Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 2, 10 January 1874 — Ka halawai Makaainana ma Kawaiahao. [ARTICLE]
Ka halawai Makaainana ma Kawaiahao.
Ika po ok« PoaKm*, Uno iri % he baInwai m*ka«in»na ma!••• ~ ke Krtroa h?illkWai U)fttaio o k« fIU fbaO 0« kahe* ia n« ajak«Mi..«u 4 o H -ualuln « lfBl« B«i iloko o ia ba!.iw&i a e uooooo pa • Upw » kopooo ke U»ir»i i« i »0"»0 Ud«aMkaainaiia m» ka apao* o Kooa ooi, Oahu. Aia nnloko o«a halawni i ike i» f . koka'n mao bernat»e>M4 ame *« knhihew» raa ka baaa aoi. Ota w<<i «oe<* ki'a e u»imo aei e hoakaka ma keia pepa. I. E»i» ka hctuuberi>a oion. Ua haule ioo loa k» halawai, a m© ka haoohaoo oua makaainana maikai i hiki ae ilaila, n»a o k<* Loiiahoooaalu h He iKHoaikun om kn ae ia'oa o oa enakaaimoa e akoakoa i kela *a i keia wa e like me ko lakou ike he pooo, a e kaioailio i ua mea i pili i ke aapuai a n>e na luea e pona ai ka lahui. He nu: no hoi n» hoa maikai e l"aa aoa oo loko o ia mau halawai koka o kaleholehu ke milama ia tOd ke nn, ua»uao. Ak*, luu • kohoia ka mea upiki, ka mea koi i kaulaoa uo k« kolohe a i kipaka ia mai kaoa oihaoa ako no ka hana ino, ioa oia ka i kohoia i Lunahoomalu u«, uekahi h&Uwai t o ka lilo uo ia ooa hnlawai nei i mea mo "O na f<i*nu hulu hke, e lele pu aoanei oo lakou/' Ina e koho oukou i ktf knnaka ioo i Luoahooinalu no kn halnwai, e uoohoo ia aoa peuei : "0 like me ka oiea i kohoia, pela k;i poe nau.i i koii«, • oa koho lakou ia ia 1 Lu : nahuamalu, uo ka like o ko lakoa aao me kana." Aole e koho'ka poe maikai i ka mea ino ; aole e koho ka poeiuo 1 ka mea maikai._ I"ke ao ana'e o ka po Poalima, a lohe ia iwaena oko Honoiulu poe na mea i haoa ia iloko oua halawai oei, 1 ka wa i hai ia 'ku ai ka iooa o ka Lunahooinaln, o ke komo koke no ia o ka hoowahawaha iloko o ka imau no la halawai a me na ineu i haoti ia malaila, a oa olelo ia he mea ole ia halawai He ponoe naaoao ka poe kuhulu Halawai ma keia mea. A mai Koho ika ; iaea ino 1 poo no ka halawai. He mea ia e haule ino ai ka inoa ui'Hkai ok« halawai. oka lilo no ia oka hana i inea hoowahawaha ia iinua o ua maka oka poe maikai a pau. 2. Eia kekahi hemahema hou i ike ia iloko o ka halawai makaainana ma Kawaiahao; hoi o ke kukulu ia\a oka poe 1 manao e holo balota e haiolelo, me ka noa- ' nuoia he kupooo ko hilinai ia ka l&kou mau olelo ia wa, a oin tie alakai no ke koho ana. Hi; liemahema nui ia. Aole anei oukou i ike o ka hapa nui o ka poe e ake nui nei e komo 1 ka Ahaolelo, he poe makee w»ile 110 i ko lakou wahi pomaikai pouoi, aole i ka pono o ka aioa holookoa ? Heaha ka lakna i hana'i no ka pono 0 Hawaii nei ? Aohe wahi mea iki. He poe unu a hepoe apiki, a he oaaupo kekahi mau mea o lakou he oui Aia nae a haiolelo uiai ma na mea e pili aoa i ka pono o ke aupuni, he inaalea loa ka waha. Aka, ma ka olelu wale uo ka Ukou poao. Aohe be hua pono i hiki ke nana la'ku. O ka ike hou aka koe o oukou ika lakou maū olelo ika la koho balota. He keleawe kauikani wnle ; he kumehaln walaau. ona kanaka koikoi io oka aina. ka pop noonoo akahele, a i kupono io hoi e hooponopono i k>» lahoi maioko o ka Ahoo- j lelo, aole lakou e hikiwawe ana ma ka ake* na wale aku ina mea a lakou e hana'i. Aole no nae e nalo ia poe iko oakou noonoo, ke imi pono ia. Mai hilinai maluna o ka mea kaeaa wale. 3. hiia kekahi mea apiki, be kolohe maoli, a he naanpa loa ; ua hanaia no nae iloko o kela halawai ma Kawaiahao, oia keia : (Ja ku ae kekahi o ka poe haiolelo ma ia po, a ua ao aku oia i ua makaainana, ina e huoko' ole na Luoamukauioana i ka makemake 0 na kanaka, e liele aku uo na kanaka i ka Hale Ahaolelo me ua pouaku u me au laau, a e kipako aku 1 ka Ahaololu ! Ea, e lohe oukou i kela e ka poe noouoo o keia lahui! Alohu wale ka hauohano oka Maua Kau Kauawai oka lahui Hawaii l 0 ka pohaku ka a eae ka laau ma ka Uiaa o ka poe naaupo, oia ka mea e 'hanle ai na ? Malama oe e ka OMa e ao aei pela, o hooholiia mai ka klai aaaupo aa e hooula uei maluna ponoi Ao>ka poe a pau e hahai ana «ahope o k*tt «aa olelo ao koloōe, e oaale pa ao lakou sw oe iloko • ka auwaha hookahi! Pehea ko ookoa maa«o t ia aa aaakaaioana %O ke kaoaka, *• maa kanaka paha t e alakai aaa e like me kela i hoike ia «e Ia t hopoa kapooo auei lakou e huopoaopouo i koaupuui ? E paoo aaa ka poo noonoo po*aipa« t Aolelo* Aoieōo hoi,ohiki i'kai poe » hoooaalim*la*ai*, a I aloba i ka koi» i, kaAhaololo. HamiMi ona m«a Ilioakakā He o ookoo loalaoa o ko oo'