Ko Hawaii Pae Aina, Volume IX, Number 7, 13 February 1886 — KE KULANA O KA HAWAII. [ARTICLE]

KE KULANA O KA HAWAII.

Malalo o keia poo, ua manao makou, he kupono ia kako» e nann i ko kakon kulaua i keia wa, mahope nlni o na hana i ike ia ma ka la 3 o Febern«ri. Ua hala aku ka la kolio ba!ota, ahr ike ia na hna oia la me ka īnoakaka ona hopena, iwaena o ka poe i kaupaooa akahele ina loina a lue na on!i e kan 1 nei maluna o ka» aina, We raea nni' no ka noonoo ana i na hana o keia iaati j la, ame na a-ka ona mea o keia tana aku, e pili ana iko kakou noho ana. He elua mahele nui iloko oka aina i keia wa iwaena oka lehulehn. Ua hoike ia ae keia ano me ka maopopo hiki ole ia kakou ke hoohewahewa. Ua hoike mai na hoahelu, aia ka hapanui o ka lahui Hawaii ke hilinai nei iko lakou pono ame ko lakou pomaikai ma--suna ona hooponopono aupuni o keia wa; aua hoike pu maī no hoi aia kekahi hapa mamuli o ka poe ilawe ike kulana kuokoa. Ma na huahelu hoi kakou e hoomaopopo ai, aole no ioi loa aku na heluna oka poe i huli aku mahope o ka aoao kuhina. He mea hiki ole no hoi ke hoole īa 1 keia la, aole keia mau hoikena i loaa ika aoao aupuni ma oka hana maikai, aka ua hookoia mamuli ona hana hoohaumia a hoohaahaa ike ano oka lahui Hawaii, a me ka hoopokole ana i na kumu e maluliia ai ke kuokoa o ko kakou aina. O keia maa mea aole no paha e hiki ana ika ike oka lehulehu ke apo mai, aka he hiki no nae i ka poe i hoonaauaoia ame ka poe i noonoo ke ike, ama o lakou aku e hoomalamalamala ai ka poe i haule mai na haawiaa oka ike.

Iwaena o ko kakou helana kanaka, me he la, o ka elua hapakola o ka poe uaanao o ka lahui Hawaii ua huli ma ka aoao o ka hapa nnka, aka ua huli' nae mamuli o ka koho aua mahope o ka maoao, aole hoi e like me ke koho ana a.kekahi aooo, ma na kumu hoomaew&ewa ia m e Hawali. he mea wmwai oI« ke kuhi aku a kuhi mai i ke kumu i paka ai keia hoike ī ke nkea ; hookaiii mea a ka poe noonoo a aloha lānAp hoomanao ai, o ka haule hia o kulaua, a o ka minamina ..o ka hu-

lihin awa mahope ona 1 >>: s ! L n »a e humeiī oei m&i oa pea niHi o k<r EIS Ik6 £utsi» iiui □ LiiL'.'U V ■ai. "Heaha 1« na pomaikai e loaa sna ia kakoa f He&ba }n ka hopeua e ]oas ana ika poe i hoolilo Iko laiox) mau kaleaaa no ke kapnkpai.i ka .la 3 o F©beraari ? No be koliō ana e kokuī a apono afeu ; na luna uupual, ke hoik© aku nei makou aole he pono a ftole he pomaikai. ' Ha lioike mai na liana o keia mau makāhiki eha, he ino, he kolohe ahe pilikia ke loaa ana ia kakou. Ke hoike mai nei na 6uli he pilikia maopopo ke hoomamalu nei maluna olkeia lahni,

'no keia wa, a no keia~mua aku. He nui ko makou ao ana ika lahui ame ka hoike hopo ole ana ina mea e heomnamaama ai ika noonoo, aka na lilo ia n>ea 1 kumU hoopilikia mai ia makou, 'ma ka hoopalaleha oka poe nona ko :nako:i hooikaika ana.

Eia ka -ahui kanaka ke noho nei malalo o elua haku, ona hooponopono aupuni, akahi haku, ao ka poe nana e hoowaiwai nei iko aina ka K ltis. Oka hana nui aka mua o keia mau mana a kakon i ike ai iloko o eha makahiki i hala aenei, o ka ohi i na loaa o ka aina a hoolilo ahuai aku, o ka ka lua: hoi o keia mau mann 3 oka imi ina mea hoopiha mni ai i ka aina i na lako a me na waiwai li pau e ola ai ko kakou noho aiia. Ka kekahi oka ohi aku ;ka loaa i loaa mai īa oukou mamuli oka imi ana n kekahi. He hoolilo ka ke aupuni, he hoolawa 'mai hoi ka keknhi i ke kumu e loaa ai ia onkoū, no oukou iho me ko oukon ohana, a e hiki ai ia oukou ke hanni aku ike aupuni. E um'e' ana ka mua me ka hoopoino ia oukon, i ka mea a ka lua i imi ai a hoopomaikai mai. Malalo o keia mau hatu, heaha la ka kakon mau hanai ha!na ai, n heaha la ka haawina a kakem' e manao ai he knpono no kakon ? Aole mnkon i ike he hookahi hanp nni ake anpnni i hana ai no ko onkou pomaikai, no ko oukon pono ame ko onkou ola ana i kela a keia !a o keia nohō ana. He mau miliona kai hoolilo ia, a aia !a mahea ka hna ame ka pomaikai o keia pnn* dala nui 1 hoolilo ia Iho nei. Ho mau wahi kat(na wale no na lima hoolawa ia nei i n r . pono e pomaikai ai ka noho anft. E aui 'a© kakou ika hana aka lua ona haku okeialahni. O keia hrtku, oia no ka 1 poe imi waiwai oka aina—ke kannka mnhi &me ke knlepa—ka poe kuokoa oka ainß. O keia haku, ks poe nana © haawi noi ia kakon i ka h&na, a mamnli oka loaa i loaa ia lakou mai waho mai, ua loaa ia kakou ka uku maikai no ia hana, ka uku e hiki ai ia kakou ke hoolawa i» o bhnaka, a e hanai akn ai iko kakou anpuni i mau ai kona ola, Iwaena o keia mau haku elna, na hoikp aenel ka leh\i- ' lehn i ko lakou manao, me ka ike no hoi ike ano ame na hoopomaikai ana t & keia mau mea elua. A eia ka mea i niu ae iloko oko makou noonoo no ka. kou, u& oi akn anei ko kakou pomaikai, aua pono anei ka kakou mau hana o keia i&au la aku nei, ma ko kakon haawi ana i ko kakou kue i ka poe nana 1 imi ika ioaa, a haawi mai ia kakou i&a pono a pau e loaa ai ke oia oka aoho aaa i kela ame keia ?«, i ko kakou iawe aua ike dala kipe no ke kue aku i kalii i loaa mai ai ko kakou mau pono 1 Ua kue kakou iua liaku haua 0 kakou uo na Uapalua a hookahi dala ame na omole gini, na ioaa haumia o ka la hookahi. Ua kue kakou i ka pono ame ka ioaa oka makahiki okoa, uo ka uka kumakaia oka la hookaln. A eia hou ka ninau ika poe i hana pela, ka hapanui i kokua ma kekahi aoao, Heaha la ka pomaikai e loaa ana ia ka- ; kou, ina na haku hana e iawe aku i ka 1 hana mai ko kakou mau lima aku ? Ua hewa anei lakou ma ia hana aua ? Aole lUa hewa oe. Nau ka hoowahawaha a me ke kue i kou pono iho. Ua lilo oe ika mauuu„ ekaeka, a ua haalele oe'i ka mea e ola ai kou noho ana i kela a me keia ia. Pehea la ka manao ona keiki koa pualu i koho no kahi ie pea a lakou e palauaielo hele ai ina la paikau, ina na na haku hana o lakou e oielo mai oka paikau ka hana, hana aku? Owai la ka mea e hoahewa, ia Ppka Ma, i na e hoopau ia aku ka luna kepa kanaka ona, no ka ae maanei a hooikaika ma ka aoao e kue ana iko iakon pono ? Aole mea e ahewa. Nolaiia, aia ke kuiaua o ke k'anaka Hawii ma ka iihi kahi i ku ai i keia wa. Aīr kona Dono a me kona ola ma ke

ahonai ame ka lokomaika! ō ka haku naua e liaiuii wau aua iaia i kela me keia la, ke kuiuu o kooa ola, kahi iioi aua i kue aku ai, AioUa no palia oe eke kauaka ilawaii i hoopulou ia mai kou ike eua pahele a me fia Loowalewaie ekaeka aka »oao m i kokaa aku ai, m*t ke kaakaa pu aku no hoi o koa Ukftk&. Mahuj;>e aku o ka la 75 o keia raa!at»a, e knlikuli ana na pepeiao i ke kakst3i o m kamaa laati ona Taj>sna wh ko Honololu ;k*j rjjS,w