Pa, S. M. Kekoa.
APANA ELIMA - KOHALA.
Oia o Kohala Akau. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Kohala.
Na Luna Nana - W P McDougall, lunahoomalu: J. Barnett, D. S. Kahookano.
APANA EONO - KONA.
Oia o Kona Akau a me Hema.
Mahele Ekahi - Mai ka palena o Kohala Hema ahiki a me ke komo pu me ka aina o Kealakehe. Wahi koho: Halekula ma Kalaoa.
Na Luna Nana - Groge Clark, lunahoomalu: Sam Haanio, J. K. Nahale.
Mahele Elua - Mai Kealakehe ahiki a me ke komo pu me Kapalaalaea. Wahi koho: Halepule ma Holualoa.
Na Luna Nana - W. J. Wright, lunahoomalu: John Kauwe, Thos. N. Haae.
Mahele Ekolu - Mai Kapalaalaea ma Kona Akau ahiki a me ke komo pu o Keei ma Kona Hema. Wahi koho: Halekula Aupuni ma Popopiia, Kona waena.
Na Luna Nsna - Thos. H. Wright, lunahoomalu: H. haili, D. Namanuu.
Mahele Eha - Mai Keei ahiki a me ke komo pu o Hookena. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Hookena.
Na Luna Nana - T. K. R. Amalu, lunahoomalu: D. Z. Naahielua, Rev. G. W. Waiau.
Mahele Elima - Mai Honokua ahiki i ka palena o Kau. Wahi koho: Halepule ma Papa.
Na Luna Nana - J.W. Kuaimoku, lunahoomalu; Jos. Holi, K. M. Moses Hu.
APANA EHIKI - KAU
Oia o Kau a pau.
Mahele Ekahi - Oia mai ka palena mai o Puna ahiki a me komo pu ka aina Ninole. Wahi koho: Halekula ma Pahala.
Na Luna Nana - W. P. Fennell, lunahoomalu; W. D. Thompson, Akaaka.
Mahele Elua - Oia ke koena aku o ka Apana o Kau. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Waiohinu.
Na Luna Nana - J. H. Waipuilani, lunahoomalu; W. J. Yates, J. N. Kapahu.
NA MOKUPUNI O MAUI, MOLOKAI, LANAI A ME KAHOOLAWA.
APANA EKAHI - MOLOKAI.
Oia ka Mokupuni o Molokai.
Mahele ekahi - O kela hapa o Molokai oia o Kalawao a me Kalaupapa. Wahi koho: Halekuai ma Kalaupapa.
Na Luna Nana - Wm. Notley, lunahoomalu; Thos. K. Nathaniel, Jno. H. Babcock.
Mahele elua - O ke koena aku o ka Mokupuni o Molokai. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Pukoo.
Na Luna Nana - H. R. Hitchcock, lunahoomalu; W. A. Kukamana, Henry Peelua.
APANA ELUA - LAHAINA.
Mahele ekahi - Ka Apana o Lahaina.
Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Lahaina.
Na Luna Nana - Henry Dickinson, lunahoomalu; D. Kahaulelio, L M. Baldwin.
Mahele elua - Ka Apana o Kaanapali.
Wahi koho: Halekula ma Honokohau.
Na Luna Nana - R. C. Searle, lunahoomalu; David Taylor, David Kapuku.
Mahele ekolu - Mokupuni o Lanai.
Wahi Luna Nana - S. Kahoohalahala, lunahoomalu; Kahalau, Lemuela
APANA EKOLU - WAILUKU AKAU.
oia kela hapa o Wailuku e waiho ana ma ka akau o ke alanui mi ke awawa mai o Iao (ma ka aoao hema o ke kahawai) a hiki i na puu one; alaila, ma ke kualapa ae o na puu one a hiki i ka nuku o ka muliwai o Wailuku. Wahi koho: Hale Holohau.
Na Luna Nana - ……, lunahoomalu; Geo. Hons, S. E. Kaleikau.
APANA EHA - WAILUKU HEMA.
Oia kela hapa o ka Apana o Wailuku e waiho ana ma ka hema o ka Apana o Wailuku Akau, a e hookomo pu ana i ka mokupuni o Kahoolawa a me Honuaula.
Mahele ekahi - O kela hapa o na Apana la e moe ana mawaena o na Puu One a me ka mauna a me ka mokupuni pu o Kahoolawa. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Wailuku.
Na Luna Nana - J. L. Dumas, lunahoomalu; M P Waiwaiole, D. L. Meyer.
Mahele elua - Ka hapa i koe o Wailuku Hema. Wahi koho: Hale dute ma Kahului.
Na Luna Nana - E. H. Bailey, lunahoomalu. F. L. Stoltz, Charles Maikai.
Mahele ekolu - Ka Apana o Honuaula.
Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Honuaula.
Na Luna Nana - L.W. Zumwalt, lunahoomalu. M. Kealoha, Aukai.
Apana elima - Makawao.
O kela hapa e waiho ana ma ke komohana a me ka hema o ke Awawa o Oopuola a me Huelo a me ke komo pu o ka Apana o Kula.
Mahele ekahi - O kela hapa o ka Apana i oleloia a i ikeia o Kula, a me kela hapa o ka aina o Hamakuapoko e moe la ma ka hema a me ke komohana o ke Awawa o Maliko a mauka o ka laina e holo ana mawaena o ke alanui e moe ana mai Kaluanui a i ka Halepaahao o Makawao, alaila ma ka laina e holo ana mailaila aku.
Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Makawao.
Na Luna Nana - F. W. Hardy, lunahoomalu. Geo Forsyth, H.B. Bailey.
Mahele elua - O ke koena aku o ka Apana o Makawao a hiki i ke awawa o Oopuloa. Wahi koho: Halekula ma Hamakuapoko.
Na Luna Nana - C. H. Cickey, lunahoomalu. H. Laws, E. Helekunihi.
APANA EONO - HANA.
Oia ke koena aku o ka Mokupni o Maui.
Mahele kahi - Kahikinui, Kaupo a me Kpahulu. Wahi koho: Halekula ma Kipahulu.
Na Luna Nana - Patrick McLean, lunahoomalu; Chas. Lake, J. K. Piimanu.
Mahele elua - Mai Kipahulu a hiki a me ke komo pu o Makapuu. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Hana.
Na Luna nana - B. K. Kawiaea, lunahoomalu; J. P. Suylva, Y. Zoller.
Mahele ekolu - Apana o Koolau a hiki i ke awawa o Oopuloa. Wahi koho: Halekula ma Keanae.
Na Luna Nana - James P. Saunders, lunahoomalu; D. W. Napihaa, M. K. Beniamina.
MOKUPUNI O OAHU.
APANA EKAHI - HONOLULU.
Oia kela wahi o ka apana hookolokolo a me'auhau o Honolulu, a i ole o Kona, e waiho ei ma ka hema hikina o ka laina e moe ana mai ka piko a oioina o ka lalani mauna o Konahuanui maluna o ka lapa e hookaawale ana i na awawa o Manoa a me Makiki mai na awawa o Nuuanu a me Pauoa, a mawaena aku o ka lua a kipoho paha o ka puu i kapaia o Puowina ahiki i ka pahu hae ma kahi kahiko o na pu ki-aloha, mailaila pololei aku a ka huina o na Alanui Kinau a me Alapai, mawaena aku o Alanui Alapai ahiki i Alanui Moi, mawaena aku o Alanui Moi ahiki i Alanui Hema, mawaena aku o Alanui Hema ahiki i ke kai.
Mahele Ekahi - O kela wahi o ua Apana la e waiho ana ma ka hikina o Alanui Punahu, a ma ka laina e holo ana mauka a makai mailaila aku. Wahi koho: Hale Hooulu Laau o ke Aupuni, huina o na Alanui Moi a me Waikiki.
Na Luna Nana - C. A. Brown, lunahoomalu; A C Pestano, John M. Kea.
Mahele Elua - O kela wahi a pau i koe o kela Apana ae la e waiho ana ma ke komohana o Alanui Punahou a ma ka laina e moe ana mailaila mai. Wahi koho: Halekula ma Alanui Beritania.
Na Luna Nana - J. S. Magoon, lunahoomalu; C. H. Luther, M. J. Sylva, Jr.
APANA ELUA - HONOLULU.
O kela awhi a pau o Honolulu a o Kona i oleloia, ma ka akau o ka Apana Ekahi a maloko o kekehi laina mai ka pahu hae ma kahi kipu aloha ma Puowina ahiki i ka huina o na huina alanui Ema me Kula, mawaena o alanui Kula ahiki i alanui Papu ahiki i alanui Beritania, mawaena o alanui Beritania ahiki i ke kahawai o Nuuanu ma ka uwapo o Kamika, alaila mauka mawaena o ke kahawai ahiki i alanui Kula mawaena o alanui Kula ahiki i ke alanui Liliha, mawaena o ke alanui Liliha ahiki i alanui Kauka, mawaena o alanui Kauka ahiki iluna o ka lapa ma ka aoao akau komohana o ke awawa o Nuuanu, a ma ia lapa ahiki iluna o ka piko i kapaia o Lanihuli ma ke kuahiwi o Konahuanui.
Mahele Ekahi - O kela wahi a pau o ua Apana la i oleloia e waiho ana mauka o na alanui Kula a me Kauka a ma ka hikina o alanui Nuuanu. Wahi koho: Ma ka Hale i ke komo ana aku i ke kahua o ka luawai i kai nei, ma alanui Nuuanu.
Na Luna Nana - W. H. Hoogs, lunahoomalu; J. D. Holt, T. P. Severin.
Mahele elua - O kela wahi a pau o ka Apana i olelo ia e moe ana makai o na alanui Kauka a me Kula a me ke komohana o na alanui Nuuanu a me Kula. Wahi koho: Halekula ma Kauluwela, ma ka aoao ma Ewa o ka uwapo ma alanui Kula ma ke kahawai o Nuuanu.
Na Luna Nana - J. S. Martin, lunahoomalu; C. M. Thomas, Peter Souza.
APANA EKOLU - HONOLULU.
O kela wahi a pau o Honolulu, a o Kona i olelo ia, e pili ana me na apana ekahi me elua, malalo mai hoi o kekahi laina mai ke kihi o na alanui Papu a me Beritania a hiki i alanui Likeke, mawaena o alanui Likeke a hiki i ke kai a i kau pale ia makai e ka lihi kai.
Mahale ekahi - Oia kela wahi o ka apana i olelo ia e waiho ana mauka o alanuie Beritania. Wahi koho: Halekula o Kanehuna.
Na Luna Nana - Dr. N. B. Emerson, lunahoomalu; James Nott, Jr., A. V Peters.
Mahele elua - O kela wahi a pau o ka apana i olelo ia e waiho ana makai o ke alanui Beritania. Wahi koho: Kapuaiwa Hale.
Na Luna Nana - Alex. Lyle, lunahoomalu; J. U. Kawainui, C. S. Bradford.
APANA EHA - HONOLULU.
O kela wahi a pau o ka apana o Honolulu, a o Kona i olelo ia, e waiho ana ma ke komohana o na Apana Elua a me Ekolu, a moloko o ka laina mai ke kihi o na alanui Kula me Liliha, mawaena o alanui Liliha a hiki i alanui Moi, mawaena o alanui Moi a hiki i ka uwapo ma ke kahawai o Nuuanu, a kaupale ia makai e ka lihi kai.
Mahele ekahi - O kela wahi a pau o ka apana i olelo ia e waiho ana ma ke komohana o alanui Nuuanu. Wahi koho: Hale Kaawai Pake.
Na Lua Nana - C. E. Williams, lunahoomalu; A. K. Akau, J. Effinger.
Mahele elua - Oia kela wahi a pau o ka apana i olelo ia e waiho ana ma ka hikina o alanui Nuuanu. Wahi koho: Hale Bele Oihana Kinai Ahi o Honolulu.
Na Luna Nana - Henr Smith, lunahoomalu; M McCann, J. S. Ramos.
Apana elima - Honolulu.
O kahi i koe a pau o Honolulu, a o Kona, e waiho ana ma ka akau a me ke komohana o na Apana elua a me eha.
Mahele ekahi - Oia kela wahi a pau o ka Apana i oleloia e waiho ana ma ke hikina o ke komohana o na Apana elua a me eha.
Mahele ekahi - Oia kela wahi a pau o ka Apana i oleloia e waiho ana ma ka hikina o ke alanui nui e pii ai i ke Awawa o Kalihi a mauka o ke alanui Moi. Wahi koho: Hale o ka Hui Hawaii Kaa Hapaumi.
Na Luna Nana - Levi Lyman, lunahoomalu; J. V. Simonson, George Markham.
Mahele elua - Oia kela wahi a pau o ka Apana i oleloia e waiho ana ma ke komohana o ke alanui e pii ai iuka o ke Awawa o Kalihi a makai o ke alanui Moi. Wahi koho: Halekula Hoopololei.
Na Luna Nana - W. L. Wilcox, lunahoomalu; J. L. Carter, W. K. Waiamau
Apana eono - Koolau.
O ka Apana hookolokolo a me auhau o Koolaupoko. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Kaneohe.
Na Luna Nana - Wm. Henry, lunahoomalu; E. P. Aikue, Frank Pahia.
Apana ehiku - Waialua.
O na Apana hookolokolo a me auhau o Koolauloa a me Waialua.
Mahele ekahi - Waialua. Wahi Koho: Hale Hookolokolo ma Waialua.
Na Luna Nana - Edward Hore, lunahoomalu; Frank Halstead, Alfred Kaili.
mahele elua Koolauloa. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Koolauloa.
Na Luna nana - C. H, Judd, lunahoomalu; W. K. Rathburne, J. H. BArenaba.
Apana ewalu - Ewa.
O na apana hookolohalo a me auhau o Ewa a me Waianae.
Mahele ekahi - Ewa. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Ewa.
Na Luna Nana - Jas. L. Torbert, lunahoomalu; Frank Archer, J. M. Ezera
Mahele elua - Waianae. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Waianae.
Na Luna Nana - J. F. Scott, lunahoomalu; Samuel Andrews,
NA MOKUPUNI O KAUAI A ME NIIAAU.
APANA EKAHI - WAIMEA.
Mai ka lae o Puanaaiea a hiki aku a e hookomo ana ia Kalaheo, a me ka Mokupuni o Niihau.
Mahele Ekahi - Mai a e hookomo pu ana ia Kalaheo, a hiki a e hookomo pu ana ia Hanapepe. Wahi koho: Halekula ma Hanapepe.
Na Luna Nana - H C Perry, lunahoomalu; C D Pringle, J B Kahaleole.
Mahele Elua - O kela wahi o ka apana i oleloia e waiho ana mai Hanapepe a hiki i ka laina e holo ana mei ke kei a i na mauna ma kahi he 200 mau iwilei ma ke komohana o ka Hale Wiliko o Waimea, a e hookomo pu ana i ke awawa o ka muliwai o Waimea a me kona mau mana. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Waimea.
Na Luna Nana - T. H. Gibson, lunahoomalu; C. B. Hofgard, E. E. Conant.
Mahele ekolu - O kela wahi o ka Apana i oleloia e waio ana mai ka Mahele elua ahiki i ka lae o Puanaaiea. Wahji koho: Halekula ma Kekaha.
Na Luna Nana - Augustus Knudsen, lunahoomalu; A. Lindsay, David Kua.
Mahele eha - O ka mokupiumi o Niihau.
Wahi koho: Halekula ma Niihau.
Na Luna Nana - G. H. Moore, lunahoomalu; J. B. Kaomea, A. W. Kawaiula.
APANA ELUA - LIHUE.
Oia kela wahi a pau o Kauai mai a e hookomo pu ana ia Kalaheo ahiki a e hookomo pu ana ia Hanamaulu.
Mahele ekahi - Ka Apana o Lihue.
Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Lihue.
Na Luna Nana - R. W. T. Purvis, lunahoomalu; C. H. Bishop, S. R. Hapuku.
Mahele elua - Ka Apana o Koloa, mai ka palena me Lihue ahiki a me ka hookomo pu i ka aina o Lawai. Wahi koho: Hale hookolokolo ma Koloa.
Na Luna Nana - J. K. Burkett, lunahoomalu; W. H. Neal, J. K. Farley.
Apana ekolu - Hanalei.
Oia kela wahi o Kauai mai a me ka hookomo pu ia Wailua a hiki i ka lae o Puanaaiea.
Mahele ekahi - O kela wahi o ka Apana i oleloia e waiho ana mawaena o Waimea a me ka muliwai o Kalihiwai. Wahi koho: Hale Hookolokolo ma Waioli.
Na Luna Nana - J. K. Kakina, lunahoomalu; C. H. Willis, Henry Peters.
Mahele elua - O kela wahi o ka Apana i olelo ia e waiho ana mai ka muliwai o Kalihiwai ahiki a me ka hookomo pu i ka aina o Papaa. Wahi koho: Halekula Aupuni ma Kilauea.
Na Luna Nana - E. J. G. Bryant, lunahoomalu: W. P. Huddy, W. E. H. Deverill.
Mahele ekolu - O kela wahi o ka Apana i oleloia e waiho ana mai ka aina o Papaa ahiki a me ka hookomo pu i ka aina o Wailua. Wahi koho: Hale Hookolakolo ma Kapaa.
Na Luna nana - S. N. Hundley, lunahoomalu; S Kaiu, Wm. Eassie.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
2486-6ts.
Ua hookohuia aku o W. E. SCOTT, Esq. i keia la, i Notati no ka lehulehu no ka Apana Hookolokolo Kaapuni Ekolu o ko Hawaii Pae Aina.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Maraki 15, 1894.
2486-3
I keia la, ua hookohu ia aku o John E. Kahoa, Esq., i Komisina no na Ala Liilii a me na Pono Wai no ka Apana o Ewa a me Waianae, Mokupuni o Oahu, ma kahi o Rev. J. Kekahuna i waiho mai.
J. A. KING,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, April 16, 1894.
2490-3t
Hoolaha i ka Poe Hookaa Auhau
Ua hookohu ia o A. S. Mahaulu i keia la i Hope Lunahelu a me Lunaauhau no ka Apana o Waialua, Mokupuni o Oahu, ma kahi o Isaac D. Iaea i waiho mai.
Aponoia:
S. M. DAMON,
Kuhina Waiwai.
Honolulu, Apr. 9, 1894.
2490-1t
KA NUPEPA KUOKOA
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki…………………………………$2.00
No Eono Mahina………………………………… 1.00
Kuike ka Rula
PUKA ANA 1 Pule 2 Pule 3 Pule 4 Pule 5 Pule 6 Pulw
Iniha.. $1.50 $2.00 $2.50 $3.00 $3.50 $4.00
2 Iniha.. 2.00 2.75 3.50 4.00 4.50 5.00
3 Iniha.. 2.50 3.50 4.50 5.00 5.50 6.00
4 iniha.. 3.00 4.00 5.00 6.00 6.75 7.50
5 Iniha.. 3.50 4.75 6.00 7.00 8.00 9.00
6 Iniha.. 4.00 5.50 7.00 8.00 9.00 10.00
O na Olelo Hoolaha a pau e hoouna ia mai ana no ka Hoolaha maloko o kela Nupepa, e hoouna pu mai me ka auhau, a ina aole, aohe hookomo ia.
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
H. M. WHITNEY, Luna Nui.
J. U. KAWAINUI, Luna Hooponopono.
No Honolulu, Oahu, Lakou a pau.
POAONO……………….APERILA 21, 1894.
Na mea Hou ano nui.
I ka la 9 o Aperila, maloko o ka Aha Senate nui ma Wasinetona, a imua o kekahi anaina piha loa i ka poe makaikai, ua heluhelu aku o Luna Senate David Bennett Hill o ka mokuaina o Nu Ioka, i kana haiolelo i lolii ai me na huaolelo e kui palu ana ia Peresidena Kalivalana, no kana kahua hana hooponopono dute, ka auhau ia o na loaa makahiki, ka wae ana i Ripubalika ma ke poo o kona Aha Kuhina a me ka hoahewa loa i ka Kalivalana kumuhana pauaka no ka hooponopono ana i ka ninau o Hawaii. Ua olelo oia, o ka pauaka (kuhihewa) i kekahi manawa, ua oi aku kona poneko i ko ke karaima. Ua mahui nui ia, na hoomakauakau o Luna Senate Hill no ka bila hooponopono dute, a nolaila ua kali ka lehulehu a ia la, hele ai e hoopiha a hu hii oe ke ale.
Ua hoike ae o Luna Senate Stephena M. White o Kaleponi ma ka palapala makamaka i kona hoaaloha, mai Wasinetena mai, e wehewehe ana i ka manao o ka Hale Lunamakaainana nui a me ka nanaina o ka manao o na hoa o ka Aha Senate a me kona ponoi iho, penei: "Aohe he hoihoi Moiwahine ana a Amerika Huipuia; aohe he hoohuiaina ana a loaa he aupuni paa; aole he komo ana mai e hokai i ke Aupuni Kuikawa; a o na hokai ana mai a na Aupni o na aina e iloko o na hana o Hawaii nei, e manao ia he hana makamaka ole ia Amerika Huipuia."
O na mea hou i loaa mai ai ia kakou maluna o ka mokuahi "Mariposa" o ka Poaha o ka pule i hala e olelo ana, ua hoouna ia mai nei o Adimarala J. G. Walker o Amerika Hupuia e lawe i ke awa o Puuloa malalo o ka mana o kela Kuikahi Panailike e kamau lihilihi nei, aole ia i hoole ia a kanalua ia mai la hoi e na mea hou i loaa mai nei maluna o ka mokuahi "China" o ka Poakahi mai o keia pule. Noleila, ke mau la ka hooia ia o na mea hou mua i loaa mai ia kakou no ka misiona a Adimarala Walker. He aha la auanei na mea hou a ka mokuahi "Australia" e lawe mai ai i keia la.
Ia Mr. T. H. Davies i hoi aku nei mai Honolulu ma ke ala aku o Amerika Huipuia, ua mau no ka owaka ana o kona mau lehelehe eueu e hoinoino ai i ke Aupuni Kuikawa, a e pena ana i na lepo he nui e hapala ai ia hawaii nei. I kona hiki ana i Wasinetona, ua makemake oia e hele e ike i ka Peresidena a me ke Kuhina nui. Ua lohe ia ka ninau a ka Peresidenta i ka wa mahuiia ai he makemake o Davies e ike iaia, oia: Heaha la ka kela kanaka e makemake nei e ike ia'u? He ahona iho ka ke Kuhina nui Gresham. Eia ka pane i ka Davies pepa i waiho aku ai, Aole o ka hale. Nolaila, ua hahai ia ka Davies huakai i Wasinetona e ka makapaa, a no ia hoka, ua kuhalahala a hoi loa aku la i Enelani me kahi manaolana ole no ka pomaikai o kana hanai.
Aole i maluhia ka noho aupuni ana ma Berazila, e like la me ka mea i manao ia i ka wa i pio ai o Adimarala Da Gama a mahuka ai iluna o ka mokukaua Pukiki, me ka lilo pu aku o na manuwa kipi a me na luina. Aole nae pela, no ka mea aia no o Adimarala kipi Mello ma na okana aina e hoala mai la i ke kipi i ke aupuni, a ke olelo ia mai nei e nee mai ana na manuwa kipi o ua adimarala la i ka akau e kaua mai ai i ko ke Aupuni o Berazila aumoku manuwa.
Kaainini o Kalivalana ia David B. Hill.
Ma ka la 9 o Aperila iho nei, ua nakulukulu na paia o ka hale o na Senate o Amerika Huipuia i na paipai a me na leo mahalo no ka haiolelo a Luna Senate David Bennett Hill o Nu Ioka. No ka lohe nui la ana e haiolelo ana o Hill, nolaila ua akoakoa ae na Luna Senate o na aoao Ripubalika a me Democarata a pau. O ka hale ahaolelo o na lunamakaainana ua neoneo, oiai, ua pau loa mai na hoa i ka hoolohe ia Hill. He lehulehu na lede hanohano a me kekahi nui i akoakoa mai e hoolohe i ka haiolelo o ka loea kaulana o Nu Ioka, a ua olelo ia, he keu keia o ka haiolelo ohohia nui loa ia ae na poe hoolohe. E paipai a uwauwa mau ana ke anaina no kana mau olelo hoolana a hoohoihoi i ka pepeiao o na poe hoolohe. Ua nui kona kue a hoino i ka Peresidena Kalivalana hookele ana i ke aupuni, a no ke Kuhina nui Gresham, he hoahewa a apono ole loa oia iaia, oiai, ua wae ia mai oia maiwaena mai o ka poai Ripubalika, a no ia kumu, aole he kulike me na manao pilipaa i maa a kuluma hoi i na poe i hanau ia a hoonaauao ia he Demokarata. No kona hoino i kona poai, nolaila, aole i hele mai na Demokarata e pahola mai i na mahalo ana iaia, a o na Rebupalika wale no ka i hele mai e mahalo iaia i ka pau ana o kana haiolelo ana. Eia ke ano nui o kana haiolelo.
"Ua hoomaka keia uluaoa (no ka bila auhau o Wilesona) i ka M. H. 1890 a i ka 1892 ka hookuio a hookahua paa ana. He hoike maopopo lea keia i ke ohohia o ka ka lehulehu ma kekahi mau alakai ana a ke aupuni. O ka hana, aole o ke kanaka, oia ka mea e pono ke kamailio ia. Ua hooho pualu like mai ka lahui e pau na hana hoonui lilo waiwai ole, he hoailona ia no kaiini nui o ka lahui e pii ae ma kekahi anuu kiekie ae; e hookela pakiko la na kumu loaa o ke aupuni; oia na hana e mahalo ia ai ka naauao o na poe nana e hookele ana ke aupuni."
"Aole mea nana e hoole i na hana kuhihewa i kahi wa - Ko kakou mau kalaiaina kuwaho, e laa ka mea e pili ana i kaninau o Hawaii, aole mea hki ke hoole, ua hoihoi ole ka lahui ia mau hana. Ua pahola like ae ka naau o ka hoohaahaa ia maluna o ka lahui Amerika holookoa i ko lakou wa ike ai i ka manao o ka Aha Kuhina e hoihoi hou i ka Moiwahine i kapae ia, a piha hauoli nae kakou no ka haalele honua ana o ka Aha Kuhina mamuli o ka halawai ana me na kuia ikaika mamuli o ka wawalo mai o na leo kue o ka lahui i keia mau hana kohu ole. He lalau kela manao o ka Aha Kuhina i kuko ai e hooko, a he karaima na manao huhewa i kahi wa. ua ike mua ia no nae e ulu mai ana neia kuhihewa mamuli o ka hoonoho ia ana o kekahi kalaiaina ripubalika ma ka noho Kuhina Nui (Gresham). He mea ole kona kulana hanohano a mahaloia, oiai, o kona mau noonoo a pau he kue i ka poai Demokarata, aole no hoi ona hoihoi i na manao pilipaa a me na hookele ana o ko kakou aoao, aole kulike o kona mau manao pili kalaiaina ma na ninau ano nui o keia wa, a ina paha ua loli oia, ke pu-a iki mai nei no, aole e nalo kona manao ponoi. He mea kaumaha ka hiki ole ana i ka Peresidena ke wae mai waena mai o kekahi hoa hanohano o kona poai ponoi, a hoonoho ae ma kahi ana a me kona poe hoa e hiki ai ke haawi pau aku i na hilinai piha ana, i kanaka Demokarata ma ka noonoo a me na ao ia ana, i kanaka nana e lawelawe ko kakou mau kalaiaina kuwaho i papahi mau ai kakou i ka hanohano, a me nei la hoi aole e kukala ia na hana ano kohu puuwai Amerika ole a keia Aha Kuhina i kukala akea ai - he lalau hoi ma na mea i maa mau i na Demokarata - ka mea hoi i onou ia aku iloko o ka puuwai o na poe i hoihoi ole e moni aku. maluna o keia kahua, e pono i ko kakou poe hoa paio e lawe aku i kekahi mau koikoi o na hana kuhihewa i hanaia e pili ana i ko kakou kalaiaina pili kuwaho."
Ka Mare ia ana o ke Kuhina Hawaii Kakina me Miss Harriett E. Potter.
Ma ka la 5 iho nei o Aperila i hoohui ia ai o His Ex Lorrin A. Kakina, ke kuhina mana piha o Hawaii ma Wasinetona, me Miss Harriett E. Potter, ma ka home noho o na makua o ka wahine ma kahi kulanakauhale uuku o Sans Iosepa, Mikigana, Amerika Huipuia, i mare ia ai laua. He panana iki ke anaina mare, aole he mau mea nani i hoohiwahiwa ia. O na poe i akoakoa ma ke anaina he poe pilikoko wale no no na paa mare, aole i ao ia ka lehulehu e hele mai e hakilo i ko laua hipuu ia ana a lilo i io hookahi.
Mahope o ka pau ana o ke anaina mare, ua holo o Kakina me kana lede hou i Wasinetona, e hoomakaukau no ko laua holo ana mai i Hawaii nei, ma ka Australia o keia la e hoea kino mai ai o Kakina a me kana wahine.
Ma ka hoikeike nui ma Kikako i ike mua ai o Kakina ia Miss Potter, Aperila no Kapalakiko a kau maluna o ka Australia a huli hoi mai no ke one hanau e waiho mai na ka lahui e hiipoi a hiilani aku ka milimili malihini e au pu mai nei i ke kai.
E huli hoi mai ana oia me ka lana o ka manao no keia mua aku. E hoike aku ana oia ia Peresidena Dole me ka haaheo no ka lanakila o na mahiko Hawaii mai ka bila dute i manao ia e umii aku ia lakou. Ua hauolhia na hoao e kulai i ke kuikahi panailike, a e komo wale aku ana na mala a me na halakahiki o Hawaii me ke dute ole ia, he waiwai ia no na poe mihiai.
O ka Kakina huakai no Hawaii nei, aole i kauoha ia aku nei aole no hoi i kipaku la mai nei, aka i hoi mai nei no ka ike ua molaelae ke alahele o ke aupuni.