Ka Nupepa Kuokoa, Volume X, Number 19, 13 May 1871 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ia wa, ua nui ke ano e o na mea i hana ia i ka makai. A hoi nele aku la oia maia ahiahi. A ma ke kakahiaka Poakolu, hoea mai ekolu makai, Elua poo o na makai o ke kulanakauhale me ua makai nei, a ma ko lakou hiki ana ma kahi o Wahiena, ua hoi me oia mai kona holo pu ana ma ka Pa Alii Ioaa o Kuaana. Ia wa hoopaa ia iho la laua me Wahiena i ka Hao ma na Lima a ke heo la i na makai o ke Aupuni a hiki ma ka Halewai. Ia wa hoopaa ia o Kuaana ame Opio i lauwili ia ia iho. E paa ana ka laua. Aloha ino! hihia la i ka umiumi, no ke kokua hewa. A ma ka hora eiwa me ka hapa, hookolokolo ia o Wahiena a hoopaiia $7, me na koina $3 - Hui $10. Hoopanee ia o Kuana, a me Opio a ka Poaha hora 9 1/2. Heaha la a ua nei ka ke kahu o ka Aha Hoomalu ia laua.     W.H.K.

Waikiki Kai, Mei 3, 1871.

 

He Ninau Baibala.

 

E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe: --

E oluolu oe i hookomo iho i keia ukana kaumaha ma kahi kaawale o kou kino, a nau e hoikeiki aku iwaena o keia Pae Aina, a e oluolu no hoi oe e koi aku i ka poe naauao, a me na poe ike he nui wale, mai na Hawaii poaoi a na Haole, na Kahonapule Hawaii a me na Kahunapule Haole mai Hawaii o Keawe a Kauai o Manao, a penei: Ma ka la 29 a Aperila o keia makahiki, ua hoikeia ke Kula Sabati o Kaluaaha, mokupuni o Hina, a i ka hoike ana, he nui na mea i hoikeia, a he maikai no hoi, aka; eia ka mea nui iloko o keia hoike ana, oia hoi keia. "Ninau Baibala," penei ka ninau: Heaha la ka mokamua o na hewa? A iloko o keia ninau, ua nui na haina a lehulehu wale, aka, o ka haina i hooholoia e ke Kahu Kula Sabati, oia hoi keia, o ke "Kuko," oia ka makamua o na hewa, aka, ma ka hooholoia ana o ka haina ia o ka ninau, nolaila, aole ia o ka hina o keia ninau, wahi a makou na lala o ke Kula Sabati, ua nui ka hoopaapaa ana, a no ia hoopaapaa nui, oia ko makou noi aku ia oe. E naauao Hawaii ponoi, a me ke kumu naauao o Hawaii nei, o Haole e hai mai i ka haina pololei o keia ninau, mai hoohakalia i pau ai keia hoopaapaa ana. Me ka mahalo aku a nui loa i ka L.H. a me na Keiki hoomanawanui o ka Hale Pai.

J.W. B. IKEPONO.

Puuloawai, Molokai, Mei 4, 1871.

 

E upoi ka waha, ka lua huna o ke alelo.

 

NUPEPA KUOKOA; Aloha oe:

He wahi uka na ka keia wahi ee-pakeke e hooili aku ia oe, oiai hoi, no kuu ike ana iho ia kaua ponoi iho e Hawaii, e kau ana ko kaua mau ahoa maluna ae o ka la 25 o Maraki iho nei, Buke X, Helu 12, nona ke poo i palapalaia e ka mea kakau manao, penei: "Heaha ia ka mea e emi nei keia lahui, me he moku liu la?" Ma kuu halalo ana iho, a me kuu hoomaopopo ana no na kumu nui i haiia e R. K. Kaimihanamoku, o Kaneohe koke ae nei no, a penei no kana mau haina:

            1. "Iloko o keia manawa e hele nei, ke ike ia nei ka emi hiki wawe ana iho o keia lahui." Ke kahaha nei au no ia haina a R.K.K., me kuu manao iho no nae, aole no paha ia`u wale no ia mea, ia lakou la ae no paha kekahi. Eia ha`u malaila, manomano wale ua hiki wawe o ka pau ana o na kanaha o keia mau pae moku mai Hawaii a Niihau i ka make. Heaha mai nei la hoi keia, he pau mai nei paha i ka laau make a ka pake?

            2. E like me ka emi hikiwawe ana o ka waikahe nui, pela no ka hiki emoole aua o keia lahui ma ke kae o ka laa mimilo o gehena." E kuu hoa ili hookahi o Hawaii nei, aole no ia oe a me kakou pa a pau ka make a me ke emi ana o ka lahui, aia no ia i ke Akua, i ka mea nana i hana i ke kanaka a me na mea a pau.

            3. "Heaha ke kumu o ka emoole o ka emi ana o keia lahui?" Ke i mai nei oe, "O ka puni hanohano o na makua mea keiki, oia ka puka liu e pau nei ka wai o keia pahu." E kuu hoa o ka ua Apuakea o Koolaupoko, a me ke makani wehe Kawelu o Kanihuli, ke kanalua nei au ia kumu emi lahui au, a oia hoi da`u e ninau nei ia oe, He mea pono anei ia oe, i wahi awelu nahaehae kou e hele ai ma kahi maka kanaka o Honolulu, a i ole ia, i wahi malo paha, a waiho wale o luna a me lalo, e like la hoi me na kupuna o kaua ia wa kahiko? O ka hanohano ka mea e manao nui ia nei i keia wa, a ke hoao nei kekahi poe o ke kulana haahaa e loaa, a he apoepue loa ke hiki ana. A ia oe ae nei hoi, he mea hoemi lahui ka ia. Ina ua naauao kehaki keiki a mau keiki paha ma ke ao ana i ke kula haole, he pomaikai ia nona a me oe ne hoi e ka makua. E nana ae no hoi paha kaua la ia J.M. Kapena, ua hanohano ia, ua loaa kana oihana, a he maikai hoi kona kulana, a pela no hoi me kekahi poe e ae, aole nae hoi ia he mea e emi ai o ka lahui, no ka loaa ana mai o ka pomaikai ia oe e ka makua a me kau keiki.

            4. "I ka makahiki 1820, mamua iho o ka hiki ana mai o na misionari, he nui na kanaka ia manawa." Ae, ke hooia aku nei no au me kuu kuhihewa ole, oiai hoi, aia no ia i ko ke Akua manao, ka hooulu a me ka hoemi ana i ka lahui, i hookoia ai ka mea i palapalaia, "No ka mea, heaha ko oukou ola? He mahu no ia, i pua iki ae, alaila, ua nalo ia." Pela io no.

            5. "I ka nui ana mai o na kanaka o kela a me keia ano, mai na aina e mai, a hookamaaina ka noho ana ia Hawaii nei, he kumu ia e emi ai keia lahui," Ke i ae nei au ia oe e Kaimihanamoku, ke kanaka imi akamai a naauao, ma ka imi emi lahui ana. I ka malama o Ianuari 14, 1778, ku ae la o Lono (Kapena Kuke) ma Waimea, Kauai. Ua lawe mai oia he mau pu, a ua haawi manawalea aku oia ia mau pu i na`lii, a ua komo ka olioli iloko o na`lii a me na makaainana o laila. Ua manao lakou, he mea maikai ia, nole no hoi i laha nui maanei, aole no hoi lakou i manao, e emi ana keia lahui a nalowale. A pela no o Kapena Kuke i makana wale aku ai i ka pu i na`lii mai na awa a pau ana i ku aku ai ma keia mau mokupuni a hiki aku ia Kamehameha. Aole nae no ka manao he mea ia e emi ai ka lahui. Pela no hoi i ka hiki ana mai o na misionari me ka olelo a ke Akua, a hoonaauao a keia lahui, a loaa like ia kakou na pomaikai, mai ka poe kiekie a i ka lopa ilalo loa. Aka, oia pomaikai a me ia hanohano i loaa mailoko mai o ka pono o ke Akua, he mea ia e emi ai ka lahui. He manao kuhihewa ia, no ka mea, ke i mai mai nei ka olelo:

"Ke ola no ka mea maikai,

No kanaka a pau."

A mai kuhihewa hou oe e Kaimihanamoku, o ka hiki ana mai o na lahui e a noho iwaena o kakou nei me na pomaikai, he mea iho la ka ia e emi ai ka lahui?

            6. "O ka haawi aku la no ia o na makua i na kaikamahine i hanau ai ma ke ano mare a me ka manuahi." E Kaimihanamoku, ke awili pu mai nei oe i ka mea i mareia me ka mea manuahi ma kau haina. Aole pela, no ka mea, o ka mare ana o ka kane me ka wahine, he okoa no ko laua mau kulana, oiai he kaula gula laua no ka beria mare, aole nae ia he kumu e emi ai keia lahui, aka, he kumu ia e puka mai ai na kawowo, a pomaikai ke Aupuni, a he mea no hoi e hoike mai ana i ke ano o ka noho maluhia ana.

E kuu makamaka. he nui no ka poe naauao i imi iho nei i na kumu i emi ai keia lahui, nohe nae i loaa, no ka mea, ua huna loa ke Akua ia mea, aka, ua hoike ia mai no nae e Solomona. "He wa ko na mea a pau." Me ka mahalo.

JOSEPH B.L. KOKO.

Wailupe, Mar 31, 1871.

 

E IKE IA KAKOU HOOKANAKA? -- E ike ia kakou hookanaka o kipa hewa he aloha ika ilio, nolaila, e ninau mai paha auanei paha o`u mau hoa penei heluhu, eia o ka poe a pau e kaawale mai ka noho ana pumehana a ke aloha oia hoi ka poe mai pake, a na haole e hoole nei, aole kauka e ola ai ke kahea mai ne? no hoi o Aliona, e hele aku i mua on a, e hana ai ke hoomaemae ia nei na ano mai ino oia ano, a ke minamina nei ko Hilo poe iaia, nolaila aole ou manao e nele ana i ka haole ka mea i ao ia ika ike kohohonu e lika me keiki Aliona, aloha lahui Hawaii, nolaila e like me ka mai o ke kanaka aloha lahui, pela e pono ai e Hawaii, no kou aloha ia kakou hookanaka, nolaila au e kau`e`e iho nei, i kou wahi pulima ma loko oka Nupepa Kuokoa; i ike mai ai, na hapauea a me na opio, e noho ana mai ka la hiki i haeha, a ka welona a ka la Hehu, na pau kou manao e aho i hola no hoi ia o ka pa ka paha i ka wai Oukeke.

S.W.KALAWALI.

Moalii Lahaina, Maraki 20, 1871.

 

Kanikau no Apiki Naohe Mooheau

Ua haalele mai oia ia makou i na keiki a me na moopuna, a me na ohana, ua hoi aku oia i ka noao mau o ka honua. Ua waiho iho i ke kaumaha a me ke aloha ia makou. He kanaka kahiko keia, he kupa, he kamaaina, he keiki papa no Honaunau, Kona Hema, Hawaii. He kanaka makamaka nui, o kana hana he mahiai; oiai kena mau la opiopio. O kona makuahine no Kalae, i Kau, he kamaaina no laila, o kona makuakane no Honaunau a Kalahiki oia kona ewe.

He kanaka hele mau oia me na `lii; o kana hana ia wa e hele pu ai he hula, a no kona hilahila oile i ka hula ma na wahi a pau e hele ai, ua kapa ia, ka inoa o Ailka ma ia mea o ia i hele ai mai Hawaii a hiki wale mai i Kauai nei a Niihau a Kaula. He kanaka pooi hele oia, a no ia hele ana, ua loaa kaua wahine hoae ; ua hanau ia mai na laua, elima mau keiki, elua keikikane, a ekolu kaikamahine, a ekolu o lakou e ola nei.

A hiki mai na Misionari mua, o Rev. H. Binamu ma, kuhikuhi oia i ke alanui oiaio e hiki ai i ka lani, hoohuliia mai oia a lilo i Kristiano: kapaia o Ioane Iosepa Mooheau.

Ua make oia i ka la 14 Maraki A.D. 1871, i ke kanawalu kumamaiwa o kona ola ana, no ka mea, ua hanau ia oia ma ka A.D. 1782. A ke kanikau nei makou kana mau keiki nona.

He kanikau keia nou e A. Naohe Mooheau,

Ke uwe helu nei o Emeria Kahele,

Aloha ino no kuu makuakane,

Kuu hoa pili, o ka uka anu o Kauakea,

Hoakea mai nei oe kaawale makou,

la`u kamalei; he auwe kuu makuakane e,

Kuu hoa pili, hoa kuka i ka pono a ka Haku,

Mai ka piina wela o Koakoa,

Aloha ka uka o Palioli kahi o kaua e noho ai,

Auwe kuu mea aloha he makua -- ua lilo,

O kuu kaikaina ka mea aloha,

I ka ike ole i ka maka o ka makua,

Ua hele, aia i Kauaio Manokaianipo,

Ua hoohihi i ka noe o Alakai,

O A`u keiki ka mea aloha,

I ka ike ole i ka maka o kopuna,

Aia i ka imi naauao, i ka ua Kanilehua,

            Mrs Emalia Kahele.

 

O ka uwe a Mele Kaeo --

Aloha ino no kuu kupunakane,

Kuu hoa pili o ka wa opiopio,

O`u pokii ka mea aloha,

I ka ike ole i ke kupuna,

Au iho nei au aole oe,

Aia paha oe me Waka,

Me ke kupu eu o Palioli

Pouli au maeele i ko aloha.

            Mrs Mele Kaeo.

 

O ka uwe ae a Uilama Hilo.

Aloha ino no kuu makuakane,

Kuu hoa noho o ka uka mehameha o Ohiki,

Hiki mai ko aloha e uwe no au,

Aia paha oe i ka opua hiki makai,

E makaikai ana i na pea kapu o Kahiki,

A hiki mai no ko aloha, e uwe no au`

            Uilama Hilo.

 

O ka uwe ae a Halena Hilo,

Huu makuakane o ka ai awawa,

Hoomanalo aku i ka wai,

Auwe ka mea Aloha he makua e,

            Halena Hilo.

 

O ka uwe ae a Iosepa Kaeo,

Auwe ka mea aloha he kupuna e,

Ua hele i ke ala hoi ole mai,

O`u makua ka mea aloha,

E oho maila i ka noe o Koloa,

Loa ke aloha o ka imi ana aku,

            Iosepa Kaeo.

 

He uwe helu mai e Kahiolani,

Kuu makuakane mai ka ha`e lau-i a na manu,

Ke ako ia maila e Lilinoe,

Kuu hoa pupuu o ke anu,

Hoopumehana i ka ula o ke ahi,

Kuu kokoolua o ia uka mehameha,

Auwe ka mea aloha he makua e,

            C.L. Kahiolani

 

O ka uwe ae a Poupou,

Aloha ka makua, ka hoa hele o na wahi ike ole ia,

Kuu makuakane mai ke-a uliuli o Kaniku,

Mai ka wai awili pu me ke kai,

Mai ke kai hawanawana o Koolau,

Mai ka ia ku kala hale o ka po,

Mai ka wai huihui o Kapuai,

Mai ke one loa o Moanaliha,

Auwe ka mea aloha he makua e,

            Mrs. Poupou.

 

O ke uwe ae a Emale Kaaukai,

Auwe kuu ike ole i kuu makuakane,

Ua hele i ke ala hoi ole mai.

Na ka elele waha ole au i hai mai,

Na ke aiai o ka pepa, me ka wai inika Eleele

A loaa au i ke kaona o Koloa,

Kuu makuakane mai ka lai o Koolau,

Mai ka malu hale o Maunaaniani,

Hoomaha aku i ka malu o ka niu,

Auwe kuu makuakane e,

Kuu makuakane mai ka uka lai o Malulani

I lani nui oe na`u e ke aloha, i loa na ka waimaka,

Me he makamaka puka la no`u ke aloha ke hiki mai

Auwe kuu makuakane e,

Ua hele i ke ala a Kane

Hele hoi oe, eme ko kaikumahine,

Oia o Maikai Pona wela ike ahi a ka wahine,

Hemolele no i ka malie,

Kupu kelakela Ohiaokalani kela iluna,

Auwe kuu makuakane e,

No ka nui o ko`u aloha,

Ke hoomanao ae nei au ia --

Eo i Kapule o Kamanaha kou inoa

Aia ka`u mana i hea `ku ai,

O ka mana i ka waha o ke kane a me na wahine,

Kuu makuakane o ka aina makamaka ole,

O ka Molokai moku nui o Hina,

Mai ka i-a ka i ka wawae o Hilia,

Mai ke kaha ai ole o Kaiakea,

Na ka papa waa kaua i lawe mai,

Ma na ale ka wahawaha o ka moana,

Mai ka lai mai o Lele a Piilani,

Auwe kuu makuakane e,

O na po anu o ka hooilo,

Haalele mai nei oe ia makou,

I au mau kaikamahine me au moopuna,

I ka nui me ka lehulehu,

Aia paha oe i ka poli o Aberahama,

I ko ka lani Ierusalema,

Me na anela hemolele,

E ku ana imua o Iehova Sabaota,

Aloha ka makua ua hala, ua nalo loa.

            MRS. EMALE KAAUKAI WRIGHT.

            Koloa, Kauai, Mei 6, 1871.

 

E Hoolohe mai!

E halawai ana ka Ahahui Euanelio Hawaii ma ke Keena malalo iho o ka Luakini o Kawaiahao, Honolulu, Oahu, i ka Poakuhi mua o Ione, oia ka la 5 o ua malama ia, Hora 10 A.M.

            J.F. POKUE,

            Luna Hoomalu.

 

OLELO HOOLAHA.

Eia Nauanei na kanaka a pau, owau o ka mea noua ka inoa maialalo iho, ke kahea leo nui aku nei au i na kanaka a pau, na haole, pukiki a me ua pake, a makemake ana hoi e hana piakai, e hele mai lakou maa ko makou aina hana paakai, ma PUULOA, EWA, OAHU, i keia mau la no. E hele mai no me ka makukau. Ina he makemake e ninau ia.

            DAVIDA K., ka Luna.

Puuloa, Ewa, Mei 12, 1871.                493 2t*

 

OIHANA KINAI AHI!

Ma ka Haiawai ana o ka Puali Kinai Ahi Helu 4, ma ka po Po lua, la 2 o keia mahina, ua hooholo lakou, e hookuu i ka poe no ia na inoa malalo ae nei, mai loko aku o ia Puali, no ke kue ana i ka Kumukanawai a me na Rura Hooponopono no ia Puali. Pauahi, J Komoikehuehu, Peter Kaeo, Kuhela, Pueaina, J K Kaunamano. A ma ia po no hoi, mahope o ka hoo panee ana o ka haiawai mau, ua kohola ka poe nona ke paui ana i ka hakahaka o kela poe i hookuuia, oia hoi kela, J Kamio, Kalawaiakamalii, A Poli Kale (Bolabola) Kaimi, Haaiou 2.

Ma ke kauoha a ka Luna Hookana.

            A. KALAULI,

493 1t  Kakauolelo, P.K. Helu 4.

 

OLELO HOOLAHA.

O MRS. MAKALEHA

Ka`u wahine mare, ua haalele mai oia ia`u a nie ko maua wahi moe, ka`u ai a me ka`u l-a, ka maua keiki a me ka noho pu ana, a imi aku la i kona ola ma ke ano iaiau. Nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe waiwai o na ano a pau, mai hoale mai iaia, a in a oukou e hoale mai iaia, maluna no on a ko oukou poho, aole loa au e hookaa i kana mau ale.

            MAALO KALAWAIAOPUNA.

Kaopuaua, Honolulu, Mei 10, 1871.   493-2t*

 

OLELO HOOLAHA.

Ke kahea aku nei au ia oukou, e helo mai ma ko`u hle hana

Kuia Pepeiao,

Komo Lima,

Pine,

Komo Lima Guia,

Komo Daia o na ano

a pau -- Eia hoi, in a paha he mau dala keokeo a ulauia ka ke kahi, e makemake ana e hana i komo, e lawe mai a na`u e hana aku, me ka noho pu mai no hoi o ka mea nona la komo, e nana i ka`u hana, aia a pau ka`u hana ana, alaila, hoi ka mea komo. Ina he mau komo kahiko ko oukou, e lawe mai no, a na`u e hana aku. Ina e apiki ka mea komo ma ka lawe ana aku i kekahi mea lae, e hoihoi mai i ke komo no`a, a e lawe aku i ka`u dala ulaula a keokeo paha. Ina hoi he mau komo dala ko ouukou, e makemake ana nae e hana i ka wai gula, e lawe mai na`u e hana, a in a e hemo ka wai gala a`u i hana ai lioko o na mahina he 11, e lawe mai no a na`u e hana hoa aku me ka uku ole, a in a e pau na mahina he 12, aole au e hana ia komo. Aia ko`u hale hana ma Alanui Nuuanu.

Honolulu, Mei 12, 1871.         (493 @*)         AKI (Pake)

 

OLELO HOOLAHA

I KUU wa e kaawale ai mai keia Aupuni aku, ua hookohoia o Mr. JOHN H. PATY ma ka maua Kanawai, i hope no STPHEN SPENCER Esq., (LIPINE).

            H.A. WILEMANN.

Honolulu, Mei 1, 1871.           492 2@

 

I ka poe Aie ma Waimea, Kauai!

UA hookohu mai o AKANA nui (pake) ia`u, i hope no kona mau waiwai a pau i aie ia e na kanaka mailoko aku o kona HALE KUAI LOLE ma Waimea, Kauai, a nolaila, ke kauohaia aku nei ka poe a pau i aie iaia, e hookaa ae ma ka @una o AIKAKE HART KAPUNIAI, ma Waimea, Kauai, ka mea i hookohu pono ia aku i hope no`a malaila.

            CHUNG HOON.

Honolulu, Apr 28, 1871.         4@1m

 

OLELO HOOLAHA.

E ike auanei na kanaka a pau owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke papa aku nei au i ka poe waiwai, na haole, na pake a me na kanaka a pau o keia ano keia ane, mai hoalo mai oukou i kuu wahine mare ia Mrs. KAHANOHANO, oiai ua haalele mai keia i ka bela nolu o Ilulei a me na mea a pau, a ua hele aku kela mamuli o ke koi a ko ia la kino. Ina oukou e hoaie mai iaia, maluna no on a ko oukou poho. Ke hui nei ke keiki lalawai o Iaunaoui na ahiahi, ua hoi ku olu i a inia.          (492 2t*)         G.L. KEALEDALA.

 

OLELO HOOLAHA.

KE papa ia aku nei na kanaka a pau a me na haole, pukiki, pake, a pela uku, aole e hookuu wale ia na holoholona maluna o ko maua a@ hoolimalima, ma ke Ahupuaa o

MAKAPALA,

e waiho ana ma Kohala Akau, mokupuni o Hawaii. Ina e hele wale kekahi Bipi, Lio, Noki, Miula maluna o ua aina la, e uku ia i hapa ua daia ($@) pakahi no ke poo. Ina e loaa ia maua, a i na luua palia a maua i hoonoho aku ai, ola o Kimo, Pai@ a me Wi, alaila, e ukuia e like me ka mea i haina maluna. Ina hoi e hoopolino kekahi o na holoholona i oleloia malana i na mea kanu, alaila, e uku ka mea holoholona, i $1.00 no ke pono hookahi. E lilo keia i Kauawai paa mai keia la aku.

S.W. KAMAKAAA a me K.U. KAHOOKELE.

Aperila 1, 1871.          492 4t*

 

OLELO HOOLAHA.

OWAU o ka mea nona ka inoa walalo iho nei, ke papa aku nei au i na mea a pau, mai hoaie mai a hookipa paha i kou wahine mare ia

KALUAHINE,

no ka mea, ua haalele mai kela i ko mana wahi moe a me na keiki a maua, a ua hele mamuli o ka noho kapae, haalele iho i na pono a ke keiki o Pekin@. O ka poe hoaie iaia, nole au i hookaa ia mau aie, a maluna on a ia mau poho.

            AKAI (Pake)

Kauhako, Kona Pema, Apr 28, 1871. 492 2t*

 

OLELO HOOLAHA.

EIA ma ka Pa Aupuni o Pauoa Apana o Honolulu, na Lio hele hewa i laweia mai -- Lio k@ul ula hao a Wakau. E kuai ku lala ia ana i keia Poanono Mei @ -- Lio k puakea lae kea ku@ puka hookahi wawae keokeo hao @ hema -- Lio kane keokeo wiwi kua paka hao MLI--l ak Lio @ puakea, @ekea kuapuka eha wawae keokeo hao KAI ak AX hema @ ulaula laekea elua wawae keokeo he kaula i ka @-i hao P lapuu maiaio akau -- Hookahi Piula k me na opea.

            P. KAAIAHUA, Luna Pa Aupuni.

Mei 5, 1871.    492 1@

 

OLELO HOOLAHA.

I KEIA la 3 o Mei 1871, ua kuai aku au i na a me na mea a pau o kuu Hale Hana Wati ia Gee Hop (Gi Hope) pake, e ku la ma Alanui Nuuanu, a nolaila, ke kauoha la aku nei na mea a pau i waiho mai maanei e hana ai, e kii koko mai iloko o akahi malama mai keia la aku. Ina a@ e kii mai a hala keia manawa i hoikeia, lilo loa iaia na wati. Ua kepa mai o Gee Hop la`u, a ke noho nei au e hana i na wati e laweia mai ana e ha na mamuli o kana hoolimalima mai.            AUIONA (pake)

Honolulu, Mei 5, 1871.           492 2@*

 

OLELO HOOLAHA.

KE HOIKE aku nei au i na mea a pau, ua hoolilo mai o Mrs. Napua Zupplien ia`u, ma ke kuai i kona mau waiwai a pau loa e ma@aia ma ke ano kahu. Nolaila, mahope aku o keia ia, o ka poe a pau e hoaie ana iaia, maluna on a ko lakou poho, no ka mea, aole au e hoopaa la`u iho e uku no na aie a pau i hoomakaia mai ka la 22 aku o Aperila 1871.

            S.B. DOLE.

490-4ts.

 

OLELO HOOLAHA.

OWAU o ka mea nona ke inoa malalo nei, ke papa a ke hookapu loa aku nei au i kuu kuleana aina, e pili la me ke ahupuaa o K@mama i Alodio ia ma kuu ino, i kapaia o KUKUIHAELE 1, nona na eka 217, e waiho nei ma Hamakua Komohana, Aole e hele wale na holoholona, Lio, Pipi, Hoki, Miula, a pela aku. Ina e hele wale kekahi a loaa aku ia`u a i kuu hope paha, alaila e ukuia no $1.00 no ke poo. Aole no hoi e aeia kekahi e hele wale maluna o ua aina nei, ke ole e loaa mai ia`u aku ke palapala ae, mai kela la 15 aku o Mei, alaila e lilo no keia Kanawai paa, mai ka ia 10 aku oia malama.

            2 MOAKEAWE (k)

Kukuihaele Hamakua, Apr. 11, 1871.            490-4ts

 

J. HITCHINGS,

MEA AKO LAUOHO A UMIUMI.

Hale Ilana, malalo o ka Hale o ka @Ahuhui Hoole Waiopa o ka Moiwahiae Emma, ma Alanui Alii, Honolulu. He 15 keneta no ka ako maiumi a lanoho ana. E naue mai i ike maka.         480.8m*

 

OLELO HOOLAHA.

@ NA mea a pau e nana mai ana, o ka olelo hoolaha a LAUKOA kua kane mare, i hoopukaia ma ke Kuokoa i keia mau pule iho nei, e olelo ana, Ua hoale e au iaia a me kama mau pono a pau, a na lilo i ka iaiau. Aole no la he oiaio, oiai i kekahi ia o ka pula mamua ae o @ana hoolaha ana, pepehi hana ino iho ia kela ia`u ma ke ano kuhihewa, a hookuke ino mai la ia`u me ke ano hooweliweli; a no koa manao he lahui minamina ole keia i ko lakou oia, a he h@kaka a kane a wahine no la hoi, a nolaila, ko ne ia au a hele e like me kona makemake, a noho aku ia ma ka hale o ke kaikamahine a kuu kaikuaana, a nana e malama nei i kuu ola a hiki i keia la, aole na ua kane nei a`u i noho liohiia ai me ka oluolu, a hookahi no la o ka inaina, wehe ana i ka pili hooko@ ia loko. Ke i mai nei kela, "Aole e hiki i ka poe mea waiwai ke hoaie mai ia~u." I ke aha hoi? He hiki loa ia`u ke aie a nui ma ka inoa o ua kane nei a`u, a nana no e hookaa, oiai aole i weheia ko maua herita mare. E hoi no au me na kaue nei a`u, in a oia e kii mai. Aloha no.

            Mrs. MARAEA LAUKOA.

Kamakela, Honolulu, Mei 5, 1871.

 

OLELO HOOLAHA.

E IKE auanei oukou e na kauaka a pau ke paua mai i keia Olelo H@olaha, o makou o ka poe I@ui he 26, Pihulu, Naukana, Palikapu, Nawahine, Lilikoi, Kahalewai, Kuoha, Kalimahauua, Keoni, Ki, Moa, Uilama, Kamaka, Makaehu, Hoopuhalu, Mailohi, Alapai, Kaai, Kaelelo, Paulo 1, Paulo 2 Makai, Kaumaha, Pahia, Kikimo, Paiea, Umauma, Paele, Noweo, Pakaha, Hanaukama, Kaimapau, Kailihiwa, Kila i hoolimalima i ke Ahupuaa o Kalahiki no na makahiki elima, e waiho ana ma Kona hema Hawaii, ke papa aku nei makou me ka hookapu i ua aina la i loaa ia makou ma ke ano hoolimalima, aole e hele wale kekahi Lio, Bipi, Hoki, Min@, ina e hele kekahi o keia mau holoholona i oleloia maluna, e uku no $0.25 pakahi, in a o ke kanaka ka mea i komohewa a kii a lawe i na mea e ulu anu maluna o ka aina, e uku no $0.50 pakahi. E lilo keia i Kanawai paa no keia aino, mai ka la e puka ai ma ka nupela Kuokoa. Ke koho nei makou ia @. W. Pihala i Luna no ka aina, a me kona mau hope Palikapu a me Paele, ua laua e hopu @a ke kauoha a ka Poe Hui

Kalahiki, K.U. Hawaii, Apr. 11, 1871.           490--4@s*

 

HALE KUAI BUKE HOU!

MA KA HALE LETA MUA,

A MA HONOLULU HALE,

MEA HOU A HALE KUAI MANUAHI

Ua lawe ae nei o H.M. Wini, i ke Keena

Nui i haaleleia iho nei e ka OIHANA LETA,

a na hanaia iho nei a paa i

HALE KUAI BUKE,

e like me ka hana ana ma na aina e,

kahi e loaa ai i ke kuai, na

BUKE HAWAII ME KA NA HAOLE.

NA BUKE KULA HAWAII A HAOLE,

Na PAPAPOHAKU me na BUKE kakau,

Na KII NUI a liiiii,

Na ano PEPA kakau a pau,

Na PENI me na INIKA,

Na POO LETA

a me na mea heluhelu a kaku maikai.

NO IA MEA, E HELE MAI  A IKEMAKA I

kuu Hale Kuai Buke Hou, a juai

iho i na Buke maloko olaila.

E LOAA NO NA POO LETA HAWAII MA

loko o keia Hale Kuai.

Me ke aloha.

HENERE M. WINI.

 

NA MEA HOU! NA MEA HOU!

Ano i Loaa mai ai

MAI

KAPALAKIKO MAI NA WAIWAI HOU MALALO IHO.

Na PAKAUKAU u wai 8, 10 a 12 kapuai.

Na PAKAUKAU aina o na ano a pau.

Na PAKAUKAU Hale Aina o na ano a pau.

NA NOHO OKA NANI HALE OIHANA.

NOHO Laau Oka aina, Noho lima pio.

Na NOHO Laau no ka Hale Oihana.

Na NOHO Waainetona, Lafaiete, Quincy.

Na NOHO no na Hale waikiilili a n@e ua noho maoli.

Na NOHO poepoe hanai keiki, paipai laau io lelo a me ka Oka.

Ko na Wahine noho paipai humuhumu ualo a Mohogone,

Na Noho keikei paina o kamalii, paipai a noho hanai keiki maikai me na ku pa wai holoi maka.

NA MEA HOONANI O NA KEENA HOOKIPA.

Na LAAU io lelo Mahogone i uhia me ka lauoho.

Na LAAU io lelo Mahogone i hoonaniia.

Na PAKAUKAU Poepoe Mahale o na ano a pau.

Na NOHO kane a wahine pulu oluolu.

NA NOHO Paipai,

Na NOHO o na Lumi Hookipa ma ka lole pulu.

Na ku ANIANI o na ano a pau.

Na Mea Hoonani o na Hale nui.

Na mea laau lelo i penaia, me na moe laau Koa a Paina.

Na uhi Pukaaniani.

Na PENA hoohinuhinu.

Na mea hoopaa Pukaaniani.

Na KAULA Lopi a me na omau pine,

a me na mea e ae aohe a p@u i ka heluia.

O KEIA MAU MEA A PAU,

E KUAI MAKEPONO WALEIA ANA NO MA KE DALA KUIKE.

OIAI HOI

UA HOOKOMO MAI NEI AU I NA MEA HOONANI NO KE KINO KUPAPAU MAI KAPALAKIKO mai, me na mea e ae a pau e pili ana i ka hoohanohano ana i na PAHU KUPAPAU. Ua makaukau no hoi au e hoolawawa aku i na kauoha mai a pau o ia ano. O na pahu kupapau KOA io lelo a me na pahu PAINA, eia ke waiho makaukau nei, a e kuai ia aku ana e

            M.T. DONNELL.

HELU 86 & 88 Alanui Moi, Honolulu.          490-lm

 

PAI KII ANO HOU!

OIAI, UA HANA HOU AE NEI AU i na aniani malamalama o ko`u HALEPAI KII a maikai, ma

MONIKAHAAE, Honolulu,

Nolaila, ke lana nei ko`u manao, ua ku ia i ka hanohano o ke           

PAI ANA I NA KII O NA ANO A PAU,

mai ke kii liilii loa e kupono ai i na kauia wa@ a me na lei a-i, a hiki i na kii nunui ku hale ma ke ano haahaa lea o ke kumukuai. E kuai pu ia aku no hoi na Kii Pepa o na wahi kaulaua o Hawaii nei, na kii o na Moi kaue, na Moiwahine a me ka poe hanohano e ae.       H.L. CHASE (Keki)

 

OLELO HOOLAHA.

KE HAI ia aka nei ka lehe i ua mea a pau,

E KUAI MAKEPONO LOA AKU ana au ma ke KUMUKUAI HAAHAA, INA WAIWAI O NA ANO  a pau, mai keia ia aku a hiki i ka malama o Iulai e hiki mai ana,

Ma kuu Kalekuai,

MA KE KIHI O

Alanui Nuuanu a me Marine.

            S. MAGNIN.

Honolulu, Feb 22, 1871.         482 3ms

 

OLELO HOOLAHA.

Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke kau oha aku nei au i na kanaka maoli, e hele nui mai ma ko`u Hale Humu Kamaa, ma.

MA ALANUI NUUANU, HELU 70, HONOLULU.

E lawe mai no hoi i na kamaa kahiko o oukou, a na`u no e hana pku i na ano hila hou. He $.75 o ka hona ana, a i paa ole ka`u hana ana, e hoihoi aku no wau i ka oukou daia, me kuu makana aku i hapaha, ke paa ole kuu hana ana. Eia no hoi, in a a makemake oukou e oku i ko oukou niau kamaa, e lawe mai no na`u e oki aku me ka uku @aahaa loa, a i hemo, e lawe mai no na`u e hana hou aku me ka uku ole. Ke kauoha aku nei no hoi au i ka poe nona na kamaa e waiho ae nei, e kii koke mai, aka in a e kali aku au a hala na mahina eha, e lawe ana au ma ka Hale Kudala, i hoi mai ai na poho o kua hana ana i ko oukou mau kamaa.

A ke kauoha aku nei oo hoi au ia oukou, e hele mai ma ko`u Hale Humu Kamaa e kuai ai i na

NOHO-LIO hou maikai,

NA KAULA KEEHI,

NA PALE KEEHI,

KAULA OPU LIO,

A e loaa no au ia oukou ma ke Alanui Nuuanu, Helu

            ACIU (Pake).

Honolulu, Ianuari 7, 1871.      475 6m

 

KUAI O UILAMA,

MAUKA O MAEMAE.

UA KUKULU nui Halekaui no na apo a pau @a Honolulu nei, no ko`u ike, he mau makawaka maikai na kanaka Hawaii no`u, a oiai hoi, ua noho loihi pu au me oukou. Nolaila, ke kono aku nei au ia oukou, e nana mai i na waiwai a pau ma ko`u Kalekuai malalo iho:

Palaoa, Berena, Mea Ono, Ti-lau a me ke k@ pe oi o ka maikai

Ko-paa, Kopa, Aila, Kamano o na ano a pau.

LAIKI, BAKA-PUHI A BAKA-NAU.

NA KIKA MAIKAI LOA.

Pinelole, Pihilole a me na Kolu.

NA AI HANAI MOA.

Paakai inu, Penikila, Huale a Aila-naha.

Pulami, Pihi lole o na ano a pau.

KOMO a me na KUI humuhumu.

Aniani Ipukuki, Upa, Ipubaka o na ano a pau.

INIKA PALAKI KAMAA.

KAULA LIO o na ano a pau.

PAPALE, PAHI o na ano a pau.

Inika, Peni kakau, Kanana, Wahi a Poo Leta.

EKE LOLE, EKE DALA.

@ina, Lipiae kilika, Uwiki kukui, Kahi Lauoho o na ono a pau

PENIKALA, PENIPOHAKU.

KAKINI KANE, WAHINE, a KAMAII.

PULAUOHO.

KAMAA KANE, WAHINA , a KAMALII.

LEI O NA ANO A PAU.

PALAKI LOLE A LAUOHO.

He nui na mea i koe aole e hiki ke hoike aku, no ka pui loa h@le koke mai ma kuu Halekuai, mauka o Maemae, ma ke iki o Alanui Nuuanu a me Kauka, Hale o U@oa. Lawe mai i na kenikeni a @iloa.          481. 3@

 

W.H. Davis (Uilama.)

Mea Unuhi a me ka Mahele Olelo.

E hana no au i na Palapala Hooilina, Palapala Kuai, Hoolimalimu. Aelike, a pela aku.

KEENA HANA -- mauka iho o ka Hale Hookolokolo ma Alanui Moiwahine, Honolulu.   490.3me*

 

JUDD A ME LAYTON.

[ALANI KAUKA A ME LEITONA.]

NA MEA KUAI MEA AIONA LAKO AI A a pau, ua mea ulu a me na mea hoomomona lio. Halekuai malalo o ka Hale Mu, Alanui Papu, Honolulu.

            475 lly

 

KAUKA C.F. NICHOLS.

HE LAPAAU HOMEOPATHICA.

O KE ANO o ka haawi ana i ka laau kupono no na mai HUI, RUMATIKA, MAI PIVA.

a me na mai i kaa a loihi.

KEENA OIHANA. Ma ke kihi Komohana o Alaai Papu a me Kalepa. E loaa no oia ma ka Hale Hana i ke kakahiaka, mahopoe o ka hora 8; i ka auina la, mai ka hora 3 a ka hora 6. Hale noho, Helu 98, Alanui Beritania.

Honolulu, Dec. 24, 1870.        @74 6m*

 

HALE PAI KII.

UA MAKAUKAU KA MEA NONA KA inoa malalo nei @ ke pai ana i na

KII PEPA

me ka maikai loa. Aia kona Hale Pai Kii ma kahio KINI Pai Kii mamua, maluna ae e ka Hale Pai Pupepa "Kuokoa."

            YATSING (Pake.)

470 6m            Mea Pai Kii.

 

E.O. HALL & SON

[E.O. HALL A ME KE KEIKI].

NA MEA KUAI LAKO HAO, LOLE.

NA PENA, AILA & NA LAKO KALEPA.

Halekuai ma na huina a Alanui Moi a me Papu.         475@y

 

I ko maua mau makamaka

HAWAII.

KE MAKEMAKE NEI MAUA E hoike aku ia oukou, oia maua ke noho nei ma Alanui Papu, ma o mai o na Ha@ Aupuni @ nei mana i na

BERENA hou,

BERENA ono,

BERENA maikai i na la a pau.

Ke hana pu nei hoi maua i na PAI hua ono a me na mea Ono a ua hiki ia maua ke manuahi wale aku i ka poe e k@i mai ana. Ina e hoike a mai oukou i ka w@ oukou @ mare a@ alalia, na maua @ e ha@a i ka

MEA ONO MARE MAIKAI!

E hele mai i kahi o CROWELL ma e kuai PALAOA ai. E kuai no maua i ka oukou mau HUA-MOA, ma ke kumkui kiekie loa no ka Berena a me na Mea Ono.

            CROWELL & Co.

Honolulu, Feb 22, 1871.         482 3m

 

HALE KUAI NU HOU!

E KUAI MAKEPONO LOA IA ANA

Na IPUKUKUI o na ano a pau,

Na MEA KAMANA o na ano a pau,

Na MEA PAAHANA o na anu a pau.

Na LAKO PAHU me na PUKA.

Na KOILIPI na Koi Liilii.

Na KUPALA MAHIAI nui a liilii.

Na PAHI-LOLE-BIPI na Kauiawaha.

Na KAULA Kaohi a me na Kepa.

Na AILA-MAHU a Aila mauli.

Na LAAU Noho-io Paniolo.

Na PAKAUKAU na Moe laau a me na heia.

Na PAULA Opu-hele @o a @a Keehi Lauu.

Na MEA hoohiehie Noho Lio.

Na PENA a me na Aila makepono loa o na ano o pau

Na IPUHAO, na ipuki a me na Papalai.

Na IPUHAO liilii, na Ipuhao nunui hoomoa kaio

Na ALII-KOM.

NA KUAINA hilo o na ano a pau.

O keia mau mea a pau, e kuaila aku ana no ke kumukuai emi loa ma ke Dala kuike, e          GOOKIM (Kukima Pake)

Ma ka Hele o Paiko, ma Alanui Nuuanu, Heiu           490 3@