Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXII, Number 49, 8 December 1883 — PEHEA E PONO AI. [ARTICLE]

PEHEA E PONO AI.

Malalo 0 na aupuni kumukanawai e like me ko kakou, kahi i ae ia na makaainana e komo pu me na mana e ae 0 ka aina, no ke kuka pu ana i na hana a me na kanawai o ke aupuni, he mea 1 manao nui ia iloko o ia man aupuni ka }>ono o ke koho balota; no ka mea, ma ke koho balota wale no e loaa ai i na makaainana he leo iloko o ka ahaolelo oke aupuni. Oia ke alanui hookahi e hiki ai ke kanaka o na makaainana ke hele a komo iloko o ka hale kau kanawai, kahi i manaoia aia ilaila he pono nui no ka lehulehu. Ahe pono io no ko ka khulehu ilaila ina e loaa ana he poe kanaka kupono, kuokoa, a makaukan ma ka aoao o na makaainana. Aka, ina e hoomakapoia ka no onoo o ka lehulehu 0 ka poe koho balota, a koho lakou i ka mea hemahema a ix>e apiki paha, a poe hoopilimeaai, a me na poe ano like, alaila, nele aua nei na makaainana i ka leo ma leo lakou aoao iloko oka hale aHaolelo. Pela no hoi i hooneleia ai keia apana o Honolulu iloko o ke kau ahaolelo o iSS2 iho nei. Hele mai la kekalii kanaka me na olelo pahele, a no kona akamai loa i ka hoomalimali, me ka pai pu ia no hoi e kahi poe e ae, ua koho aku ka lehulehu iaia i lunamukaainana; aka i kona wa i komo ai īloko o ka ahaolelo, mai la oia i ka aoao a me ka pono o na inakaainana, ka poe nana ia i hajai, a huli aku la e imi i oihana kuhina nona iho, a ua loaa no hoi kana mea i imi ai; aka, o na makaainana 0 ka a|)ana nei o Honolulu, ua hoohemaheniaia lakoū iloko o ia kau, aohe leo makaukau ma ko lakou aoao. N T o ka ikeia o ke alanui oke koho balota, oia wale no kahi e hiki pono ai ka mana o na makaainana iloko 0 ka aha kau kanawai o ka aina, nolaila, ua makaala loa ia keia alanui e ka poe e aVe ana e hoohaiki i na pomaikai o ka lehulehu, a me ka poe e makemake ana e kaomi pu i na makaainana ilalo. K hoao mau ana lakou e onou aku i ka lakou mau kanaka imua oka lehuIwhu, i kohoia mai lakou i mau lunama- • kaainana, me na olelo hoomakapo i ka noonoo oka poe koho balola. A ina e puni lakou, oka lilo no ia o ka wahaolelo no kela aoao wale no, alaila aohe ikeii ke kuleana o ka makaainana iiuna o ke kahua kiekie i haawiia mai noni, kahi i ae ia ai oia e noho a e kuka pu me na mana e ae o kona aupuni no ka pono kaulike mawaena o ka poe kiekie ame ka i>oe haahaa. Nele iho 11 ka makaainana, no ka mea ua haawi aku oia i kona pono iloko oka lima o ka mea pono ole nana e paa, a hele aku nei kela a iluna o ke kahua 0 ka hana elike me ke ano o ke kanaka piepiele, a hoolilo aku la ika pono ona makaainana no kaihi kumu kuai i kupono ī kona makemake, ina he mau wahi dala, a wahi oihana paha, a no kekahi kumu e ae paha i ike ole ia e ka lehulehu. Neo iho la ka pono nui ame na haku makaainana, ua hoolouia mai la ko lakou kanaka kupono e ka polohuku o kela aoao. Ua ike nui ia keia mau ano hana ilo ko ona kau ahaolelo i hala, a no ia mea ua aneane paupauuho kahi poe i koho balota, me ka i ana "ua like no ke koho balota me ka ole, e aho e hookuu aku no na lakou e hana." He wahimanao hemahema keia; e ahoe hoO kanaka makua ka hana, a e wae akahele loa na makaainana i ko lakou inau kanaka. E nana ika poe i ike maopopo ia ke ano, a e kaupaona akahele loa ike kanaka mamua o ka haawi ana i ka balota nona. Pela wale no e pono ai.