Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 33, 28 January 1874 — Na manao pili hooponopono Aupuni, Kuokoa, Kaulike, &c. &c. [ARTICLE]
Na manao pili hooponopono Aupuni, Kuokoa, Kaulike, &c. &c.
j Oke ake nui oka uiana oka hoomaop»i poia, ame ka hooikaika ana iaia iho. Ona I kanaka ake oi, ma na wahi a pau ua ike ia ; ko lakou imi tfna i keia mea, a ua hoopaa I pela, alailA ua hookakauha aku lakou i hooi haahaa ia ai ko lakou mau hoa kanaka ma ! na mea a pau e pono ai. Ma ke kumukanawai | o Amerika, ua haawi iakamaoa i kona mau i luna aupuni e hana i ka mea kopono no faa lehulehu, aka, aole i haawiia lakou ka mana [ e hooi aku mamua o na mea i hooakakaia. | He mea ane hiki ole i ko kakou aupuni a i i kona mau luna hoi, ke hoopoino wale aku i | kekahi mak&ainana. Aole hoi e hoopilikia ; aku fiia kekahi ano i naea e hōeha ia ai ko j kakou lahui.a hiki i ka manawa e hookahuii j ia ai ni kahua o ka Kepuhelika. | 9. Heahake Kumtkanatsaii I He olelo i kakauia no na kumu i hooka- ; hua ia ai ke aupuni, a me na ano pu o kona ; kukuluia ana, na mahele, a me na paiena o ! kona mau mana, na kuhikuhi ana hai i kona i mau oihana a pau, a me na mea e pili ana : ia lakou pakahi. 1 10. Ehia humukanawai Amenka i Huipma. ! Hookahi kumukanawai no keU ame keia I Mokuaina pakahi, a hookahi hoi no na moku ' hui a pau loa i kapaia ke Kumukanawai 6 ; Amenka Haipuia, i U. Heaka k« pili oke Kwhukanawai i m l kan«wtti ? Q Kumukaaawai ua like no ia me na kaola o ka halē ; a o na kanawai, ua like oo ! ia me na papa, na aaho, ke hoopilipiii : ana, ame ke pena ana. Ona kaola ki mea e ike ia ai ka nai o iea hale, ka ikaika, a me |ke kupono; aka, ina aole he eau mea e uhi iho i ua mau kaola la, a e hoopaa loa ai hoi, , alaila, aole no ia he hale kopono. o ke Kumukanawai e hookaponoia' ai na kanawai. O kela am» keia kanawai e hookupono kona mau pili ana i na mea e ae a pau. Ma keia ano wale no e moeka&i ai a e hoopia porto ia ai hoi, a e hooholo ai i aa kana- ' wai kupono a pau e like me ka makemake o kalahui. 12. 'Ua hanaia anei na Kummkamwai • i*e */( kanawai iia mana hookaki i Na ka lahui i hoo-mana ia mau anea a i elua, aka, ua hanaia nae lakou ma na manawa like ole, a e kekahi poe like ole oo hoi. O ke kumukanawai ka i hana mua ia, e like la me na pou oka hale. Ua haoa mau ia lakou e kekahi Ah« Elele, i kohoia e ka lahui no m hana wale no, a o ko lakou hooko ana t ka lakou hana. aia waie noa apoae ia e ka iupanui. a i ele e apono ia, aoto iw
e hooholoia. Ua hanaia na kan&wai maho* j pe iho o e ka poe kau 4|aßawai, ka poe : hoi'i kohoia i kela a me keia makahiki. u i i ole, iloko o kela a rae keia oloa maknhiki no beia hana, e like me ke ano n me k» atanaw« ( i hooakakaia ma ke Kum«kan«wai. O ka ' hana a ka Ahaolelo ao)e no ia mamuli o ke *koho ana a ka lahui, koe nae kekahi mau ulia iuiī kakaikahi. Ina lakou e hooholo i j na kanawai i ike ia ke kolike ole, ka paewaI ewa, a ktte paha i ke Komukanawai, a me I ka inakemake o ka leholehu, alaila, oa keleahi kau Ahaolelo hou e hoopau ia kanawai, a ■ ehoololi hou paha.a i ole, e kukala akea ia e ]oa Lunakanawai he kannvai ku ole ia i ke ; Kumukanawai. Ma keia mau ano.ua hoomalu mau ia ka makemake o ka lahui ma ka Ihana ana i na kanawai. | lloko o na luke okoa, ekia i kookaaieale | iaai na kanawai o Smerika ? I Eono, oia keia : A. Kanawai Kakaima, oia ke kanawai e papa ana ina aao hewa kamma a pau, a me na hewa ofeni e fcūe ai lka lehūīehui a i ke " Aupunl" paha. ,0 keia mau hewa karaima ame na ofeni ua komo no ia lioko ; o na hana a pau, e kue ana i ke ola. kalanakeakea ole ia, na pono, ka waiwai, a me ka inoa maikai ona kanaka; aia ma ke kanswaibaraimai hoike akakaia ai na hoopai 1 ana no kela a me keia hewa, i kapaia » na ' hewa o ka lehulehu." i B. Kanawai Klviia, oia ke Uanawai ehoij ke ana ina pono o na mea kino a me ka | waiwai, ame na raea e hoomaemae ai i ka j poe i hoopoiuo wale ak« ia mau mea, i kapa- ! ia " na hewa kivila. " Ke Kanawai Moana, oia no ke kana- ' I wai e pili ana i ke ola, ka pono keakea- o!e | ia, a me ka waiwai ma na kai akea, na loko a me na muliwai holoholo moku ia. I D. Ke Kanawai Koa, oia no ke kanawai ; no na puoli kaua ama a kaua moana o ke I aupnni, a no na wahi haunaele a kipi paha. ! E, Ke Kawawai Auhaū, oia no ke kana- | wai i hoohuipuia me ka manawa, kahi a me |ke ano o oa auhau e hookupu aku ai no ke j kokua ona i ke anpuni. ! F. Kb Kanawai ona Lahoi. oia ke kanaI wai e hooponopono ai i na hana a kekahi j lahui i kekahi, ma na uiea a pau i pili i na mea e noho kuikahi ai, a o ke kaua hoi. (Aole keia he kanawai maoii no Amenka, aka. ua hoopaa ia nae o Amenka a me na aupuni naauaoeae ma ia kanawai.) (Aolei pau.)