Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 2, 10 January 1874 — Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]
Nu Hou Kuloko.
969* Ua wawahiiaiho nei kahi Halekula kuhiko o Mililani, a ua huiia mai la ka pa no ka Hale Aupuni hou. Ao ka Halekula hou, aia mauka ihn o kahi o Mr. Hopper. Aia uo ka Lauakanawai Kiekie E H. Allen ma Buugor, Maiue, a o kana wahine, ke nawuliwali la uo, aku, ke kamau la no nae ke ola. Kip** Ua kauohnia o Hom e haua i mea ouo uui nona ke kaumaha he 41 paona, a ua pau ika hanaia. No ka la hauau paha o ka Moi ia inea ono uui.
Ma ka Poakahi iiio oei, aa ku tn ai ka luauuwa Beritania Tenedos, iloko na la be 14 mai Kupalakiko mai. Ua hoi mai maluna ooa ke Kanikela a Komisiua oo keia awA. B§jP Ua ike iho m&kou i ka uliai a holo 0 ka poe makemake makaoa o ke Kuokoa do keia makahiki, e ake e loau e aku. O ka makou ia e kahea aku nei f e pau aoa oukoa i ka hoolawaia me ka oele ole. Ua lohe makon be halawai makaaioaoa ke weheia ana ma Waialua i keia la t ma ka bora 10 kakahiaka, naaloko o ka halekala o Kawailoa. He pono e makaala I ae ka poo kopono i ke koho balota oia «paa e koho i ka mea kuponoe hot lo i X»unfimakaainana. ! — _ Polkhe kk kai. —Ua lohe makou, ua hai- ■ olelo o Kipikoua iuiua o ke aaaiua oui ma |-ka pa o Kouia i ka Poalaa iho oei, me ke | ake e kohoia inai, «ohe oia i kohoia e holo 1 Luaaaiakaainao*. Heaha iho la ka hoi fca mea oka aele aua ? Iloko oo ka oka paikauo a polehe wale 00. u Naoa kee ka ia i ka mauoa ekaeka, '* Hoi oele i ke kai o Aokakioa,* 7 Ua pooo iaia e lawe ae ia Hoolehelehekii i paho hae noaa i ka la-koho, malia o like ia me Makalei ka l&au oaa ia e ka ia. Ma ka po Poalima t h«»la, oa weheia he halawai ma k;i keeoa malalo o Kawaiahao 00 ka 000000 taa i oa elele a na mak»«inana oo keia kao koho ae. Aole i hiki ooi ae oa kao&ka oo ka aa paha ia po. Mahopeo ke koho ana o oa lana, aa hookaawaleia &a mea i «uakemake e hok> btM« t me ke ooi ia e hoike maaaoao mai. Eia ka poe | 1 haīmaoia : Aito, Keokaaka, Haoale Wa- i kahauai, Kalaali, PoU, Uoanea, Mikaiemi,! a«e MiW. Maikai ao &a a kabt' poe, a hele i Koahewa kabi poe. Ma ke! koho aaa oka Hale, aa ae lottahiia o Keo Kaaka, oia oo ka lehoa, Kalaali iho, p«. ueaeumeia o Poli, a paa aku iko alii o ka opeea, haole aka o Aito, Uoaana* Mikalemi, Haa ilo, a hihia w»ie mai 1» o wm ka pikoi a paa aoo. _ ..
SC7* Ma kt Potkulo iko oei, o» ht>o4olokoloia o Uno», k» uet bm» i aaotbo t noko kt ptpetto o.N»2opi, iawt o b Aht Kioreo Hoaolala aei» » «a ktl^fftit. U» kto k» Ab * I» Uonpai, ilUe pttlitoit »», be $75 00 huopoii,» he #39.95 kmna. r» koloLei» k» JVm Am eka £fa«ni Ponoi u kei» kebedo>a*, mt ke Upt »«*, be h«aa>aaa o JVu Uou a> W*ilttlft, kel* kahunt kaoi o M*>lok»i E ofe hoi he inamo n» k» w»h»koo, » i k» lik> oo ik» pnle * h» k» le®. JjgP* U» lohe mai a»ko», oa holo i« o Kahaau me k»n» haiolelo p«k»lt m» ika Poaloii iho nei, a koe kakaik»hi. A i kon» ike »n», a» hoow»hw»h»i» oia, o W n» ibo qo i» mai k»hi cd«i »o» i ko aī, roe ka ho»olelo : (t U» k» win*" ——— fgT Ke hoopii oei ke K»hio» K»l»i»i--u;i i n« Luna Hooponopono Waiwai o Kamehameha V. i make ( e hoihoi mai i na $8,000 oo ks p» o Mililoni. Ua koau» k&1« pa i ka wa aohe Moi o kakoo, » oiai no hoi, oo ke Aapuoi o MiUiani, »ohe no k»« malaiua Waihon» maoli keia. Pau kk Dcte. —E hauoli ana no paha k» p<*e hoouio alani, lemi, raui;<, piku » me na mea hua ai e ae e ulo an» ma'Hawaii noi, ke lohe aku lakoa mai ke Kuokoa aku, u» hoopau ia na auhau dute oialaua o keia raau waiwai, ke komo aku iloko o ke awa «> KapuUkiko ma keia hope aka. Noluila, o ka poe i oiakuukau uo keia inea, eia k» wh oo lakon e imi »i.
Makehewa ee holo dalota —Aole oiakoo i hiki kino raa ka p« Halepule Katoli* ka o Roma i fee awakea Poalua iho nei, aka ua lohe mai uae makou, ua knamuauiuia ua Lnna uui o k;i JWi hou e Mr. Kakina ma kana iiai<»iel" akea, ma ke kapa aoa he loaka kakani i lele i ka nahelehele c hauau ai a hoi mai me ke keiki keko he kekake. Kupouo wale ka hoi ka iuoa i kapaia i na luna nupepa paikano. E knele wawae ana kekahi makua me kana kamaiki ma kahi alanui uluinahiehie o ke kaona nei, halawai aku ln laua me kekahipuula kanakn e houpaapaa'na, no ka ninan, " NAvai la ke k&ona o keia mau lalaoi mele inal.ilo iho ? Wahapaa wale oe e ka Aakuu, Ko waha o-u oolomao," M Olelo ae la kahi, be ipn ka ke kaona i haku ai ia mele. Pane ae ana na wahi keiki nei, no ka No Hou, no ka men, aohe waha ko'u mai a kana, me ka paikano uui iaia iho, a he ae wale no ka Hume. Hu ae la ka aka a mamae ka iwiaoao i ka poweko o kahi mea iki. He oiaiō paha ?—-Ua aui na lono i hoopae ia ma ko makou pepeiao, he elua o na inoa e makemake nei e holo balota tna Honolulu, aohe o luua waiwai paa, a- he man lihilihi paha ma kahi loaa uiakahiki, oia o Malo ame Unauoa. Aole o makon makemake e lawe mai i kei-» mau inoa imua o ka lehulehu, no ka mea, aole makou i ike aku iko laui mau poopoo. Akn, eui nae ka makou, ina he oiaio ia mau lono, k* manao nei mnkou, e pnnuku laua ia laua iho. No k i mea, oka ap»oa o Honoluln nei, oia ka apana waiwai loa o } |eia Aupuni, a he knpono anei ke kohoia na mea waiwai ole e heie ikn Ahaolelo e koa mai i kanawai e hookanmaha ai i ka poe waiwai ? Ike anei ka poo wuiwai ole ike kau like ana ona aohau ? Malia pah \ o huhu wale iho, a hoopii hou i na auhau waiwai, aole lakou e minamina i ke p»ho o hai, no ka mea, heahajtfa ia i ka poe o ia ano ? Nolaila e koho ■kou ika poe knonoono o na kanaka Hamii, e liko mekahi poe e ue. He makehewa ke koho a hele t ka Hale Aha'-lelo e noiiia mai ai na w»hi lole, palaupioena, papale, omeko pni, a pela ako. Ahe keu aku oka hilahila loa.
HE HANA FONO AN*BJ KA OHOU DALA I MEA B KOHO AI IKA LufTAMAKAAI!fANA ?—Ua llinauia niakou e ko makou iunaikehala i keia niaau, a ua hookui pioepiae makoo iloko o makoo iho, a mahope, ua ponna ae la me ka olelo aua, be moonihoawii keia. No ko aakou lohe ik» liaoi « kekahi paa balota kaaaka. o Heiolala oei penei, i hoo* ikaika loa mai ia makoa eao ata, mai ue oakoa e koho aku i ka pa* haioU e oka dala mai aoa. Aole oukoa i ike i ka he> wa o keia i ka wa aao. Aia a komo lakoo i ka Ahaoiek), aia aialaiia k& pilikia* aohe i kaoa mai. Hiki oo i aeia pae ke olelo e~ houpiliaieaai m ka aoao e loaa oui ai kahi oihaua aupani, i hoihoiia mai «i aa lilo oka uko ana i oa lana hooikaika bafota* Heaha iho ka kakoa in wa ? He hok*h»ka, iaa o ka uwahi, he alamihi k* ia, o B»mohaoM> ka aina, o Piinaio ka wai. Ke lobe nei makoa, be hookahi Eaaeri looā uku dalaii o kekahi paa balota kaoaka wale oo a eha. Ua maopopo malaiU, aa haawi m *oaa ik« liikoa koho ma ke§kipe mantii tt «•*, i nea «loaa ai k» dala aMhope, Aoīo kei* he hana kopooo iki aaa kauak» Ha. • koomaa ai, ou ka mea, mahope pa* ha hele aluuln loa mai k» poe me* t » beaha ka kakoo b*oa ka o» Ha* waii ia wa ? He nele mao loa ako. Nolaih ke kaaoha maa aka oei kt Kuokoa i ka! poe kapoo a pau i *e Koho BaloU ma o« apaaa a pmn, am% koho i ka ba!oU e kipe «w* om an*. » ka«a hoaahaaioa pa aai oo k* (aeo, ate ka l«da laec4riotK Ueko kaMi bp«n al ; ""• ' : .V . •>.
* li Faj A lleiioo oie oo bol o N«bo« Ikm piiliM im Uoa iko i su L 11. no Hooololo bh *ob» catta ibo e-o ke kee e Upoo *• It | aMiilo ae o k»h» «k» ibo *i. Kaiooa o | b L 11. lie )MkM ia n» ka opti ah<v loa» a hoMt»at*tMĪ. tote boi īa oa b t>a~ : »u «loha »I©, e koMnoan») «oa i kahi '«ao* b ka h> poooi o Hawaii. Mai koho i «k« l£aho aka« o *'Ckake* o kake Mnhoo. — Pm ana koe kiki koele i na lnaa o **N«ra »o," ke hooikaika uaī kiaa ia laua ! ib«4 e komo ika Ahaolelo, » ina e koaoo r na < eo Ikaikai uo paha aoAoei i kahi keena ha* i.» <* laoa iloko o k#» keen* Ahanlelo A ; koiao ho» laoa, pehea hoi ke akna hnU o He* o Lak«, e pan «oanei paha i k» roo. Kr IKA ' WAtKI ** M\ Molhkal—-M»i ■ ka lukomaikai raat e Jnu W K*lna o Ka- * Inaiaha i ka«aoi» ma ka la 49 «ku oei u Delc , ua loaa keia aea boo, malak> iho : " Ma Kipu i Kat«e, oa ko i ka po o K«btoaorat. Uia « lielo aoa oia ka pali ike ki k»c. Ua ka uo iaia ha «n«u kao, »ka hulo nae kekahi. Iho ako ia kela me ka pu ma kooa iim-i, ua piha aa pu ia, me ke kuUii* oke kiko ihope. laia e hele «o», p* mai la Uahi e kaui ako ai i kekah» «ea, a kaai aoa, ka pu, « lele k» poka a ku a* k« nlo ob wawae R»aUfu iho, » puka ka poka » Ku hou ma ka oha, a maouhao iki aku la ina kema iwi aoao * — •* Ma ka Poakolo, Di»k. 17, ua make iho la o N»k»paUu ( w.) m» ke alaooi pa< li o Kuuuuohn» Ne ka noi oka tia «me ka ino o ie aaaa la, ola pnha ke komu i> keia oiia poioo. Ua loaa aku ke kioo kupapao oa kaa a ma kekah» wahi pohn na wawae a me na lima ilokn o k* lep-v O leona kokolua oka hele aoa, ua loan 'ku j l»i ina kaa ma kek«hi aoao o ke alauoi, aka, eia no ta ke kam<4U uei. Aolo nae maopopo loa kou» ola, waiii »» kn tko. rt