Ka Naʻi Aupuni, Volume I, Number 36, 8 January 1906 — Ka Huli Naauao. [ARTICLE]
Ka Huli Naauao.
Ma o ka hoea ana mai o ka huakai imi naauao a ko Kina poe i Honolulu nei, ma ka Poalima aku nei, a hala loa aku la i na kaiaulu o Amerika Huipuia a hoea loa oku hoi i Europa. ua [illegible] mai la iloko o makou na hoomanao ana no kekahi hana a ka Moi Kalakaua i hana ai no kekahi mau opio Hawaii, e like me kana i hoouna ai i Europa, i Kina ame lapana no ka imi naauao, [illegible] me ka keia poe o Kina e [illegible] mai nei. Ke ole makou e kuhihewa eia
paha keia poe opio o Kina ke hele nei i ka huli naauao: malalo, o na lilo o ko lakou Aupuni Makuahine. Oia no ke alahele a Kalakaua i hoomahui ai ma kooa wa i hoouna ai i ko kakou mau opio Hawaii i na aina e no ka imi naauuo ana. O na manaolana o Kalakaua i upu ai ma kela kipapa ana ona i ke alahele e loaa ai ka ike mahuahua i ke kanaka Hawaii, ua ulupa ia iho la ia e ke aupuni hou, ke au hoi nana i hooneenee mai nei ia Hawaii Aupuni ame Hawaii Lahui a ku ma keia kiekiena a kakou e ku nei. Ua ike o Iapana, a ua ike no hoi o Kina, o ka mahuahua ana o na kanaka naauao iloko o ko laua mau lahui iho, oia na mea e hoonee ia aku ai ka nohona holomua oi aku o ka aina ame ka lahui, e like me ka Iapana i hoike ae nei imua o ke ao holooka. O ka Naauao oia ka Ipu kukui kupaianaha ame ke kamahao a Adelina i hoikeia maloko o kekahi o na moolelo kaao o Arabia. A oia ipukukui ka Kina ame Iapana e uhaiaholo mai nei, oiai ua ike laua, eia ko ke ao nei apau ke nee nei e hakoko ma na ninau ano nui loa pili i ka nohona aupuni kuokoa ana maluna o ka ili-honua ame ka noho kauwa ana o kahi lahui na kahi lahui maluna oia honua hookahi. E Hawaii Opio! Pehea oe?