Ka Nonanona, Volume I, Number 9, 26 October 1841 — Page 35

1841.] KA NONANONA. 35

a kokua aku mamuli o ka olelo a ke alii. Like pu ko laua manao. Pau koke kana, hapai ae la o Ii, ke kahu kula o Oahu nei, i ka olelo, a hoike aku la, i ka hewa o na makua a me na keiki, i ka molowa, a me ka hoomaloka, a me ka naaupo o lakou, a hooweliweli iho ia lakou ma ke kanawai kula; aole loihi loa na olelo, no ka mea, ua haule mai ka ua, a pilikia na kanaka. O ka hoi nui no ia.

NA MEA AKAKA MA KEIA HOIKE.

            1. Ua holo mua na haumana. Aole akamai mamua e like me keia.
          2. Ua mahuahua ka lako o na kamalii i na mea o ke kino. Aole au i ike i kekahi keiki iloko o keia hoike, me ka lole wawae ole, a me ka palule ole.

MAI PUUPUU LIILII.

            Lohe iho nei makou ua hiki aku ua mai luku la ma Bolabola, a nui na kanaka make malaila. Eia ka nui o ka make, he 45 kanaka mai, 5 i ola a he 40 make. Pela ka olelo, aole nae i maopopo, eia wale no ka mea maopopo, ua nui loa ka make.
          Eia ke kumu o ka mai, ua laweia malaila e kekahi moku, o Kai ka inoa o ia moku, a holo mai ia maanei, ua pau ka mai.
          Mamuli hiki mai ua mai luku la maanei, ke ole e makaala na'lii a me na lunakawai. Ekolu moku ma Honolulu nei mai Bolabola mai, hookahi o lakou ua loaa no ka mai. Oia ka moku Manuwa Amerika, aka, palapala mai ke kahuna lapaau o ia moku i ke Kiaaina, ua pau ka mai o ia moku, nolaila ae oia e komo i ke awa me ka papa aku, aole loa e hele na kanaka maluna, aole hoi hele mai na luina mauka nei. Pela e noho wale iho ai a maopopo lea.
          Auhea oukou e na kamaaina o Honolulu nei, pono oukou ke noonoo ia oukou iho; ina e lohe oukou ma keia hope aku ua puka mai ua mai la ma kekahi hale, mai komo oukou ma ua hale la o pili ka mai ia oukou. Ina e lohe oukou ua pili ua mai la i kekahi kanaka, mai hele e nana o pili mai ka mai ia oukou. Mai lawelawe iki i ke kapa o ka mea mai, no ka mea, malaila no kekahi kumu o ka mai; ma ke kapa, ma ka palapala, ma ia mea aku ia mea aku.
          E hai aku wau ia oukou i ka mea e pakele ai ke kanaka i ka mai puupuu liilii. O ke o a kanu i kekahi mai e ae o ka mai puupuu bipi ka inoa, oia ka mea e pakele ai. He mea kupanaha keia, aka, he oiaio no. Mai hoowahawaha kekahi a o ole ia. Pono no i na mea a pau ke hele aku ma kahi e o iho ai, a e noi i ke oia mai. Ina o ka mea i oia mamua loa e o hou no i akaka kona malu. A malu kekahi i ka mai bipi, hiki ia ia ke hele aku ma kahi o ka mai luku a lawelawe no me ka maluhia, aole loa e pili ua mai la ia ia.

MAKE EMO OLE.

            He mea kupaianaha ka make ana o kekahi poe kanaka i keia manawa.
            I keia mau la i hala ae nei, make koke kekahi hoahanau ma Manoa, me ka mai ole. Kii aku oia i kekahi mea ai, a ma ke alanui, loohia oia i ka luai, o ka make koke iho la no ia.
          Ma Nuuanu kekahi: he kanaka paakiki, make mai ole i keia mau la. Noho oia ma ka auwai, aole ikea he mai kona, o ka hina no ia, a lele loa aku ka uhane.
          Ma Kaneohe no hoi kekahi mau kanaka elua, i make mai ole, i keia