Ka Lanakila, Volume I, Number 5, 29 July 1909 — Ki o ka Ike ame ka Ipuka o ka Naauao [ARTICLE]

Ki o ka Ike ame ka Ipuka o ka Naauao

No ke Kiko-Ninau. He moa pono o kauia ko kiko-ninau mahopo o ka olelo īunau; ponoi: "Ua haalolo anoi ia i ko kulaf ,, "liealia ko kumu o kona luialple anar' Aka, ina i liaiia ka kokahi kanaka niolo ana, ia liai, aolo he pouo ko kiko-ninau; poin x i: "lla ninau pouo alui au iaia no ia .noa, a hoolo n\ai oia." <k \la ninnu mai oia iau i ke kiu ui o kuu uwo ana/' Aka, o kauia ke kiko-niiiau, ina i k vl kauia mo keia: "līa ninau mai oia ia u ponoi: 'heaha ko kumu o kou uwe ana J ?' 110 ninau maopopo kela. No ke Kaha-Maha. Ua kauia ke kaha-maha no ka liooki koko ana i kekahi manao, e hai akn 1 ka manao e; penoi: "Nui ka poe i olelo mai, owai ka mea o hoike mai i ka. pono ia kakou ?—E lehova, o hoomalamalama mai kou maka ia makou." lna i hookomoia ka hoomalia ano nui, o kauia ua kalm ]a ; penei: 4 4 15 kauoha oe i na kanaka o liele mai me na 00, i ka la apopo, o mahi,--apopo ?— $abati ia." No ke Kiko-Puiwa. Ua kauia ia kiko niahopo o ka manao puiwa, ina he olioli, a ina he weliweli hoi; penei: lc O oe ka!' ? "Auwe! ka make o kuu keiki! M "E kuu hoalauna, ke kahaha nui nei au i keia hana!" No na Hua Nui. 1. E kau ka hua nui i ka hoomaka ana i ka palapala, i ka mokuna, ame ka pauku. 2. E kau ka hua nui mahope o "ke kiko-kahi. 3. E kau ka hua nui mahope o ke kiko-ninau, ame ke kikopuiwa. Aka, ina i huiia kekahi- mau ninau, a o kekahi mau olelo puiwa paha, aole e hoomakaia ka lua ame ke kolu o na manao puiwa me ka hua nui; penei: £ Tehea ko oukou manao i ke Akua? pehea hoi ia lesu? pehea hoi i ka Uhano Ilemolele?" £< Ua ola anei o loane? a ua hoi &lar anei o Peeepo?" "Auwe! nani ke ano o! a he like no ka!" 4. 0 na inoa e pili ana ia lehova, i ka Makua, i ke Keiki ame ka Uhane llemolele e hoomakaia me ka hua nui. 5. E hoomakaia me ka hua nui na inoa ponoi o na kanaka ame na aina, ame na holoholona, ame na mea e ae a pau i kapaia ma na inoa ponoi no o lakou. Eia kekahi mau inoa ponoi, Honolulu*, Kona, Lono, Columel>ia, America, Hudesona, liawaii, Davida, ame na inoa ptfnoi apau. E hoomakaia na inoa o ia ano apau me ka hua nui. Aka, o lio, bipi, kanaka, aina, lae, muliwai, ame na inoa lik(i, aole e hooinakaia me ka hua nui, no ka mea, ua pili ia mau inoa i na mea he nui wale. 6. E hoomakaia me ka hua nui ka hua mua o ka olelo i lawe pono ia noloko o ka haiolelo; penei: Mai poina ia oe keia olelo-ao kahiko, E ike oe ia oe iho.

1 nuii la ko kakou -Liinakanawai 'Nui, .hap«i i kou koa i kola. la i koia la, a o luihai mai Aka. ina i hai kapakahi ia ka liai 01010, aolo o hooniakaia k*« ololo'mua ino ka iuia nui; ponoi: 'Wa Solomona i hai nnii, mamua oka hina ana ka haaheo." < k Na Honapato i liai niai, o na ni&kuahino ka poo luuakanawai o ka honua. ? No ko kapakahi oka lawo ana i k(Ma niau olelo mo ka hua nui ina i lawo pono ia; nio koia : "I mai la o «olomona, Mamua o ka hina ana ka liaahoo." "1 aku la o Bonapato, 0 na makuahine, ka poe lunakanawai o ka honua. ,,