Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXVII, Number 14, 7 April 1888 — AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA. IMUA O KA AHA PIHA. [ARTICLE]

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE O KO HAWAII PAE AINA.

IMUA O KA AHA PIHA.

Ma iii Ilihia <• /.. K*;/»:/, u'ni f/iV»tii/u i' A*' U:u,:ii

Manao o ka Au v ma oJi nt> C J. Oka roea i hoopii i.i /, Ka'ai E?q., a oia no ka Lunaknnawai Hoomalu o ! Kohala Akau, Hawaii a ua hookohu ; mua ia oia ma ia oih.ina ma ka ia i o | Okatoha, 1884, ua hwpii ia mai oi.i l ' ka ! ,oio Kwhina e like me na mea i ho-1 akaka ia roa ka pauku 9140 ke kana wai kivila c like mc ia i hoololi >a ai e kc kanawai o iS66, a ua kauoha ia oi ; e like tne ka mea mau e hele mai a c pant i na kumu hoopii. Ua hoakaka ka (>ab<>a!a hoopii ma kc ano nui, i mau kumu kupono ehoo pau ia ai oia mai ka oihana ac. oīai e waiho ana ka hihia o keUhi mea i ka paia M. R. Freitas imua o ka Aha Ho okolokolo, oka mea i hoooii ia, no ke kuai ika waiona me ka laikini ole ua aelike ia mawaena o Fre ; tas i o!cb ia a me ka mea i hoopii ia no ka haawi i.i e Freitas i ka mea i hoopii ia e hoakuu oia iaia ma ia hihia; a ma ka ia 7 o Novemaba i hala aku nei, ua hookuu io no ka mea i hoopiiia ia Frcitas a ua loia mai iaii mai ma kelahi cUb ae na dala he $200. Aia no hoi maloko 0 ka palapala hooph he kumu hoopii e hoakaka ana ua kaulana ka mea i hoo pii ia no kona kelohe a lawe ina uku kipe • hilinai ole ia ma kooa hana a I kiookoana inahanaepili mikona*

Jciha-a a ua kupono o»c |!':i e no'." oia ma kekahi oihara hoo | M; k* ru-a akahele aru 1 r.a !o!£:c ' n h>ike ua ike ihie tr,akou e *r.3 a.-.o nji, p«nfi no ia, mamu-a ;w g eka la 31 o Okatoba i haia, Va 'a 3 h:: e 1 ai o Frei:as ma ka palae r, ana iaia no ke kuai !i ks " r me ka iaikini oie, ua aie jakc ka 'unakanawai iaia i $50 e hookaa • ia : *a : s'i ana o elea pule me ka uku-pan-e :'c. a e frei:as ua inoao ma ke ar., rr : :;!ar:u ha'ekuai ma Kohala no t!::.i ::. v. r.a wale no a he ano malihmi :;a : ka r:r,akanawai a oia nae, he ka- ' r,a«s e :.*"« , e'.a , *e ana ina hana he nui j 2:! e n-iC i !-?aa iaia he hana me keia ! ki-ika. - aok oia he mea kuai mau jtr.i V-—.a 'nalekuai he $r dala wale no Ika r i 0 k<>na kuai ana me|a. Ma ka * 0 oka la i hopu ia ai oia, u-a o I->eit3s no kona makaukau ■>!•:• i >.e kama:!»o rna ka o'eio Hawaii, ia Krar.<-.:.v'o <"ano, he mea makaukau : kv kamailioma ka olelo Hawaii, ahe;e aku ir..t ka ha'e o ka lunakanawai T» r : k ? : 3 aku nae e ike i ka hop»e makai nui n;a ko laua hele ana. Ua h:;ra o ('ano r.a ke ano he mahele ole !o nuwaen.i o f reit.is a me ka lunakar.r«A.si. '.!--• io mai oia ua ninau aku o f j ka ianakanawai ma ona la he?.ha !a fca mea pono laia e hana ai, aole :.1 i k :ai ika waiona aua ike no ka lunakan.iwai poa, a mahope olelo oia ina e kokua ka iunakanawai iaia e haa-

u; < oia iiia i $50, a ua kunou mai ka i'.mnkanawai a olelo mai e lawe mai r.o oia i kona mau hoike e pale iaia. Ua aku ia iaua ka lunakanawai e moe ana maluna o ka moena maloko o kvna rt:mi moe. e heluhelu ana, a noho ilio o Frcita& me Cano ma ka puka a mahope noho iho 0 ('ano iblo ma ka moena. I ka pau ana o ka kamailio, ua puka aku ka 1» nikanawai me Ereitas ma ka lanai o K«ua wale no a ua lohe aku o ('ano ika nakeke oke dala aua man.in oi.i he ehla ka mea i haawi iae ke-

i»i i kek.ihi. Ua hoomaka ia ka hooko!'.?kolo ana o ka hihia ma ka l.i o Nowniaha, a ua hoolohe ka nha i na hoike ekolu ma ka aoao ii a iiK' eha hoike ma kaaoaopale a h >oj).iv.cc aku Ii a hiki i ka la 7. Ma ia po ua i:de aku ke keiki a Freitas a me kona kupa!:ako a me Cano i ka hale m ka i-nnkanawai ma kahi kokoke i ka hora 9 a hai aku i ka lunakanawai e iike no me ka inua i hai aku ai i ka hope makai nui, oiai lakou e hele ana, ua aie na hoike oka aoao hoopii ia Krtitas ma kona halekuai aua makemake 1 ikou e honpakele mai keia aie ae a nv\i ! a keia hoopii imi hala iaia. 0!t'!o ka ina he mau hoike maikai ka oukou alaila pono no, a e lawe ae ina huke oka halekuai a hoike ae iuma 0 ka aha ina ua ike ia maluko oia mau huke e like me ka olua e oieio mai nei.

Oiai lakou e hele ana i ka hale hookolokoio ma ka la 7 ua olelo aku ka lunukanawai i ka loio o Freitas e kii i na buke oka halekuai i mea hoike iauia o ka aha. Ua hoolohe ka lunakanawai i na hoike i koe a hookuu aku ia Freitas me ka ole'oana iin, mawaena 0 kana mau olelo e ae, ua ike ia ma na buke oka haiekuai ua aie na hoike o ka aoao hoopii ia Frcitas. Penei ka wehewehe nnnaka Lunak.?n.m-ai; He mea mau ke pale ia ana o na koi aie aka poe 'halekuai he mau aie ia no ka waiona, a ao'e hiki ke ohi ia kela mau ano aie ma ke kanapai. I kekahi la ae nonoi aku la ka lunakanawai ia Freitas e hoaie m.\; iaia i $50, a ma ka la 9 ua haaiwiia mai ke daia, na Freitas no i lawe aku a haawi aku iaia ma kona hale a haawi aku ka lunakanawai iaia he nota no hookahi mahina aole i hookaa la a hiki i keia wa. ! ( AoU i /«;«.) j