Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXI, Number 33, 13 August 1892 — Page 4
This text was transcribed by: | Tina Mendes |
This work is dedicated to: | The Kahahane Family of Lahaina, Maui |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Ka Nupepa Kuokoa
ME
Ko Hawaii Paeaina i Huiia
No ka Makahiki $2.00
No Eono Mahina 100
Kuike ka Rula
HOOPUKAIA E KA
HAWAIIAN GAZETTE CO.
H. M. WHITNEY, Luna Nui,
J.U. KAWAINUI, Luna Hooponopono
POAONO AUGATE 13, 1892
KULA SABATI.
Aukake 2 . O ka mea manaoio i nake ai ka moa no kona manaolo. Oihana 7-64-60; 81-4
A Lohelakoa i mau mea uahlania lhe la ko lakon nano, nao iho la ko lakoa mau kui iaia.
65 Aka, oa piha lo ia i ka Uhane Hemolele, a ha'a pono aku la ia i ka lani a ike aka la i ka nani o ke Ahoa, a me Io o e ku ona o a ka luoa akao o ke Akoa.
66 I mai la ia, Aia hoi, ke ike ako nei ao i na lani e hamama koa, a me ke Keiki a ke kao ka e ku ana ma ka lima akao o ke Akoa.
57 Uwa aka la lakou me ka leo noi papaui iho ia iko lakoa mau pepelao, a lele l kahi mai la maluna ona.
65 Kiola ako la iaia ma wa o o ke kaianakauhale, a kauako ako la; a waiho io la na mea hoike i ko lakoa aaho ioa ka wawae o kekahi kanaka oi, i kapaia o Saoio.
69 Hulaka aka la lakon ia Setepana, kahea ana me ka oleio ako, E ka Hako, e leno e ookipa ako ae i koa ohaoe.
69 Kukoli iho la ia a hea ako la me ka leo nui, E ka Haku, mai kao oe i keia hewa maluna o kakou. A pau kana olelo nua pela, mamae iho la oia.
EAE mai ana no o Saoio i kona make. La la, hoomaau nui ia mai la ka ekaleaia pau ma oa nina o Iodea, a ma Samaria; koe no nae na lonaolelo.
2 Hoolewa ako la hekahi poe kanaka hapale ia Setepano, a kanikao loa Inkoo iaia.
3 Lako ae la o Saoio i ka ekaleaia, komo aku no ia i oa hale, a kaoo mai i na kane a me na wahine, a hahao ae ia ia lokou iloko a o ka halepaahao.
4 No ia mea, kaahele ne la ka poe i hoopauehoia, e hai aku ana i ka enanelio.
Pauku Gula. Oihana 7:60. Kukulu io ia ia a hea aku la me ka leo nui. E ka Haku, mai kau oe i keia hewa maluna o lakou.
Mamao Nui. E hapai i ke kea e loaa ka lei alii.
OLELO HOAKAKA.
Ua hoomananawanui na luno olelo ma ka hooholo ana I ka lakou mau hana, ma ka luakini kekahi, ma ke komo kauhale kekahi. Ua hoomahualua ae ka nui o ka poe manaoio. Ua nui ae na hana ma ka malama pono ana i na hoahanau ilihune. Nolaila ua koho ia a hookaawale ia na hoahanau ehiku no keia hana lokomaikai. Ua hoea ka huhu o na alii no ka ulu mau ana o ka manaolo Karistiano. Ua hopu ia kekahi lala o ka poe diakono ehiku, o Setepano kona inoa; he kanaka Iudaio mai ka aina Helena paha. Ua hoohalahala wale na'lii iaia. Ua haiolelo oia imua o ka Ahaolelo. Aka, nae ua huhu loa lakou i kona wehewehe Baibala. Ua henehene lakou no kona hooiaio ana i ko lakou ano lawehala. Ua kepaku lakou laia mawaho o ka luakini, mawaho o ke kulanakauhale hemolele. Ua hailuku lakou ia ia. Eia ka moolelo o ke lakou mau hana hoomainoino ma keia haawina Baibala.
45. Lohe, i ko Setepano olelo hoahewa, pp. 51-53. 55. Nani, kekahi nanaina lokomaikai o ke Akua, a pau knona makau ana aku i ko lakou mau hana ino. 56. Ku, me he mea la na makaukai oia e kokua koke i kana mea i paulele. 57. Papani, me he mea la aole hiki ia lakou ke hoomanawanui i kana mau olelo hoino. 58. Kiola, mamuli o ke kanawai e papa ana i ka hoopai hoomake maloko o ke kulanakauhale, Oihanakahuna 24:14. Hailuku, ma ke ano he aha kanaka hoohaunaele, nole mamuli o ka olelo hoopai a ka ahaolelo. Mea hoike, oia no na mea mua e hailuku ai, Lunakanawai. Oi, he maumakahiki 34 paha ia wa. 17:7. Saoio, oia paha ka mea oi aku ka hulu i ka poe manaeio Karisetiano. Ala nae ua lilo i ka wa mahope i lunaolelo oi aku ka hooikaika i ka manaoio, o Paulo ka Aposatole i ko na aina e. 59. Setepano, he inea Helene keia a o kona ano ''ka lei o ka lanakila. 60. Haimoe, aole he mau kupaka ma kona make ana, he maiuhia maoli no ma kona hopena.
HE MAU NIELE.
Ko Setepano hihi, pp. 56. Owai la o Setepano? No ke aha la ka walania o kela poe kua? Pehea i hoike ia ko lakou huhu? Heaha ka mea nami a Setepano i ike ai? Heaha keia nani? Heaha ke ano o ko Setepano helehelena? Oihana 6:15. Heaha kona ano i kapa ia "piha i ka Uhane Hemolele." No ke aha la ko Iesu ku ana, aole noho ana? Heaha no olelo hoohalahala aku ia Setepano? Oihana 6:11. No keaha la ko ke Akua ae ana aku i keia hana hoomainoino i keia kanaka haipule, lokomaikai, eleu? Heaha ka mea oi aku ke ano pili, ka huhu a na mea kua, ke aloha hoonani o Iesu? He mea hiki anei ia kakou i ko kakou mau wa polilikia ke ike pono i ka nami pookela o ko kakau pomaikai lani? Kinohi 28:11:22.
Ko Setepano make, pp. 57-60. Heaha ka hana a ka poe kue ia Setepano ma ka lokeana i kona mau kumu hooiaio? Ua hiki anei ia lakou ke pale aku i kona wehewhhe Baibala? Oihana 6:10. Heaha ka lakou olelo hoohalahala? Heaha ka uku hoopai o ka mea kuamuamu i ke Akua? Oihana kahuna 24:14, 16. Aia mahea ka wahi hoopai? No ke aha la i waiho ia ai na aahu o na mea hoike? Owai ka mea malama i na aahu? Ehia makahiki no kea kanaka ui? Ia wai i pule aku ai o Setepano? Heaha kana pole mua? Heaha ka lua o ka pole? No wai mai kekahai mau pule like? Luka 23:34.46. Heaha ke ano o ko Setepano make? Oi aku anei ka make manua o a ino e ae? Owai ka poe kuamuamu maoli? Owai ka poe i hoohenehene lua ia ma keia kulanakauhale? Heaha no ano like o ka haimoe me ka make o ka mea manaoio?
Ko Setepano kanuia ana, pp. 1-4. Heaha ke ano noho o ka Ekaieaia Euanalio ia wa? Owai ka poe i koe ma Ierusalema? Aia mahea n hoahanau e ae? No keaha la ka noho mau ana o na Aposetole ma Ierusalema? Owai ka poe nana i kanu ai ia Setepano? He mau hoahanau anei keia poe haipule? Owai ka mea eleu loa ma ka hoomaau ana i ka poe manaoio? Heaha kona mau hana? Pehea i lilo keia poio i pomaikai maoli? Galatia 1:13.
HE MAU MANAO PILI.
1. Hiki anei i kekahi mea lawelawe ke lanakila loa ma ka hana a ka Haku, ke oleka piha o ka Uhane Hemolele?
2. Ua makaukau anei o Iesu me kona mana e kokua i kona poe ma naoio?
3. Ua make anei ka poe manaoio e like me ka poe hoole Euanalio?
4. Ua hoole anei kekahi poe i na kumu hooiaio moakaka?
5. Ua hoolahaia anei ka Euanalio ma ka hoomaaui ana?
He Moolelo
NO KA
Ui Nohea Berela.
Ke Kamehai hoopono--Ke kupaa me ka luli ole--He wahine na ke kane hookahi--He au popilikia a me ka huli ana o ka pomaikai mahope o ka wahine.
"Aka, e Berela wahi hou a Deseona i pane hou aku ai, iaia i ike iho ai aia he minoaka ke halii la maluna o kona helehelena, "he mea pono e haawi mai oe i manawa hou no'u e imi ai i kumi e hiki ai ke hoolilo ia kau mau mea i kamailio mai nei i mea ole. Ua ike anei oe i kekahi mea maikai ole maluna o lo'u kino nana i hookomo ka manao hoowahawaha iloko ou?"
"Aoie loa he mea o ia ano maluna o kou kino, e Desemona. O ke kumu akeakea wale no nana e hooko ole i kou i ini, aia no ia maluna o"u! Ua loaa ia oe ke kuleana e ike a e lohe i ua kumu akeakea nei, a e hoike aku ana au ia oe ina ke mea ia nou e komo ai ka manao hoowahawaha no'u. He kanaka oe o ke julana keonimana, a o na kanaka gulana keonimana he mea nui ia lakou ko lakou hulana o ka hanau ana. E Desemona; aole au he wahine apio i hanau pono ia mai!"
"O keia wale no anei?" i ninau aku ai o Desemona." E kuu aloha, ke hoao nei oe e hoolilo i kekahi wahi puu uuku e lilo i mauna nui a kiekie. O oe ka'u i aloha a aole o kou mookuauhau o ka hanau ana, mai hoao e hoike hou mai i keia mea imua o'u.!!
O keia mau olelo i hoopuka ia e Berela--"nole au i hanau pono ia," ua manao oia he mau olelo keia nana e hoehaeha loa aku i ka manao o Desemona a he mea la ia nana e huki aku la i ka lima mai ka paa loa ana iho i kona lima; aka, ua hoopahu'a ia keia manao o Berela, no ka mea, aole loa i loli ae ko Desemona manao, a aole no hoi i kunewanewa ae kona manao kokua a kuiee ia Berela, oiai oia iloko o ka pilikia, no keia mau hana a Desemona hoomanao koke ae la o Berela ia Konia kana kane mare mua o na la opio, l kaule aku i ka make, a me kana mau hana i kona wa i lohe ai i keia mau hopunaolelo hookai ana hoopuka ai imua o Desemona, a e like me ka nohea o kona mau nanaina i hui pu iho me ka waipahe o kona manao,--ua hookuku iho la oia iloko o kona manao i ke ano a me ke kulana like ole o keia mau kanaka opio--he oluolu a he naau waipahe a auwai ko Desemona i hui pu ia me ke aloha oiaio, a he aloha kupouli hikiwawe ko Konia i awili ia me ka inaina lili o ke kanaka hehena a mao koke ae. E ka mea heluhelu, pehea, e pilikia a e auhee anei ka manao paa o ka kakou ui nohea e like me ia ana i hoopuka ai imua ponoi o Desemona ma ke helu o ka pule i hala? Alia; e nana a e hoomaopopo poo iho kakou.
"E nana oe, e Berela," wahi a Desemona, aole loa oe i ae ia e kaawale mai ia'u aku e like me ia au i manao ai, au hoi i manao ai e ko ana iloko wale o ka hana nui ole. E haliu mai kou manao a e hoolohe i keia mau olelo pokole a'u: Ua aloha kupouli au ia oe me ka oiaio, a aole au e hookuu ana ia oe mai a'u aku. E hoomanao io o oe hookahi wale no ia e noho hooikaika nei i keia ao. E ae mai oe e lilo i wahine mare na'u i keia wa ano a he mea hei ua nana e hoo-bestill i kuu puuwai e nae iki nei, a e ae mai oe na'u oi e malama a e hiipoi iloko o kou wa pilikia. Ina ua holo lea keia mau kamailio a'u imua o kou manao ana, alaila, e papa leo ana nu me Makaleka wahine, ko kaua haku hale, me ko'u hoike pu aku ua paa ka olelo hoopalau mawaena o kaua, ina hoi e ae mai ana oe e olelo au pela. I ka ia apopo a hele ana au a loaa ona palapala ae mare, a i ka ia mahope aku e hele no kaua i ka luakini no ka mare ana. Ua hoea mai nei kaua i ke alanui Wells. E pane mai e kuu aloha, ua hiki anei ia'u ke hana e like me ka'u mea e manao nei a i kulike ai hoi me na hopunaolelo i puai aku mai ko'u waha aku?"
Ia Desemona i hooki iho ai i kela mau kaukaau oleioana maluna ae, o ko laua manawa ia hoea aku ai ma ke alenui Oxford, kahi hoi o ka hale hoolimalima a Makaleka wahine e ku ana.
"E Desemona pauaho ole; e ae a e haawi mai i manawa kupoo no'u e noonoo akahele ai no keia mau mea au i kamailio mai nei," wahi a Berela i pane aku ai me ka naka haalolo ano e ana o kona kine. "E Desemona! I keia po au e hai aku ai i ka puana kuailo oiaio o kau mau pinau. Aole hiki ia'u ke kuailo koke aku i keia wa."
Ma keia wahi aku o ka iaua hele ana a hiki i kaohale, aole loa he wahi leo i puai mai a leua ae, a hiki i ko laua wa i koino aku ai iloko o ka hale. Ia laua i komo aku ai iloko o ka hale, a i ka wa i haule pono iho ai o ka malamalama o ke kukui maluna o Berela, ua ike a hoomaopopo koke iho la o Desemona aia he nanaina haikea a li-o e halii ana maluna ona a he nanaina ko kona mau maka o ke ano kino wahine ua loohia ia me ka wa'i pupule. Pii like aku la laua ma ke alapii e hiki aku ai ma na keena maluna o ka hale. Ua manao o Desemona e kamailio hou aku ia Berela, aka, aole he hiki. No ka mea, ua ike koke mai la o Makaleka wahine ia laua a aia kona mau maka ke nana a ke haka pono la maluna o laua, a no ia mea a haalele koke aku la o Desemona ia Berela a komo koke aku la oia iioko o ke keena hookipa. Hoomau aku la no o Berela i ka pii ana a koino aku la iloko o kona keena.
E a ana kona kukui iaia i komo aku ai iloko o kona keena--e a hoopipi ana. E a ana ke ahi iloko o kona kapuahi hoopumehana. Huli ae la ola a pani a ki aku la i ka ipuka o kona keena, a hele loa aku la oia a ma kahi o ke kapuahi hoopumehana, noho io la maluna o ka noho, a kulou aku la imua me ka paepae pu ana o na lima i kona poo. He oiaio, e ka mea heluhelu, ua ooloku ko Berela manao i keia wa.
He manawa loihi loa kona noho ana i like me keia ano a ke naka haalulu nei kona kino me he mea la ua looia ia kona kino holookoa me kekahi anu nui. Aole i haalele ka manao maikai a ao kanaka mai iaia aku oiai oia e noho ana e like me keia ke ano, aka, e ka mea helel=helu, ke noho kulou nei oia ma ke ano e nalu a e noonoo ana i na hana a me na mapuna olelo i pa-e aku ma kona mau pepeiao mai a Desemona aku, ke nalu a ke noonoo nei oia penei: Nani ka mikioi a palanehe no kii'pa a Desemona a loaa kahi o ka pana malie o ko'u puuwai--nani ko'u komo ana iloko o kana upena kuu kahi hoi a kona aloha oiaio e hoopuni ana--nani ko'u paa ana malalo oia mau umii,--o keia mau hoomanao ana o Berela, ua lilo ia he mau mea naa e hoehaeha hookupouli i kona pauwai, alailu, me ka leo ike ae ana mai kona mau lehelehe palupalu, ua puana ae la oia i keia mau lalani kanaenae:
A u ae au a puni keia keena meha pu, I hookanaaho nana au e hoomalielie, Ua eha au! O, ua eha au e ka uhi nae, E kuu puuwai, ua oki koa apoupo ana.
Aole i kaohi iho o Berela i ke kaua kuko ana a kona manao no Nobala Desemano maanei, aka, ua puana hou ae la oia me ka leo nui i keia mau mamala olelo panei:
"Ua aloha au iaia! Auwe! ua aloha kupouli au iaia. Ina no hoi paha i ike a i launa maua iloko o na mahina i hala hope ae nei, ina la hoi ua pono loa a aole au e hoehaeha nui ia. Aka, ke ku nei keia olelo kahiko--E ili aku no ka hewa i hana ia e na makua maluna o na makua o na keiki, a he oiaio, eia ke haawe nei maluna o;u na alina ekaeka i hana ia e o;u mau makua a'u hoi e hunakele nei me ka hoomanawani. O! aole au i kupono a maemae e lilo i wahine mare na kekahi mea kino kanaka. E lohe o Nobala Desemona i na mea a pau a me ka oiaio e pono ai, alaiia, pale oia pale maua, pale maua!"
Me keia mau mamala olelo hope eu ae la o Berela iluna, wehe ae la i kona aahu kawa-u a kaulai aku la maluna o kekahi noho, alaila, hu'e ae la oia i apana pepa kakau mailoko mai o mai o ke pakaukau, a hoomaka iho la e kakau ma na mea auo nui i ka moolelo waiohia inea mai kona wa i haneu ia ai elike me ia ana i lohe ai, kona noho ana i ke kula, kona mare ana ma ke ano punihei oiai no na manao kamalii iloko ona, ka make ana o kana kane a pela wale aku--a o keia palapala ana e kakau nei, na Nobala Desemona no ia.
[Aole i pau.]
NA LETA
(Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe mea kakau.)
Kupanaha Maoli.
MR. LUNAHOOPONOPONO:
Aloha oe--Ma ka la 20 o keia mahina, ua hoike malu iho la ke kula olelo Beritania o Kealia nei, oiai na makua mea keiki e noho ana no me ka palaka a me ka paiaka, aole no hoi he hoike mua aku o na kumuao i ka lakou mau haumana e hoike ana ke kula ma ka ia i hoike ia ae la maluna.
Ua hele aku na keiki i ke kula ma ia la me ka palaka e like no me ka mea maa ia lakou ke hele i ke kula ma na la e ae, aka, i ko lakou hoi ana mai ma ka auwina la, ua pane lakou ua hoike ka lakou kula. Mamuli o keia hoike malu ana, ua ulu ae he nune iwaena o na makua mea keiki, heaha la ke kumu o keia hoike malu ana? He hoohoka anei i na makua mea keika i ka hoolilo ana i ka lakou mau dala no ka hoomaemae ana i ka lakou mau keiki no ka la hoike, oia ka la 21? Ehia ka hoi mea minamina, o ke poo o ka luhi ana a me ua kenikeni i lilo me ka manao la hoi e hoike pono ia ana la hoi, eia ka aole. Ua haole manaolana o na makua mea ke iki a me na makaikai o Kapaa a me Kealia i keia makahiki, a ua poho hei ka manaolana o makua e ike i ka hoa a na kumuao i lolo ai ma o na keiki la.
Ma ka la 21 ua koike ke kula olelo Beritania o Lihue, Anahola a me Hanalei, aka o ko Kealia, ua puehu e. Nowai la ka hewa? No ke kumukula anei, a i ole no ka Lunakula paha?
S.H.K.KANE
Kealia, Kauai, Iolai 23, 1892.
Ua lohe mai mokou, ua hoike mua ia aku no ka manawa e hoike ai he elua pule mamua ae o ka la e hoike ai. Nolaila, nowai ia hewa? L.H.
Ka Opiuma me ka Umii
MR. LUNAHOOPONOPONO:
E ae mai i kau wahi kowa o ke Kilohana no kela mau hopunaolelo maluna ae a me kona puana pau ana, a pu ni na hana i hana ia. Ano koke iho nei no. ua poha ae he lono ma na aekai o Ewa, e i ana penei: ua hopuia he pake i kuai aku i ka opiuma me ke dala mai kekahi haole inai. Ma kekahi o ua la i aui ae nei, ua hoea mai la mai Honolulu mai, he pake i kipa ae ma kekahi o na home kamaaina o Ewa nei, a me ka malu loa ua kono ae la i kekahi o na kamaaina i ukali pu ma kana huakai imi opiuma. Hoea io ae la laua ma kekahi o na aekai o Ewa nei, eia ka he wahi moku i noho kapena ia e ka ilikea. Ma na kuka maikai ana, ua uku ia he hapa o kekumukuai o ka opiuma, he mau haneri a pa-keu wale aku, me ke kauoha pu ia mai e kii aku i ka opiuma i ke ahiahi noenoe ana ana iho me ka lawe pu ana aku i ke kumukuai pau o ka opiuma. Hiki io mai la ka wa i anoi ia, hoihoi ka mano o ke keiki Kina i ka hoi wahi puolo i ka home, aka, i ka hiki ana aku i ke kahua i manaolana ia, a me ka maopopo ole iaia o mua aku, aia hoi, ua hopu ia mai la, a ua holo mai ia kuna kokoolua a pakele. Mamuli o ke kamaiina o kekahi o lakou ia ianei e holo nei, ua hookuu ia ka pake me ka lilo pu aku mai ka pake aku he mau heluna dala lehulehu waie.
Mamuli o keia ano hana, ua hiki maopopo no ke ike ia he lehulehu wale aku no ka paha na puka liu e kahe mai nei ka opiuma. E hooikaika ko ke aupuui i poe i koho ia e hooponopono no ka opiuma, alaila nole e poholo malu mai nei ma na wahi ike ole ia, heaha la ka waiwai o keia. Mamuli o ka maa mau ia o keia mau hana poholalo ua kumu ka opiuma a lauahea, pakui, hohono maoli no mai o a o o ka aiaa. Aole anei e hiki e paa ia keia mau puka liu liiliii o ka opiuma e komo malu mai nei? Hiki no paha i na i i ini ia pela. He mea makehewa ka hale kulu mau ia e ka na, ina maloko ae e pakuku ai i ke paahu, pela no ke aupuni Hawaii ina ma ka Ahaolelo e no ke ai i ka @ a hookuu aku no o lakou ma e hookulukulu malu mai i ka opiuma.
KUE OPIUMA
Hoike Kula ma Honokohau
He elua Kula Olelo Beritania e ku nai ma keia awawa, he Kula Katolika a he kula no ke Aupuni.
Ma ka la 20 o keia malama, ua hoike ke Kula Katolika i noho kumuia e E. Kekehena, he haumana no ke Kula o Sana Lui. Ua malamaia ka hoike ma ka luakini Katolika. Ua hiki ae na makua o na kamalii a me na makaikai he lehulehu.
A no ka uluhua loa o ka mea kakau i ka akena nuiia, mea ae no i ka ike, maikai no himeni, akamai na haumana a pela no hoi na kaiolelo, nolaila, ua hiki kino aku au a me ke kumu o ke Kula Aupuni e ike kumaka i ka nani o Waialeale e kaulana mai nei. A i ko'u kilohi ana ma na mea i ao ia, ua hookomo au o na hana hoike iloko o na mahele ekolu, penei:----1--na buke i kul ia. 2-- na haiolelo. 3--na himeni, ma ka mahele mua. I ko'u hoomaopopo ana, he ewalu malama a e imi mai paha ka loihi o ka manawa i ao ia, oia ka makuakau i loaa i na kaumana, aole no ke makahiki helookoa, a oiai he hoike makahiki keia.
Ma ka mahele elua----aole no hoi i maemae loa. A ma ka mahele ekolu, he oi aku ko'u hoowahawaha no ka himeni pu o na wawae o ke kumu me na kaumana ma kona hookoele ana i na kamaa ma ka papahele. Mahope io o ka au ana o na hana koike, ua hoopiha ia ka lua o ka inaina me na io puaa, laiki a pela aku, ma kahi o ke kumukula.
Ma ka la 22, ua malamaia ka hoike o ke Kula Aupuni i noho kumu ia e David Taylor he haumana no ke Kula Nui o Lahainaluna i ke au o H. R. Hitchcock, ma ka halekula.
Ua hoomaka keia kumu hou i ke ao i na haumana mai ka la 15 o Aperila a i ka la 21 o Iulai, a hoike a e la ma ka la 22, ua like me ekolu malama a oi. He elima papa kula. Ua hoomaka ka hoike mai ka papa elima mai. Ma keia papa, he elima hay=umana, he mau haumana hou loa. O ka lakou buke, oia no ka Buke Kumumua a Suwinetona, Mahele Mua; he heluhelu, pela, a kakau ma ka papa eleele ka lakou haawina. Uleu no kamalii. He mau ninau no hoi kekahi ma ka Arimatica i kupono ia lokou. Holo ka hana no ekolu malama wale no a oi.
Ma ka papa eha, he elua haumana. O ka laua buke oia no ka Buke Kumumua a Suwinetona, Mahele Elua. He haawina heluhelu, pela a kakau ma ka papa eleele ka laua; mikololohua no wahi taata maopopo ke kani a me ka puana o na hopunaolelo. Nani kela. Ma ka papa ekolu, eha haumana. O ka lakou buke oia ka Buke Heluhelu Mua a Suwinetona. He haawina heluhelu, pela, a haku manao mai kekahi mau huaolelo i hai ia mai e ke kumu. Maikai ka heluhelu, malama pono ia na kiko, puka pololei na hua, a ma ke pela kani o na hua (Spelling by sound) ko'u mahalo loa. Maka Arimatica, ua huiia ka papa eha a me ka papa ekolu; he mau ninau ma na mea mama o ka houluulu, puunane, hoolawe a me ka hoonui. Ma keia haawina, he ulolohi kekahi poe a he holomua kekahi poe. Ma ka papa eha, hookaihi no maumana. Ma ka Buke Heluhelu Eha a Suwinetona kana haawina heluhelu, pela a haku manao ma ka papa eleele. Kani pono na kua malama pono ia na kiko, he kohu leo haole no i k a lohe aku. Ma ka Arimatica, he ulolohi no, aka ua hana malie no oia i kana ninau a hiki i ka loaa ana. Ma ka Palapalaaina, he nee mua no keia haawina.
Ma ka papa ekahi, he elua no haumana. Ma ka Buke Heluhelu Ekolu a Suwinetona ka laua haawina heluhelu, pela a pela aku. Maikai ka heluhelu. Ma ka Arimatica he wahi anuu ike, aka ma ke kakau ana i na wehewehe hana ua kohu pono i ka mea a ka Piliolelo i makemake ai. Ma ka Palapalaaina, he elua mahele, ko Hawaii nei a me ko na aina mamao. Holomua keia haawina. Ma ka Piliolelo, he holomua, mahope na wehewehe hana a me ke kupono i na rula. O keia ka'u mau mea i ike maka, aole e like me kahoolaha a kekahi mea i kapa ia ia iho o Kiu, me ka manao paha e nalo ana, i ke komo ana i ke koloka loloa o lakou. He ike ole paa i ka olelo o ka Buke Nui penei:----"Mai nana 'ku oe i ka pula iki iloko o kamaka o kou haohanau, a ia no he kaola nui ikoko o kou maka iho."
George Kauhi
OLELO HOALOHALOHA.
Ia John D. Paris Jr. a me Miss Ela Paris.
"Aole o kakou kulanakauhale e mau ana maanei."
E na makamaka: Mamuli o ka oluolu ana i ke Akua Mana Loa, ka lawe ana aku i ka hanu hope loa o ko kakou makuakane i aloha nui ia, ka pouha-na hoi o ka hale o Kaleiopapa Kauikeaouli Kamehameha III. e like me kono moto, "o ke kanaka pono, o ko'u kanaka ia." Auwe! Ua hala, ua nalohia ka makua! Ua moe i ka moe hoomaha no ke kali ana i ka leo o ka pua ko luna Anela! A e like hoi me kela kanawai kumu honua mai ia Adamu mai, "E hoi aku ka lepo i ka lepo." Nolaila, o makou iho me ka haahaa a hoahanau o na Ekalesia Hui o Kailua me Helani ma Kona Akua Hawaii, ma o ko makou komite la.
Hooholo ia. 1. Ke komo pu aku nei makou me olua e u pu no ka hoomanao i ka makua. 2. Ke noi nui aku nei mokou i ke Akua Mana Loa, e hoomama mai i ko olua naau kaumaha, a e manao iho olua, he ohua ka makou Rev. J.D. Paris no ka moku o Kristo, me ka manao ia no, e komo ana oia i kela ao ma-o.
Me keia mau mea, e oluolu olua e lawe aku i keia me ka manao aloha kuio.
"Hoonani ia ke Akua ma na Lani kiekie loa, he malu ma ka ho nua, he aloha no i kanaka."
Na Komite, Rev. W.M. Kalaiwaa, S.B. Kaalauamaka, J. Kaelemakule, D.Alawa, Kaili Leleiwi, S. W. Kawewehi, Jos. K. Nahale. Kaulua, Iulai 31, 1892.
O makou o na luna a me na hoa hanau o ka Ekalesia makuahine o Kealakekua S. Kona, Hawaii, ma ka la 28 o Iulai, hora 9 me na minute, ua oluolu i ke Alii o na Alii a me ka Haku o na Haku iloko o kona mana kupaianaha, ka lawe ana aku i ke ola makamae o ka makua i aloha nui ia Rev J.D. Paris, ka makua nana i hooholo mua i ka hana a ka Haku iwaena o na Ekalesia o na Kona nei, iloko o na makahiki he kanaha.
Ua lilo kana mau hana maikai i alakai ai iwaena o keia Ekalesia makuahine o Kealakekua nei a me na Ekalesia e ae, i kia hoomanao no makou no ka manawa pau ole. A na ka make i hoopau i kana mau hana maikai. "Pomaikai ka poe make ke make iloko o ka Haku." E na paia laahia o Kahikolu, ua pau kou lohe ana i ka leo aloha o ka makua Rev. J.D. Paria
Nolaila e hooholoia.----O makou o ka Ekalesia o Kealakeakua S. Kona Hawaii, na luna na hoahanau ma o ko makou mau komite ala, ke komo pu aku nei me oukou iloko o ka hoomanao walohia ana no ka makua i hala aku ma ka aoao mau o ka honua.
Nolaila, hooholoia.----Oiai oukou iloko o ke kumakena, luuluu o ke aloha makua ua oluolu ia makou e komo pu aku me oukou, oiai, o makou kekahi mau keiki a mau moopuna ana i hanai ai i ka waiu aiai o ka Euanelio a Karisto.
Hooholoia:----Ke pule aku nei makou i ka makua mana loa e hoomama mai i ko oukou mau naau pilihua o ke aloha makua, oiai oukou e noho ana i keia mau la iloko o ka luuluu no ko oukou makua i aloha nui ia; a na ka Haku Iesu Karisto e hoomaha mai i ko oukou manao kaumaha.
G.W. MAILOLO, S.W. KINO, S. KEKUMANO, H. HAILI, a me Z.P. KALOKUOKAMAILE, na komite.
O ka olelo hooholo a ka Lunahoomalu o ka halawai paio baibala o ka po Poalua iho nei, "Ua komo koke no ka uhane o ke kanaka make i na wahi i hoomakaukauia nona."
O ke kumupaio ma Kaleleonalani Hale e malamaia ana i keia po Poalua iho Augate 16, penei no ia: "O ka oihana Kahunapule a me ka oihana Kahunapule a me ka oihana Lunakanawai, owai o laua na oihana oi ma ka hoomaiu ana i ka lahuikanaka?" Ua konoia na mea a pau e nane ae malaila a e kamailio ma ka aoao a oikou e koho iho ai.
Hoolaha Humau
PAPA! PAPA!
AIA MA KAHI O
Lewers & Cooke
(LUI MA),
Ma ke kahua hema o Alanui Papu
me Moi.
E LOAA NO NA
PAPA NOUAIKI
O kela a me keia ano,
Na Pani Puka, na Puka Aniani,
na Olepelepe, na Pou, na O'a,
me na Papa Moe he nui loa.
NA PILI HALE O NA ANO A PAU
A me no
WAI HOOHINUHINU NAME
@ na ano a pau loa.
Na Balaki o na Ano he Nui Wale
Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makmaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana no ka
Uku Haahaa Loa,
E like me ka mea e holo ana mawaena
o Laua a me ka Mea Kuai.
Hele Mai e Wae no Oukou iho.
2383-q
KA AYER SASEPARILA
Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahua i hookumuia ai o ka
Honodorusa Saseparila Oiaio.
No ka mea, o ka LAU NAHELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MA'I o ke KOKO----na oi ka
Ayer Saseparila
ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwaii ia e ka ma'i a me ka eha.
Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopau ia ka ma'i o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me ka Puu Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino. Ua hookuke ia mai ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoolana na EHA, na PUHA, na RUMATIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a me na ma'i ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai i ka maikai o keia laau.
Ke hoola nei la hai, a e hooia no hoi ia oe.
No ke KUNU a me ke ANU o ka
Ayer Cherry Pectoral
ka laau lapaau alakai o na ohana.
No ka NALULU, ka LEPOPAA, ka LENA a me kekahi mau mea inoino e ae o ka opu, e lawe i ka
AYER HUAALE CATHARTIC
E makemake nui ia nei e ko ke ao puni.
Hoomakaukauia e Kauka J.C. Ayer & Co., Lowell, Masekuseta.
HOLLISTER & CO.
Na A@ena ma ka Paeaina Hawaii.
2395-q
Hoolaha @manu
KAKELA
ME
KUKE
KA HALEKUAI NUI
O NA
WAIWAI LIKE OLE
NA MEA HANAE
KAMANA A PAU
PAHI, UPA, PULUPULU
NA PENA
KAA PALALA,
IPUKUKUI
A ME
KA AILA.
PALAU
A me na mea Mahia@
NA PAKEKE POI
Ipuhao, Iliwai.
Makau me Aho Lawaia
Mikini Humuhumu
MIKINI A WILCOX ME GIBBS.
Na Mikini a Remington.
Kakela me Kuke
2383-q