Ke Kumu Hawaii, Volume IV, Number 19, 13 February 1839 — KAHI MELE. [ARTICLE+ILLUSTRATION]
KAHI MELE.
He hele. Aloha na lahuikanaka — E noho mai nei i ka malu po, Aohe knmu nana e ao aku, I ike ai lakou, I ka pono e ola'i lakou. Owai la ko kakou akua A lakou i hoomana'i? Owai hoi kolakou mea nana i hana? 1 maiama ai lakou. Aole hoi lakou i lohe I ka liaku naha i hana. Auhea hoi oukou! E eu e kona poe E wikiwiki i kana hana, E wiki o haule e lakou! E hopn i na lio holo E kau i na noho paa E wiki oukou! **Owai la ka mea o ko lehova poe kanaka. E holo ae ia ano E kukulu i kona aupuni? O lehova kona Akua kekahi pu me ia." ; ' : ' Auhea la kona poe kanaka, E wiki lakou i kana hana, 0 poho wule kela inau waiwai Ana i malama'i: . He inan waiwai makamne No ko ke Akua poe kanaka, Ke iini mai nei lakou 1 ke poho o keia waiwai, Auhea oukou e na ekalesia? E noonoo pu mai oukou Aole anei keia he poho? Ua polio loa no. E oli ia lehova I kokua m;ii ia Mamuli o ka lia Misionari hana: Aole nae na lakou ka hana Nana no i kauoha mai, 4t E hele oukou i iia aina a pau, E hai aku i ka olelo maikai, I ko ke ao nei a pau foa, E bapetizo aku hoi ia lakoii Iloko o ka iuoa o ka Haku." A pehea kakoii? Ua noi aku anei knkon ia ia, E kokua i na Misiotiari ?. E no aku i kela poe kanaka? Aole paha kukou i hana pela. Kakaikahi wale I Ka p«e o kakou i hana pela. Pehea la uanei kakou ; I ko kakou kokua ole i kana hana? No wai ia keia hewa?
N*kalKm Mi no paha, He poe aloha ole kakou I ka uhaoe o keta; poe. Ua kiuilala do lakou Ua like hoi me m hehena, Ua wehe i na wahi liilahila, Ua ai i na mea ino, Uu haalele i na mea maikai, Un puni koko no lakou, Uft powa wale aku, U » kii wale i ka hai, He opuinoino ia lakou iho, He manao ole i na nmkua, He imi i ko lakou; pono iho, He knua wale aku i na moku, He ai i na kanaka i make, Ile pepehi i na keiki i mea ai, He pepehi no hoi ia lakou iho, I hea kaumaha i ko lakou akua, I ola'i ko lakou mau uhaue, I oluolu inai ai na'kua I ae mai ai ka lakou hana, I lanakiia maluna o ko lakou enemi, I pono ko iakou noho ana. - Ua kuhihewa lakou, Ua koho maoli ina ka hewa, Ua poino no hoi kakou No ko kakon nawaliwali Ma kana mea i kauoha mai ai. Ina paha kakou ikaika ea! Pomaikai mau kakou, A ola pu no hoi kakou Me kela poe i ka malu po, . A ola pu a ola mau. Oahu, Honolulu, lan. 24, 1839. Aloha oukou, e na keiki a pau mni Hawaii a Niiliau, e imi ana i ka naauao a me ka ike i ka heluhelu a me ka palupnla lima a mc |ka helu naau a. me ke ana Ilonua o na niea a pau i hanaia nia ke kula atia, a ua hana'oukou i keia mau niea a pau. Eia paha koo; o ka olelo ana a ke kiimu e noho nialie, e hoolohe, e noonoo, e akahai »nc ka pule, me ka uiihi. me ka haalele i ka lealea, i ka hookiekie, i ka noho ano ino a pau n<a ka hale kula; o lilo ka oukou imi ana i inea ole, 110 ka hooiiianao ole i ke ola 6 ka uhane, ina ia olelo ana, aole he hoolohe. Eia- ka hope o ia mau mea la ea; e nana mai oukou, e ha keiki a pau, iiolu> lealea wale no aole hoonanuao. I ka la 3 o lanuari nei, loaa ia Kaimana, kekahi mai he nahu, ali a holoi ia, a huia «e la olalo, a hi.ki.ote ka hele, a he pa ka olelo, a ninau aku na oiakua, i'i-hea kou manav? I uiai.la ia, llookahi wale no o'u manao o lesu. Aloha ino kuu kumu i ka ike ole ia ia, a olelo kekahi makua, ma kahi e ae ine neia ku olelo ana, 0 kq niai no keia, e make mai nei na keiki a pau. i nini la ia, lua i uianao ke Akua, e make kakou ano, make ko« I
trita, hf i>m a«f w>ai ki>«ap l« hai,ke kohikuhika ot«K halhumik» ike, he hmwnia ka a kaiMi ai; elua pnaa la i ekohi, eha, kKwkaki m»» ■nav knlo, maaa pau keia mau la s—«—s4 alanoan nei, ika hora ll—oia kona make m Kia kekahi okana hana; maiuua akn he kaikamahine iiele pinepine i ke kula aole manao nui i !ka ai, oia wale no ka mea oi maniua oka ai i kona nuuao. Eia kekahi, o kaiioho hana, i ka ula* na papale, humuhumu, heluhelu pala pala, helunnau o na hana pono i ikea 0 ke ahon«»i, o ka ae, oia ka iuea i ikea . no kana hana ana, ua lawe paha ka Haku ia ia. E, na keiki e; e hele naauao, i ka pono o ke Akua. Eia kekahi, o kona hanau ana mai, i ka holo ana aku 4> Liholiho e ka i ka opu. Eia paha ia Novema. 27—1823—' A loaa inai na Makahiki o Kaimana he 15. Oia ka mea' hoakaka ia oukou, e na keiki emanao ana u lesu he ola, oia ko oukou uiakua mnu; a me na ka— naka makua i ho<»kamalii, oia ka pono E na kanaka i ooi e nana i ke ano o ia niea, oka mea nUinaoia ia he kanaka makiia, e ao ia e kanialii, o ka mea e 1 hana ana i ka ine.'i a kamalii o ka lealea o ka manao paa ole ma ka hookaiiaka niakua, he ai heleia, he ai noa, he aipuhiii. he ai wale, i ka aipea,.i ka aia, i ka ai make, i ka ni awanwa, o kukuli mau, oka haiin i na niea i olelo pinepine ia penei; llimeni 23—oia ke kahi; eia ka hope ma ka ilimeni 29— kia kekahi pehea la ka pono, o keia mcar liiineni, lll—na maopopo kau haina iualaila, inahea? uiu ka lliineni 109—heaha ka hiope? inaanei, Ilimeni 118—Kia kekahi ninan nia ka la 2—la-nuai-i, Mahea? m'a ka hewa palia? Ma hea i akaka ai? Ma kahana' nole ma ko lelu>va aoao i aloha ino oia; E, e ka niea i hana pela mai hana hou oe o alina; e like iue Kaiuu, e Alohu ka kou a pau i ka Haku. Kia keia wahi mea hoaknka he niau kahuna3,cia ka niua he wai laau hamo mawaho, a pau ia, eia 2 he wai no, he wahi iaau iki, hoao a luai ia pau ia, eia ke kolu, o ka uiua he wai elima poi wai; he pua ilima, mama, a au i'ke poi a nini aku i mai, pela i kela kakahinkn, keia ahiahi i ka lele aiia o ke aho, i,jjku konu uiakua; Ua pau; aole he aho i koe; kakuli lakou, a hiki au, pule iho la au, alikealike, o ka pule ana lele loa koua ea. | leKemia Kahauolono.