Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 25, 15 November 1917 — HE MOOLELO WALOHIA NO KEAMALU KEKAHI O NA MOOLELO HOONAUE PUUWAI O KA LAHUI HAWAII "Mai ka Hoku o ka Pakipika" [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO KEAMALU KEKAHI O NA MOOLELO HOONAUE PUUWAI O KA LAHUI HAWAII "Mai ka Hoku o ka Pakipika"

HELU 32.' -lff ttsaiiawa no a Keamalu 'e kamailio a«a i kona kupunawahine ua ike e naai la no <> Hina i ke a/io o ke keiki a '.Keamalu e hanau aku ai, oia hoi ke hiki mai ka manawa kupono no ka hoea rdai o ka malihini i ke ao nei. "O keōa keiki au e hoomaopope» nei i keia inanawa, aele kena he keiki okoa ae, aka, e uhai ana no kena keiki i ke ano o ka m&ku» - kane, oia hoi he keikife«ne kena a u e hapai nei. 7 ' Ika lohe ana o Keamalu i na olelo a kora knpunawahine n<>' ke ano o ke keiki, ua noi kuke aka lano oia i ke kupunawahine e imi mai i 'iium kupono no k»na keik 1 ,, ae nooiioo' pu no hoi n • nno o ke Keiki a kona ll'.>.ih;uinu H - paiameineue. "Auhea noai oe e kuu moopuna ai(tha, o ke keiki a ko iīoahanau, aole o kaua kuleana ia mea, oiai, eia Mo.ke.ola.mai nei kona makual?an« i ka lewanun, a na ia M»k;:aj Hoahanau no o oukou e kapa ka!

inoa <» katm muopune, a ia oe no i hala :nai nei ia nei, a ia ko Hoahanau Hapaiamemeue ke waiho aiu i ka hiamoe kulipolipo. a aia a*u )a ka uhane ke hele ala e hui me MakaUi kona makuakane, ao ke kuuaō no hui oia huakai ike uhane i ka makuakane, no keia niea hookahi no au e kuu moopuna i heie mai nw o ninau ia'u, ae lohe aku aoa no oe ma keia mua iho i ka inoa o ke keik) a ko hoahanau." ■: V,- ■' I ka luhe ana o Keanialu i keia mau oieio ake kupunawahine, ua uiu ae la haohao iloko ona do keia olelo a ke kupunawahiue, ua hala aku la ka uha.ne o kona hoahanau Hapaiamēmeue iluna e halawai me Makaliikaiiiai, ae ninau nu hoi no ka aaea hookahi no hoi aua e ninau nei i kona kupunawahine.

4, Ē Hkia e, pehea hoi e hiki ui i ka uhaue o kuu hoahanau ke hftle .«e ka waiho nc> o kona kino ika honua nei? HaaMe aku nei no hoi wau īaia e walēa ana 110 i ke kamailio me ke kane a uoaua, u pehea iho e hiki ai iaia e hele ka uhane n<> kahi o kona makuakane?" ' "E kuu lei moopuna, ua ooina anei hoi oe i ko auwana wale ann ika huakai uhane i Kauai. a ma ka uhane .no hoi ko oiua hui uiug ana> a pehea ia hele anu ou ekuu m6ppuna?"

I ka lohe aoa o Keamalu i keia oiau olelo a Hina kona kupuna* wahine, ua akaaka ae la oia. a kamailio aku la- ire ka Jeo ano akaaka. "Ifi kuhi ana no paha wau e kuu kupunawahine owaa wale «o ia ka mea e loaa ia baawina, & «ia ka he loaa no ia haawioa i kekahi uoea okoa aku ''

Mahope o keia kukakuka kamailio aoa mawaena p Hina me kana moouuaa. u« kamailio hou iho la i&ua no kja iuea o Keainalu keiki, oiai, ua ©akeinake loa o Keatnali| e iohe i ka inoa o kanu Keiki. aj hoi aku oia a hoike afeu i ka laua kane Aiwohikupua. Ua kainailio tuai la o Hina i ka moopuna Kea-| inai'i i ka iuoa o ke keiki e hoej| omi ana i ke ao nei, ao ka iuoa a Hma i hoike mai ai i kana ai<>o#ina, oia no o Kealaula. E waiho iki hoi kakou ia Keamalu haumkainaiiio aua nie kaiia kepuuawaīiiue» m hoafu iki ae hoi ka-; kou i ka nianawa m> ka pii an& d ka uuuue o HapaiHiiHMueue imua m koua luakuakwiK'. :

I T a hiiatefe io iho lu rw ke k'mo ahane f kona kino maoli, *Spl! tfhane aku la eia i ua aim e nobo hoomaiu ia ana e konu inakua||4e. J ba ike an» »Kii o Mnfea!iliko uiiane o kana kaikamahio!#» ua heoiuaopopo koke rnai la no<>ia he liaoanui no ka huea ana afetl o kuna lei kaikauj;ihine imua n'lkona alo, a Ua kaa e n.ai la no '(ta ninau ana m ; i kona aoao. *'Ba, eia oe e kuu lei kaikamahinei a heaha keia huakai n_ ka hoea uhane ana iinua o kou aiakua nei." ■" •, I.hoea mai ia wau imua ou e i kuu inamuīi o kekahi ! mau kuka olelo ana a makon me ke ki>ne a maua. a ua oleio mai oia ia maua, i na ka e hanau ka maua ■®»u keiki a he mau keiki kane, Oi»na na keiki, ao ka inoa nae na maun no e kapa uk.u ! MamuH oia olelo a ke kane a mau;., ua piOjjuhane mai la wau imua ou e kW makuakane, a noi ak'i ia oe ne "%a inoa o ke keiki, i n.v nae h6f he keiki kane ia; a i:ia n<> hoi * tī# kaikimaHhie, na keiki alaila,-jfisuia no e kapa ka inoa, a oia ■*§§■ ka manno o , kfi.!. liuakai. hele liine imna ou e !<n makua.

I I kJfohe ana o Makalii i kc j ia j tnau ' welo a kana lei keiki, ua 1 nana <Stt Ia oia me na maka hoihoi, a%ane tnai la me ka leo "'Auhen oe e kuo lei kaikamabflfe, oa maikai ka huakai a a kr.o Sba i hoea mai !.i, :io ko keiki s;feau ai, he keiki kane no inoa a'u e kapa e aku no o Keliioieeknia. I ka h&nllu ana o kau keiki, aole e pono ia aku oia he alii, oiai, <f ka Keamalu keiki oo ke alii, ae noho kanaka aku no kau keiki oona. oiai, ua hoouna mu* akn no wap i kou kaikunatie i kanaka kokua no Keamalu, ao kau keiki hoi e lilo ana ia i kanaka ikaika, a oia no hoi ka Pukaua nui o ka Keamalu Ueiki, ao ka mea hoi naha e paa ke aupuni bka Keamalu keiki. Aia no nna ka inoa o kau keiki e ike ia mai ai oia he alii, aka, he alii kuia nae i kekahi koko alii kiekie ae." I ka lohe o Hapaiamemeue i keia mau olelo. a kona makuakane, r<a lilo iho la ■no ia i mea uiaikai i ko.na manao, oiai t ua hoomaopopo no ōia o Keamalu uo ka mea nana kn waiwai, a mamuli no o ko Keamalu manao maikai i noho oluolu aku ai oia malalo o laūn. Ika pau ana no hoi oia mau olelo a ka inakuakane ua huli hoi mai Ia ka uhane o Hapaimemeue i koua kino e waiho ana i Paliuli, a aole no hoi o Aiwohikupua i manao iki ua hele ka uhane'o.kana wahine elua e moe mai ana. I ka pau ana no hoi o na kuka kamaiUo ana mawaena o Keamālu me kona kupunawahine, ua huli hoi mai la Vu i ko lakou hale noho, a iaia no nae i hoea m»i ai, e ala aku ana nw o Hapaiamemeue me ka laua kane, a he mau hiohiona ano hiamoe ele ko Hapaimemeue ke nana ia mai, a un ulu iho la no ke ano haohao iloko o Keamalu iio i:n olelo a kona kupunawahino, aka, iaia no nae i hoomanao ae iaia ma kela huakai

hele uhane ana i ka uiokupuni kaili la o lalo e, ua hiki ole iai» e kanalua i na olelo a kona kupunawahine aloha, a tta pau loa hoi koua kanalua mahope iho o ko iakou kamailio hou ana i ka inoa ona keiki a lakou, a ia wa hoi o Hapaiamem' Ue i hoike mai ai i ka inr>a o kana keiki, a ua like loa hoi ia inoa me ki», inoa aua i lohe aki l ai ika hoike ana mai o ke kupunawahine Hina i ka wa a iaua e kamailio ana. N (X«bipau.)