Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 17, 29 December 1880 — [ Kakauia no ka Elelo Poakolu] Nowai ka Hennahema ? [ARTICLE]

[ Kakauia no ka Elelo Poakolu] Nowai ka Hennahema ?

Me he la, mawaena o na lahui o ke ao nei, aole pahahookahi ī komo kukonukonu iloko o na kaumaha a me na ehaeha o ka luku a ka mai hebera, ka anela eleele hoi o ka make iloko o ka M H )8.>k e like la me ki>, lahui Hav/aii ; a ke hoomanao' ae i na ouli kaumaha o ia rriau la, e piha e ana ka ili rne ka Jia, a e manaonao ana ka pauwai. Uoko o ia mau la, he rnau. tauearii kai laweia aku e ka, rnake, a ua like rhe he jioloholona )a ke kino o ke kanaka. . Pau pu,i ka poino he rnau ohana holookoa, a ua.lilo ka ain;j he luakupapau na ka hehera, rne ka, pae aria o ka leo kanikau hanehane rna o a maanei. H'e oiaio, he uhi pouli o ka weli, ka eehia a me ke kaumuha, ke kau ana maluna o keia 'ahui. Mamuli o keia huliamahi o ka luku, ua pii ae la ka manao pono ole iloko o n a'lii a , me na .niakaainana e ola ana,.a imi iho la * lakou- i ke kurrm i pae mai ai keia make iuka nei: Ia manawa, e poho aria o Kauka (I )r. f G P Judd), ma ke ano he hookele a he Jrahu malama 4-upuhl, a ua nui kona makomake ia a rrie ke ploha ia e rra kanaka Ha'Waii. 1 ka hoomaopopo ia arra nae, aia ka mamuli o kona hoohemahema ana, no ka hoomalu o)e ana i kekahi poe ohua moku i holo mal keieahi awa mai i loohia ia e ka mai hehem, a ' . noiaiia, ua laha ae la. No ia kumu, ua hiki ole i ko lakou mau manao aloha ke ana iu 1 #

Kauka, a ua ■ hoopii luna nui ia oia, a ua hoopau ia mai ke -kulana kahu inalama Aupuni aku. I keia Ja, ke noho nei keia kujuia ino iwajena o kakou— n nowai la ka hemaliema i hiki mai i ka aina nei ? , He mau ao nuiann mai na ouli o ka ia kakoii, a pakeln loa aku hoi i na iuna awpuni, a ine ka l'apa 'Ola; oiai, o lakou na kahu ma'hima ola r ikalahui. Ua lohe niua m mai n r>, aia ka mai kp luku iin,n''nieii'' "h' la i Lc. i Kapalakike jhw ; ua lawa na Imniaio ana nr ; ia mea. aka, ua kahalia nau' mak'uu i ka aeia ana o na ohua'o ka mokuahi Kah'poiu i ki; inai ai i kela injiu la aku nei, rb lele mai uika nei, ni" ka hoomalu ole ia,e hke me na Kula o ka Papa Ola. Ua manao makou, he liooihemahema nui keia o ka Papa Ola a im- na kahu aupuni, oiai, o ka ae ia ana o na ohua o kela moku e lele wale mka nei me ka hoomalu ole ia, o ka ae ana no fa o lakou i ka make e luku i ko Hawaii nei poe. He oiaio, aole i nui ka mai, a ua ane paha e jiSu ; aka, ina e laha nui ole, alaila, aole loa ia pomaikai mamuli o ka mikiala o ka poe ia lakou ka hana, aka, mamuli o ka lokomaikaU?0^jke Akua. Ua oleloia, mamuli o ka hoike a'ka iLuna Dala o ka mokuahi a me Rev. S. C. Damori, Lunakanawai Makale a me D. K. Fyfe, — e olelo ana ua mahia ka mai a ua pau ke kumu makau ia ma Kapalakiko, oia ke kurnu i ae ia ai na ohua e lele iuka nei ; pela io nō paha, aka, aole ioa oia' na kumu kupono e kapae ia ai na Rula o ka Papa. He mau keonimana kulana kiekie keia, a ua jhoike no paha lakou e like me ko iakou ike ja me na hoomaopopo ana, aka, ua nele io janei na ohua o ua moku la i ka mai hebera '{ i Ua maikai ka lakou rnau hoike, a he mea hauoli ia, aka, ua 'haule nae ia mau hoike i ana, oia r, ua puka ae la ka mai mawaena o 1 kekahi rnau ohua, mahope okahalaana o 'kahi mau Ja ma ka aina nei — e imoia mai t « jan»; aole i pau ka mai, a e hoike mai ana i ' ka porio ole o ke kapae ia aria o fia Rula o ka Papa Ola. Nolaila ka makou e olelo nei ke rialo keia hehera mai o kakou aku, (a ; he manaolana ko makou no ia haawina poimaīkai) alaila, he aloha, ia mai ka, lani mai; aka, ke laha ae, alaila, e kau aku no na j hopena o ia poinn maluna o' ka poe' ruiria i , lioohema'hema ke kiai makaala i ka lakou haua, (rnai(iaj) o ria kumu i ike ole ia) a o paano makou ia Lkou e uku no ia luunaliema. Ua maopopu ia makou, o keia ae la ka, manao loka.hi o ka lehulehu mai kahi klhi o ; ka aina a I ka hi, a o ka pu«na wale aku no ka ki.i'.i.i'. Poa kow rrra ka aoao o ka lahui • Hawaii a me ria Uhui e ae a pau e nohp pu aria, Oiai o ka Papa kumuhana nui hookahi ka l'ajia Ol.n, o kona kuleana, he kuleana plli laulaha i ke ola o kalahui, he ano rmi k»ria kahua ; ke manaolaoa nei makou, Ke mea pono e v/ae ia j mau . kanaka kuo» koa a kukaawale mni nft imi pono pilikino 'a pilimakamaka, , E hoonohoia ka Perewdena, — aole rio Jta rrarra waie iho uo j ke ola o

L ko Honolulu nei poa, aka, e kaahele mau oia ma na wahi a pau o kela me keia mokupuni ; enana akahele, a e imi i na kumu hooln, a ine na kumu e pale aku ai i na mai ahulau ' luku. A oiai hoi, ua lawa nui ka waihona i Aupuni me ke (lala, ke mnnao nei makou, aole loa e aliewa ia kona hoolilo ana i kekalii puu dala nui ma ka haawi makana ana i : uku rnakahtki no ka I'eresideira, e hoolawa ' i kona mau lilo kaahele, a ine lui hoolawa ' ]iii ana i na pono no ke ola o ka lahui. Nol lailn, ke nolio nei no makou me na manao- , lana nui, '■ hoea lioii mai ana ka l;»'e ike ia ai na leukuna o ka loli o ke au o ka noho'na ' hooj)onopono ola o ka lahui malalo o na ala- ' kai aloha ana a ko kakou Makua Alii Moi. i Ola Hawaii.