Ka Lei Momi, Volume I, Number 68, 9 September 1893 — Page 2
| This text was transcribed by: | Patty Mancini |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Lei Momi
Poaono, Sepatemaba, 9, 1893.
MAI HOOLOHE.
O ka hoolaha a Samʻl Kaanaana, i hoopuka ia ma na kolamu o ka nupepa "Ka Leo" o ka la inehinei Sepatemaba 7 aole ia i kulike me ka hoolaha a ka Ona a Lunahooponopono io o keia pepa i hoopuka ia ma ka la 6 o keia mahina.
Nolaila, ke hoike hou ia aku nei ka lohe o ka poe a pau e noho nei ua aie i keia pepa mai ka malama mai o Iulai a hiki i Augate, ke papa loa ia aku nei lakou, aole e hookaa hookahi keneta ma ka lima o Samʻl Kaanaana, o poino auanei oukou, oiai, ua hoopau aku au i kona Luna ana no ka pepa, a o na kikoo dala a pau e hana ia ana eia, aohe mana, oiai ua hoopau loa ia kona maua loa ia hana.
A i mea e maopopo ai ua hookohu aku au ia Samuela Kapu i Luna Lawe Pepa ma ko Kaanaana wahi, a o na kikoo dala ana a pau no kana poe lawe pepa, ua mana ia elike me kaʻu i apono ai. A o ka poe i aie ia Kaanaana, e haawi ae ma ka lima o Samuela Kapua, ka Luna i hoomana ia e aʻu.
Eia hou, o ka poe uku mahina no ka malama o Sepatemaba nei, i uku mua ia Kaanaana, e pono lakou e hoike koke ae i na bila, hookaa a Kaanaana i hana ai, i hiki ia makou ke kaana mawaena o ko makou mau makamaka heluhelu i hana apakee ia.
Ke hoike ia aku nei, o kela hoolaha a Kaanaana i hoopuka ai ma Ka Leo, aole ia i lilo i mea mana, a aohe hoi a makou nana no ia mea. E hoolohe e ko makou poe heluhelu i keia o poino auanei.
M ke kauoha.
Kauluwela, Sepatemaba 8, 1893.
----------
O J.E. BUSH KA MAHELEOLELO.
------
Mamuli o ke kuka a me ka noonoo noeau ana o na keiki hawaii o ka Puhiohe Lahui hawaii, ua hooholo lakou,e koho ia Ailuene Buki i maheleolelo no lakou, no ka unuhi pololei loa ana i ka aelike a Thurston ma i hana mai nei no lakou i ka wa e noho ai ka halawai o ka Puali i ke ahiahi o ka la apopo, oia ka wa e hiki hou ae ai o Mooheau no ka hoomaopopo ana i ko lakou uku. Pololei kela noonoo, a ke kokua nui nei makou mahope o keia noonoo noeau o na alakai o ka Puali, a no makou iho, aole e hoole ana ia kanaka a oukou i wae aku la i kuhikuhi a i alakai no keia mau hana pahele.
Pololei e naauao ke koho ana i ka poe puuwai kupaa.
----------------
I KE AHO LA NO KA KA UHI, A O KA HALA IHO LA NO KA IA.
----------------
He wahi huaolelo oiaio loa keia a ua hiki ia kakou ke mahalao aku i ka mea nana i hoau nana loa i kela mau huaolelo ma kona mau lehelehe, me kona haupu mua ole, e lilo ana ia i mea maua ma na hana i pau a ke kanaka i lawelawe ai. Aka, aia no he manawa e hooko ia ai o kela mau olelo.
Ua pau keia i ko kanaka hana e poino ana imua o ke alo o kona hana, e hooikaika ana me kona @@ a pau, ke oolea i kaaa i kona mau olona, e hana ana me ke kahe o ka hou, i ka wela o ka la i ka hui ana o ka ua a me ka @@, @@@@ a ka makani, a ke hoohai ia ae ia mau mea a pau i kahi hookahi, ua like ia me ka pakana i lako pono i na makaukau i no ka wa e hoea mai ai o ka enemi.
Aka, me ia hoopapau no a pau i hana la ai, me o kaukai aku hoi o ke kanaka paahana, e loaa mai ana la hoi ona wahi makana mai ke haku mai, palekana, hauoli hoi ka noonoo, a lilo kela luhi o na la i hala ae i mea ole.
Pela iho la i hoopilipili ia ai ke ano o keia mau huaolelo, no ke ano o keia mau huaolelo, no ke ano hoi kekahi o na noho pu no ke ano o keia mau huaolelo, no ke ano hoi kekahi o ka noho pu ana o na hoaloha elua iloko o na wiliwili olelo a ia, ua hoinainau ana a me na ohumuhumu pu ana iloko o ka wa @@, a i ko kaa ana ae o kona hoa a i ole o kena mau hoa paha o ka noho pu ana iloko o na inoa o keia noho kino ana.
Paweo mai la, na maka, a pau mai la ka ike ana i ke ao aina, a ohai aku la ke Akua noho i ka hohonu, kau ka ihu Puna, aohe lea wale iho la @@ i ka huki lawe au a lawekahana, pu-a ka unuhi o ke kika, a hookahi hoa opio o na alihimuku, a pela i hoopuka ai o Kamaiopili i keia wahi olelomahele o kona hoa paha pahu, ai ke alo iho la no ka ka ulu, a o ka hala iho la ka ia."
Ua hala o Kamaiopili mawaena o ka bigi-sea o Lehua, aka, ua aai ka huaolelo, a no ia aai makou e hoopuka nei, no ka makou ike i ka hana a kekahi mau hoa e hana nei i keia mau la, oia hoi na Iosepa o Hana, ke noke nei laua mai kinohi mai o ke ku ana o ke Aupuni Noho Manawa, a i ole mamua loa aku no paha oia manawa, ua lilo laua mai ko waho o ke kino a komo loa iloko o ka iwihilo, i mau kumuao mele, a i ole, i mau paʻi pahu no ka pohai o ka poo piepiolo, e ao ana i ka hana po, mai ka po a ao, ua ao ma kahi malu me ka huina, me ka ike ole i ao kela a me keia, koe ka poe nana ke keiki, e ae ana i ka hoopaanaau i na mele, e haa ana, e wili ana, e hio ana imua a ihope, o kela ana ka hou, e iho iho ana ko luna ukana ilalo. Aka, he mea ole wale no ia, aia ka pono o ka ike mai o ka poe nana ke keiki, hoihoi na maka, a oluolu hoi kahi manao.
Ua uniki ka hula, a ua paapaau hoi na mele, a i ka wa i puka ai o ka hula olapa a na Iosepa a hiki i keia la, hookahi no mele koi pinepine ia, oia o "Anee Alii," ke hoea aku na Iokepa ma na huina alanui o ke kaona nei, o ke mele hookahi iho la no ia e koi ia ai, a i ka nana io aku no hoi, ua paulehia maoli no keia mau kanaka ma ia ano hana.
No ka mea, ke hele io no laua ina kela a me keia wahi, o ka laua leo mele mua no ia e wehe ae ai mai ka lana buke himeni ae, a he wahi hana no hoi e hiki ai ke manao ia, ua makepono ka luhi ana i ka hanai a ka oiwi i malama ai mai ka wa kamalii nani, a e hoi ana no hoi ke poho.
Aka, he pahaohao nae hoi ko makou, iloko hoi o ka hooikaika o keia mau kanaka no ka pomaikai ona laua mau haku, e hoohiki pau Pele, pau mano ana mahope o ka mea a ka manao i hiaa ai, aka, i ke ku ana ae nei i ka meku, a waiwai hoi na hanai o ka hoomailani ana i ka wa opio, huli mai nei na hanai o ka hoomailani ana i ka wa opio, huli mai nei na hanai o ka hoomailani ana i ka wa opio, huli mai nei na hanai a haawi i ke kaa, a ma o ka uwahi e puhaʻu ai.
O ka pono a laua i hoomanawanui ai me ka hou o ke laua mau lae, aohe nana ia mai, oiai ua huli aku la na maka o kamahele i Kahiki, a panai mai la i ak makole na na kahu hanai. O ka mahelehele puu ana o na waiwai, aia aku la ia hai, a o na hana paha hoi a kekahi o lana i upu ai, ua hoopahua ia, me ka olelo ia mai, noke malie no olua i ka himeni a hiki i ka wa e pau mai ai na hoku i ka helelei i ka honua nei.
Nolaila, hoomanawanui ia e na hoahanau, aia ka pono o ka pa o ku ili i ke kai, no ke kai ka hoi ko olua pono, i ole ai hoi e waia i keia mau olelo. "I ke alo iho la no ka ka ulu, a o ka hala iho la no ka ia."
----------------------
AOLE LOA I PUNIHEI.
------
Ua hoike ia mai makou, ua hoole loa ka Puali Puhiohe i ka hele ana me Mooheau, ina no o ka hapalua like o na loaa ko lakou uku, a i ole, he $50,000 paha, no ka mea, "aia no lakou mahope o ka Moi a kau hou Ia i ke Kalaunu." Hoka loa ka poe pahele, ka poe hoomalimali a me ka poe hoomoemoe uhane, a ke nuhi nei o Kaneiahaea mai no ke kau po o @@@@ Kupaa oi@@@, luli ole @@@, ola ka lahui i keia poo keiki puuwai hao kila. @@@, a lukia loa aku.
--------------
EIA IHO KA INO A PUKA AKU.
-------
"O ko Oukou Hoike au i ia Oukou iho ma na Aina E, oia Paha Kekahi Kumu e Hoihoi ia ae ai ko Kakou Moiwahine."
---------
Eia iho malalo o keia poo manao ka hoike a kekahi kiu hoolono, i ka wa i noonoo ia ai ka pono no ka hele ana i Kikako, a ua wae mai makou ma ke ano nui o na mea i hanaia a me na olelo hoomalimali i hoopuka la mai e ka Elele, a ma ka makou pepa o ka Poakahi e huepau loa ia aku ai na nihoniho.
O keia ka hopunaolelo i puka mai i ka mea nana i kii mai nei i na keiki hoomanawanui a kakou i ke ahiahi Poaha nei, Sept. 7, oiai ke kiu e hoolohe ana i na olelo a pau a ua kanaka la. He oiaio iwaena o na hoohaili ana i puka ae ai keia mau huaolelo maluna ae a hookamailio olelo no la oia no na mea e pili ana i keia huakai kaahele no Kikako.
O oukou e na keiki o ka puali puhiohe, o oukou na Pua Lilia o Hawaii i keia mau la, a i ole o na @@@@ Pua @@@@@@@@@@@@, elike me ke @@@ ana o ka Emepera Napoliona i kona mau pualikoa no ko lakou hoomanawanui kupaa a wiwo ole a pule hoi i na inea o keia noho kino ana, ua kapa mau aku oia ia lakou ʻo na Opuu Pua o Farani," a pela hoi keia poe keiki hoomanawanui, kupaa mahope o ka Moiwahine Liliuokalani, luli ole i ke pahele ia, mahope lakou o ke alii ina no ko ola, a make paha, a hiki i kona kau hou ana i ke kalaunu.
A o keia mau olelo maluna ae, ua panai ia me ka hoi nele o ka elele a Kakina, aole loa lakou e ke ana elike me keia hoike a ko oukou kiu a mai hopohopo oukou e ka lahui no na olelo i