Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 2, 14 January 1882 — Page 1
This text was transcribed by: | Michelle Cabalse |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII
@ XXI. HELU 21 POAONO, IANUARI 14, 1882 {NA HELU A PAU 1030
KA NUPEPA
Kukoa me ke Au Okoa
@
@POLELO O NA LA
O KA
Ka`u Visakauna Nelekona,
@ DUKE O BERONETI.
@AUA ANA O NA AUMOKU KAUA
@ERMANIA, A ME KO ENELANI
MAU PAPU LAAU, &c
LOKAHI KA MANAO, AKA, HE HOOKAIII
WALE IHO NO O NELEKONA
Earl St. Vincent.
Ke Kahua Kaua Kaulana Ma Ka Lae
Tarafalaga.
IAI ua aumoku Beritania e hoolulu ana @loko o ke awa o Kadita, ma ka la 22 Okatoba, kakau iho la o Adimarala Kolinawuda i kana mau hoike i ke Keena Kaua Enelani, ma ka hapa o ka Haku Nelekona @ake. O keia leta mahalo iho nei, e ho@ ana o Kolinawuda i ka pilikia nui @ ili @ maluna o keia mau aumoku, oia hoi ka ulehia ana ok ko lakou alakai iloko o kela @ hookahe koko i hala aku la, a e heluhelu i keia leta penei:
"Mokukaua Euresa,
"ma ka Lae o Tarafalaga,
Okatoba 22, 1805."
E Kuu Haku
"Aohe a`o mau olelo e ae e hai aku a i ia @" wahi a Adimarala Kolinawuda, "no ka @kia a me ke kaumaha hui i @ili iho muli@ o na @umoku Beritania a me ka lahuika@ a ka o Enelnai, i ka haulehia an o ka Ali@kaua Nui o keia mau aumoku; ka haule @ an o keia Kea nui, @ ka inoa i @unahele ia, a e mau a@ hoi kana mau @ kauiana i k@a hoomanao no ko kakaou a ia. Aka, o ko`u puuwai, ua hoopihia me k kaumaha a me ke aloha o ka hoalauna @, @, he mau makhiki loihi i hala @ @ nei, ua kaa au malalo o kona mau @ a me na kuhikuhi me ka hoolohe pono @ leo aloha ma kana mau kauoa e ha@ @ ai imua o na enemi. O ke kahua kua lanakila o keia mau aumoku hoouka i, aole ia he mau l@ne e hoohauoli mai an ika manao o na hoa`loha o keia Koa e like me na mea hou o kekahi mau kaua i hala e @. O ko`u @, ua ku oia i kekahi po@ @ pu kaupoohiwi @ ki ia mai e na koa Fa@ k@kawa mai @ ana mai o ka e a o ka @oku Rekukabela is ka wa i hoouka ia ai eia kaua, a oiai oia e whiho eha ana ma ko apahele o kona moku, ua hoouna koke mai na i kona aloha hope loa, a lawe aku @a @ Mea Mana i kona hanu iloko o na m@nu@ pokole i ka lanakila nui.
"Owau no kau kuuwa
"haahaa a me ka hoolohe,
"C. Kolinwuda.
O keia leta a Koniawuda e pili and i ka @ke ana o ka Haku Nelekona, kakau hou aku la oia i ka pap kuhikuhi o na aumoku a me na koa, a ma ka hapa hope loa o ua palapala la, kakau iho la i Kolinawuda i keia mau olelo:
"I ka manawa i pau ai i ke kaua ana,"wahi a Adimarala Kolinawuda, "ua kau@ au i ka hai ana aku ia oe e kuu Haku o na aumoku hui i lawe pio ia mai malao oka hanohano o na aumoku Beritania, ua pau loa lakou ia ka nahaha liilii iluna o na Lae a o Tamilalaga. O ka ino nui i loaa ia makou ma keia kulana, he pilikia nui loa ia no makou, a me ka hooikaika nui a pakele mai ai makou mai ili iluna o na kuana@. Ua pio he IS moku o na enemi. ua make o Adimarala Garavina a me kona maui kokua, ua make o Vice-Adimarala Don Alawa, a ua lawe pio ia mai hoi o Adimarala Valenua, kona moku a me na koa, a eia malalo o`u i keia la.
"C. Kolinawuda."
O keia mau leka elua a Kolinawuda, hoouna aku ia oia i ka moku kialua holo Naid@, @ @we i kana maui palapala i ke Keena Kaua ma Ene@ai, e hai aku ana ik a no hou o na aumoku i hoouka i ke kaua o Tarfalaga; a o ke aupuai hoi a Sepania, hooana aku la lakou i ka lono i ke aupuni a Fanai @ ke auhee @ o ko lakou mau aumoku, a ua oleloia iloko o keia moolelo no ka haolehia ana on na aumoku Farani, i ka manawa a hiki aku ai o ka lono iloko o ke kulana kauhale o Parisa. ua like me ka luakupa pau i makaukau mua a hamama no ke kanaka e kanuia ako ana, pela iho la ka e@hia o keia lono o ka hiki ana aku iwaena o keia a me keia, he mau hoaloha kona aia iluna o keia mau aumoku i pio iho la: aole oia wale no ka pilikia, aka, o ke aupuni Farani holookoa, ua nele i na kokua ole ma ka moana. He mau olelo na ke Emepera Napoliona i olelo ai, aole oia i hoomaikai mai no keia kaua, oiai o Europa holookoa, ua ae mai lakou ua lanakila ko Enelani mau aumoku ma ka moana, a koe walke iho ia no ke aupuni Farani, aole i loaa mai na hoomaikai e pili ana no keia kaua. O Napoliono, @ kona wa i wehe ai i ka Ahaolelo o Maraki 2, M.H. 1806, ua lawe mai oia i keia mau olelo, a pakui aku la ne kana haiolelo wehe i ka Aahaolelo, a penei kana kamailio ana:
"Ua ano nawaliwali iki kakou," wahi a ua Napoliona nei, "no ka haulehia ana o ko kakou mau aumoku i kela ino nui ana iho nei i kela mau mahina i kaahope ae nei."
Ma keia wahi, e hoi hou kakou ma ke kuamoo pololei o ko kakou moolelo, a e waiho hou kakou i na aumoku Beritania ke kapili nei no i ko lakou mau moku ma ke ka@kuono o Kadita, a e kamailio pokoke kakou no kel moku kialua e lawe la i na mea hou i Enelani.
Iloko o na la holo he 13, ma ke kakahiaka o ka la 5 Novemba, kuu aku la ka heleuma o ka moku kialua lawe olelo i ke awa o Portsmputh, a ma ka hora 11 o ua kakahiaka la, hiki aku la o Kapena F Dundas me na palapala hoike kaua imua o ka Admirala Kiekei ka Haku Bahama, a iloko o ia wahi i hai aku ai ke Kapeua i na mea a pau e pili ana i ke kahua kaua i hoo@kaia ma ka Lae o Tarafalaga.
O keia mau palapala hoike kaua a Adimarala Koniawada, nana iho la ka Adimarala Kiekie a ike iho la i ka lanakila nui i loaa i na aumoku Beritania, a o ka mea ehaeha loa hoi o keia nu hou ano nui, oia hoi kahi e hoike an amalolo o ua palapala la, ua make ka Haku Nelekona. O ka Haku Bahama, ma kona ano he Alihikaua Kiekie on na aumoku Beritania, hoouna koke ahu la oia i ka lono i na mea a pau o loko o ke kulanakauhale, he mau kope lehulehu i na nupepa o Landana, a he hoo@@hi o keia mau kope, hoouna loa ia aku la ke Kapena e lawe loa aku i keia mau lono imua o ke Alii ka Moi.
I ka wa i lawe aku a ke Kapena, hele pololei aku la oia a hiki iloko o ka pa alii o Windsor, a loaa aku la ke Alii e paikau ana me kona mau koa pilikino maloko o ka Paka uuku, a iloko o kei wahi, haawi ia aku la ka joike Kaua e pili an i na aumoku Beritania ma ke kahua kaua o Tarafalaga, a ma kahi e hoike an ika lankila nui o na aumoku Beritania, huli ae la ka Moi a haawi aku la i ke kauoha i kona mau koa, a kipapa like ae la lakou no na minute he 10, me ka piha hauoli.
O ka na hou o ke kahua kaua o Tarafalaga, a me ka haulehia ana o ka Haku Nelekona, pahola ae la ma o a maanei o ke kulanakauhale iloko o na hora pokole wale no. O na kanaka a pau mai o a o, he mau hoa`loha a he mau hoa`loha ole paha no Nelekona, a o ka inoa wale no ka lakou i lohe, ua lilo iho la ia nu hou, he mea kaunaha loa no ka lahukinaka, me he mea la, he kaikuaana ponoi a he makuakane paha no kekahi ohana keia nu hou eehia i ili iho maluna o lakou. Ma ke kauoha a ka Alihikaua Haku Bahama, e olelo ana, e malamaia keia la, i la hoomanao no ke Aupuni, a o keia po, i po lealea no na kanaka, aia a biki mai ka la e hoihoi ia, mai ai ke kino make o ka Haku Nelekona, alaila, e malamaia ia la, i la kanikau no ke Aupuni a me ka lahuikamaka o Enelani.
O ke kula@akauhale o Ladana, e holo hele an na kanaka iuka a i kai, e kani hele ana na mean kani, e maki ana na koa ma na alanui ano nui o ke kulankauhale. I ka manawa i uhi mai ai o ka po, ua hoomalamalama ia ke kalanakuahale o Ladana, e kani ke ana ka bele o na halepule, e kani ana hoi na pukaniahi o na papa a e kai hele ana hoi na kanaka me na kukui. Ua malamaia keia mau hana lealea a hiki loa aku i na @ @.
Ma keia wahi, e hai hou kakou i ka moku Lanakila e lawe la i ke kino make o ka Haku Nelekona, a o kamailio hoi kakou no kona hoihoi ana aku i kana ukana laalau i Enelani.
Oiai ua aumoku Beritania i hookomo aku ai i ke kaukuono o Kadita malalo o na kauoha a Adimarala Kolinawuda, o ka mokukaua Lanakila, ua kolo ia aku la oia e ka mokukaua Nepetuno i ke Kowa o Gibaraleta, a i kona hiki ana aku @aila, ua loaa aku he elua mau moku Beritania e kapili ana i ko laua mau kia a me na hmahema e ae. Iloko o @a pule pokole, ua makaukaa ae la na hemahema o ka mokukaua Lanakila, oia hoi na @, @ ia a me au pe@, a ua manao o Kapena Haki i ka la apopo, e hule hoi ai lakou i ka aina hanau me kana ukana laulau.
O ke kino make o ke Haku Nelekona e waiho nei iluna o kona moku, ae hookomo ia iloko o ka pahu piula, me ka hoopiha ia hoi i ka alakaholo, i kumu e maemae mau ai ke kino no na la lehulehu a hiki i ka aina hanau. Ke hoomano nei no paha ke makou poe heluhelu no ka pahukapapaa o Nelekona i makana ia mai ai e Kapena Halowela ma ke kahua kaua o ka Naile. Oiai oia e ola ana, ua makaukau moe kona pahu kupapau i na wa a pau, a i make oia ma ka aina e, e hoihoi ia oia i Enelani a hookomo ia iloko o kela pahukupapau i makanaia mai e kona Kapena.
He mau olelo kahiko loa na Nelekona ia Kapena Haki, a e olelo mau mua oia i keia mau olelo: "ina au e makema ka aina e, e hoihoi oe i ko'u kino a hiki Enelani, a ina aole e mana ke Aupuni ia`u, ua ike no oe i ka mea e hana ai no`u." Oia hoi, e lawe mai o Kapena Haki i kona maui loaa uku moana a e uku no na hemahema o kona huakai hoolewa. O ko Nelekona manao ana pela, aole paha e hana ana kona aupuni iaia pela, no ka mea, he mea nui oia i ke aupuni a me ka lahuikanaka.
O kekahi mau olelo a ua Nelekona nei ia Kapena Haki iloko o ko laua wa e hele and iloko o ke kaua, ina oia e make, aole e kanu i kona kino iloko o ka pa ilina alii o Westminster Abbey, aka, e kanu i kona kino ma ka aoao o ka halepule o Sana Paulo, a ma ia kahua e kukulu ia ai kona kiahoomanao.
Ma ka la 3 o Novemaba, 1805, ua makaukau ua loa ae la na hemhema o ka moku Lanakila no ka hoihoi ana i ke kino make o ka Haku Nelekona, nolaila, ma ke kauoha a Kapena Haki i haawi aku ai, ua haalele aku ia lakou i ke Kaikuono o Gibaraleta me ke kualo ana o ke Kowa, me na hae aupuni ua hoohapa ia ma na kia, e kanikau ana i ka mea i haulebis iloko o ka lanakila nui, oiai kona kiao anuanu e waiho ana ma ka rumi nui o ke keena hookipa o lalo o ka moku.
Iloko o keia auina la, ua hala hope aku ia ke Kowa Gibaraleta, a ma ke ahiahi no o @ @ aku la ka heleuma o ka moku Lanakila i ka mokupuni o @ Silina. No ke ano ikaika o ka makani a me ke ano ino o ka moana, @, ua hookaulua iki ia ka haalele ana o ka moku Lanakila i keia mokupuni, a hiki wale i ka la 10 o Dekemaba, akahi no lakou a haalele i keia mokupuni no ke Kowa Pelekane. Iloko o keia maui pule loihi i keia hoopii ana, ma ka la 23 o Dekemaba, kalewa ae la ka moku Lanakila mawaena o ke Kowa o Farani a me Enelani, a ike ia aku la hoi na kuahiwi uliuli o ka aina hanau e kau mai ana mamua o ko lakou alahele. Aole i pau.
HE MOOLELO KAAO
NO
KEANINIULUAOKALANI!
KA NANI LUA OLE
ONA
MOKU O KUAIHELANI
KA MEA NANA I HOONAUEUE
KUKULU O KAHIKI,
AO@E PUKONAKONA
O NA LA I AU WALE AKU LA
[Mamua ae o ko`u hoopuka ana aku i keia moolelo, ina o ka puana o ka wa kahiko, o Ku, Lono, Kane na aumakua mai ke lewanuu a ka lewalani, e hoike moakaka mai ia`u i na onea huna oia au, alaila, a kala mai ia`u.]
KUAILO, no ka lewanuu, he kua, aohe ona makuakane aohe makuahine, a o kkana hana wale no ka hele e huli mea nana e ai ai, oia hoi na mea e loaa aku ana iaia, ina he kanaka amea e ae paha, e like me kona makemake.
O Hiilei oia ka makuahine o ka mea nona keia moolelo, ua hanauia na Nakkulauka ka makuakane me Nakulakai ka makuahine a i ko laua manawa no i hoao ae ai, ua loaa aku la he keiki,
A ike o Nakualakai ua hapai, olelo aku la oia kana kane, oiai oia e makaukau ana e holo i ka lawaia. E, auhea oe?
Heaha hoi keia e kahea nei mahope?
Heaha mai ka hoi kau, i ko kaua hui ana no ka@ o ka hapai no ia o`u.
Heaha la hoi, ina no hoi paha e noho ana kaua a i hanau he keikikane, na`u no e kal@ ka inao; ina no hoi e ku ia oe, nau @ hoi e kahea, a heaha iho la ka pilikia kai no he olelo kau. Koiala hului ae @ no ia o ka hoi, o ke ka, o ka hinai, k@ i ke kua, pea aku loa no iho ana.
Iaia la @o a hala, ku ae la no keia pu ana; ua @ i aku la o Nakulauka e holo ana i ka lawaia a e nana e hoi kakou ia Nakulak@ e pii nei. Oia pii hoi ko ianei a hoe ana i kahi o kona mau makua, o Kahuli @ua o Kahela, ua hele a nonono i ka la @e ka lau pala a i ke poo a noho ana i ka puka. I alawa mai auanei ka hana o ka makuahine a e noho aku ana keia, @ hoi kahea a kamaina maloko; komo @ku la hoi keia a noho iluna o ka punee. Loaa hoi ka ninau, heaha hoi ka kou kakahiaka a haalele ia aku la hoi ke kane.
Ka, hele no hoi kela, a pii mai nei no hoi au e h@ aku ia olua ua hapai au, wahi a Naku@kai.
La lohe ana no o ka makuakane ua hapai kana kaikamahine, o ka manawa no ia i hoala aku ai i ke kane ia Kahuli, Ei nei e, o ka moe no kau, eia ka kaua kaikamahine la.
La huli`@ @ a ka makuakane a naueue o Naam@ualni, a kikookoo hoi a huli ilalo a i nana mai ka hana, o ke kaikamahine, aloha @ @oi, a puka ka ninau, heaha kau? wahi @ Kahuli.
I pii mai nei no au e ahi aku ia olua ua hapai au @ a ke kaikamahine. Ua aha? Ua h@ai au. Ina ano ko waiu? Hoike aku @ no hoi ke kaikamahine, i manu-mai @ @na o ku makuahine; ua @ ka @ a ka @iu. Ae, ua ha@ he @ ; a ina a hanau mai, kapa iho oe i ka inoa o Hina ma kou`u kilokilo.
I ka manawa, olelo mai ia ka wahine, Kuponaha, iloko no ka o ka opu ke keiki, pau e no ia oe ke ano. Ae, wahi a Kahuli, he moa maopopo ia`u ke koho aku e like me ko`u ike.
No ko laua hoopaapaa loa, @, ala ae la o Kahuli a noho pono iluna, lalau ae ia i apana awa, mama a loaa na mana elua, ho o iloko o ke kanoa, ninini ka wai, kana no hoi a pau; kahu iloko o ka apu, uhi ke kihei keokeo wauke, a lolelo aku ia i ka wahine; Auhea oe, eia ka`u hoaloha, i@i ku au i ka pule amama, wehe au i ke kapa, e koe an no ka awa iloko o ka apu, ua hala ka`u ike, ina hoi ua pau ka awa, ua pololei ku`u ike. I Koiala kukuli iho la @ ia, haawi i ka pap auwae, a hoomaka iho ia oia e pule penei:
A luna au o Niihau e Ku,
e Kane, e Lono
Kohia i ka lua
K@ i ka ohe
I ulu ai ka ohe
I lau ai ka ohe
I loa`i ka ohe
I oo ai ka ohe
I kuauli ke ohe
I kuakea ka ohe
Ka ua malae ekeeke ka ili o ka ohe
Ke na la ka ua
Ke kahe la ku wai
A Kohoalii
Moku.
Moku mai ka piko kauh@lono honua mea
Ka hanau ana o Pupule ma e
Ulala me e
Hehene ma e
Kapoula ma e
Kapkea ma e
Puk.
Puka e ana iwaho nei
Amama ua noa, noa ia noe
Noa honua noa.
Ia manawa no, o ka olapa ae la ao iao ka uwila, ku-i ka hekili, nei ke olai, hanau ana ua kaiki nei he kaikahine.
Ia ike ana aku la no o Kahlea i ka lalau ana iho o na kaikamahine nei i ke keiki, o @oi ala mi@i aku la no ia , i halalo aku ka @ malalo o ke kaikamahine, ua pau loa no o ke keiki no me ka honuai. O ka makuakane hoi, ke mau la no i ke koloa, me ka wehe an ae i ke kapa i uhiia i ka opu awa, i nana iho ka @ aohe ana. La @ ana aku hoi lia laua la, e auume ana i ke keiki; i hooholo iho hoi ka haoa o Kahele me ke alo o ka moopuna, he wihne io no.
A pau hoi ka hoomaemae ana, oia pono ae la hoi a noho like, ui aku la ka makuahine i ake kaikamahine. He nani iho la no ia ua hanau ae la no oi, a`o oe no ke hoi me ko kane, ok moopuna ao, na @ no e hanai. Aohe no hoi he olelo a ke kaikamahine. Mai ia kakahiaka no a ahiahi ko lakou nei noho ana, @ loa ua keiki nei, alaila kapa ono ia iho la ka ino a ka makuakane i hai aku ai , o Hina.
A makaukau hoi ke kaikamahine no ka hoi, olelo aku la o Kahuli, E hoi oe me ko kane, a i an walewale no auanei oi a loaa hou aku no ua keiki, aole nae na maua, na ko kane wale no ia mau keiki; o ka mali noe, oia ka kakou keiki, a me ona `la e loaa ai ia kakou lia pomaikai, no ka mea, ke kau e mai nei no ia`u ka kahoaka, eia nae e kali aku kakou no ia mau la.
O hala kau, wahi a ke kaikamahine; au ae la no keia hoi ana. I ka lele, i ka holo keia, hoea ana`i ka hale; i hoea aku ka hana, a`ole i hoi mai ke kane. A no ka uwene hoi o ua kaikamahine (Hina) nei i ke alo o na kupuna, hapai ae la kona kupunawahine i keia wahi mele hoolealea penei:
"Haia haia ko kane i ka lawaia Lono mai ka i-a he Opeapea."
Aole no hoi i li`u iho ka wahine i ak hale, hoea ana no hoi ke kane me ka olioli, a kua ka hanai, a o ka hua mua no hoi a ke kane, ka ninau, Pehea oe i keia la, no ka mea, us ike au i na ouli kupanaha.
Hi aku la no hoi ka wahine. La oe no a iho, o ko`a pii no hoi ia @ I ua @ makale e h@ ai i @ @, @ hoi laua, o ka hoopaapaa iho la no ia, hele au a hoonaukiuki i ka inoa kamailio a o ke ala ae la no paha ia o Kahali, mama awa a pau a loko o ka apu, maopopo ole aku la ia`u kana hana ana mai, aole @ i pau ka namunamu ana, he pahee ana ka`u i hoomaopopo iho, i hal@ iho auanei kuu hana, ua hemo ka ke keiki, oia paha kau i lohe ai i ke ku-i o ka hekili. Oia hoi wahi a Nakulauka, kai no keia poala he ua, eia ka aole. A heaha ke keiki, wahi a Nokulauka, He kaikamahine, wahi a Nakulauka.
Ua anahulu hoi ka hanai ana i kkeia keiki, loaa hou he keiki, oia o Keauka, alua keikikane, a @ Nakulauka no ka malama ana. O keia keiki muli a i kona manawa i nui ai, he kapu loa, aia wale no kona wahi noho o loko a ka heiau, a ma ka malama o keia keiki i ke kapu, ua hoi pu aku la ia me kona kaikoaana me ia hana o ke kapu; o ka laua hana wale no, ka hana i ka awa a hoihoi iloko o ka heiau. Mai ko laua hanau ana, aole i okiia ko laua mau piko, e like me ke ano mau o keiki a kanaka, aole no i ako ia ko laua mau lauoho aole no hoi a laua ai, e hiki ika manwa i loaa ai o ka mea pono keia moolelo.
E waiho lakou ia laua maloko o ka heiau e inu awa ai, a e @ @ kakou a nana aku ia Nakulauka ma e noho mai nei.
Ua loihi wale hoi ko laua noho a kane a whine ana, loaa aku la he kaikamahine hou oia o Hiilei, a lilo ao i na kupuna ke hanai, Ia hanai ia ana o Hiilei e na kupuna a nui, @ nui like no me kona maikai, a no ka ike o kona mau kupuna i ka maikai, ua pulama ia oia me kona kapu, aole makemake o kona mau kupuna e ike wale ia oia.
Eia @ @ opu kona kupunawahine @ a moe i ke kane @, a i ole ia, i kane kupoa paha, oia na olelo a Kahele kona kupunawahine.
Oia noho hoi ko kaua nei iuka me ke kapunawahine a o ka @ mai hoi o ke pihe o kai, ai aku la leia i ka kapunawahine, @ la keia piha e @ nei o kai? He piha pahu.
(Aole i pau)
MAIKAI KA HOI KA PAPA
A ME
KALAAU O KOU HALE!
NO HEA LA!
KAI NO HOI NO KAHI O
WAILA HA!
Mana aku no hoi ia la
Ohi ka lo o ka Laua o Makawai
[ka ua mea hoi o ka nani]
Na Papa! Na Papa!
A ME
NA PONO KUKULU HALE
O NA ANO NO PAU
Aia me ke kihi e @
ALANUI PAPU ME MOIWAHINE
HONOLULU
MALAILA E LOAA AI
E LIKE me ka MAKEMAKE
PAPA, PAPA, PAPA
Na Papa Huluhulu,
Na Papa Manoanoa,
Na Papa i kahiia
Na Papa Kepa,
Papa Hele Keokeo,
Papa Hole Ulaula.
NA LAAU, NA LAAU
Na Kua.
Na Kaola.
Na Aaho,
Na Maluna
Na Peapea.
Pine Huluhulu,
Pine i kah@a
NA Papa a me na Kaau Ula@?
Pili ulaula,
Pili Keokeo,
Pani Puka,
Pani Paka A@
Ipuka Aoiani,
Puka Olepelepe.
PENA O NA ANO A PAU
Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui,
Aila Pena,
Aila Hooma@
W@iti, Pule.
NA LAKO O KELA ME KEIA ANO
Na Ami Puka Hale,
Na Ami Puka @.
A@LANI!
Pepa Hale a me na Lihilihi
E LOAA NO MALAILA.
PAAKAI HELU I O KAKAAKO me PUULOA
No ke Del@ K@, e l@ @ @ mea a pau i hai ia ae la, @ ke K@m@k@@i Emaloa. O na @ mai Hawaii a Niihau, a loaa aku @ ia lakou, e @ koke ia @ ia @ ka laws @. E kipa mai ilaila i ike i ka aiale. 905 @