Ke Aloha Aina, Volume XII, Number 26, 29 June 1907 — MOOLELO HOONI PUUWAI NO KE KOA KALUSA [ARTICLE]
MOOLELO HOONI PUUWAI NO KE KOA KALUSA
MOKI3NA XUL I O, e b M darce, be aloba aoei j oe it»'o e like me a'a nei ia oe. j Alail», o kou poowii nei a pao ] ooa a 003 w*te oo ia He ekelo | mahioa o ko T a uobo aoa Imiia o ! koa alo, aia aa baolebia aa | iloko o ke aloha kalipolipo eoa. | O koo mao hiohieua oani ua' kao j «kai ia i kaa eoaa ooohi maka me i he akaka L nuoa 1 boomala'e īln i koa poawei a l!lo t mea i waiiwalī. O, <s ka Mtvdāo3B ioa be | aloha oiaio koo oo'o, e ae mai ; ia'o i ke kapa ana ako ia oe o ke ' Kannawahine a i ole koa leī aloha. Mahalo a ooi ia oe e ke Kaa&a Mocgomere, wahi a Diaoa Po tia me ka leo haaoli. E liio no kaa hoaoielo 010 waipahe i mea eai oa'a e hoooaaoao ai ioawu' pao, l«* maoawa pa boi e h)o--maoao o oa waihoolaa ia'a oia no ke omaomao & me ke ; keokeo. j He oiaio ma ►akahi ta oa !ke ia ako la ke R.aooa Moogoaiere e kahiko aoa i kela waihooloo. , He ekola mahioa i Lala hoa ae Da llolia iho la ke K»aaa Moogomere a me O.ana Potia no ka mare. MamoU o kekahl maa ko mo i ole oa bc ©paoeeo e «ko Dfaoa 1 ka mare. Ak», ba!a hoo ae la he mao mahloa, aia hoi, aa hanwawa ia ae !a bb lUo hoo konei noonoo i kahooilioa moi opio fleoeri. Komo mai la iioko ooa ke ake haoohaeo, ka maoao haakei, a oa oaiopopo ĪBfa he Ia pokele wale no koe a li!o ae o Heoeri i moi, a wa hoi 1 e iilo aoa iala ka paawa! o Genr-1 ri o kooa 1110 &o ia ī moiwihine. | I ka omikqmam&!wa o oa ma- 1 kabtki o Benerf oa mare iho la | oia me Ealalioa de Med:'c, aks, j »o!e nae ola ! ike ia mea he &!o- ] ha, a hik! ! kooa wa ! hahwai a! ] me Diaoa Pctia, a oia hoi na ta a : ka oi e oohoalh aoa ma!aoa o oa' .D.aoa Palia la, No Kaooa ; gomera ao!e oia ! lohe i ke!a ooao , hoolalaho ana o Dians Potia oia! nae ke aloahi oa piha lakoo me ka !ke i ka Diaoa man haoa. A i ka hoopan an» o AHcsi ! %a&* maa olelo la Ka!QS3 t oa pane hoa gko !a o!a: . O koa kaee a& lohe ola ī oa mea a pao 4 aka, aole pae o!a ! 000 noo e holke ako ! le!a m&o haea ī Dlaoa Polia ! kona haka. Mi kekahi la oia ka !a 7 o laoaar! i 1639, ia makon e aloalo» ana mt>loko o 1« rooal me le Kaona oa ioai ma! !a he Uti ma! a D!aoa Poti§ m»! e hai mai &q* ! ke £«on» be oaaima! oi» ( » * boopaneeia kopa l!j:a sdi aka e Ike i»!a. Ia wa kole ®o,! kema ia-i a! e HoosB'o (a
:>n»sva Botōr-* a tuß f£aaoa Sdoakalea, he maa feeooimaaa oo ke aloaliī. U* komo 'mai lakoa me oa leo heheak» me ko iakoo maa koloka helepo e aaho aoa. E ooh ) ibo ilalo, Wahl & ke Mo9g3mere i pane alu ai me ka ieo ohaoha. Heaha l& ookoō miu maa hoa, ī lawe * , - . ; ;; map pīli ekola ka maioa ». haua ai, 1 ako ai o Moaoeia ( gutara lt a ooUil , q loaa ana | mai la ia a|iakoa 1 kaUaJe nei aa Lio ia'a ka eo o keia. pili. | P ka*q pilī, wahi a |jioagl9Saf eo moa ia'a. _ . _ .*:.. _ % , Ōe%bti kan pih? i nioaa ako ai ke Kiooa Mopgoa3§ra, 0 kaJj!»nag<i>Si pil?, i paoai m&i ai o Batara, aole e loaa aQja ka ooi opio ma Ljw'2re i keiapo. Mai ka li3Ware makoa i hele mai Ip, a aole 1q qo oia malaiia* 0 ka'a pili e »obo a&a oe ma koo. home i keia po, a he oiaio aa !«- oakiia ao, ao fca mea, aa ioaa mai |la oeia <qakoa i kaahaie aei i [ keia pOi ..' , . , Aoa laaakila po uo hoi o Saoakalea ma kaaa plli, ī hoomaa aka ai o oka Siaakalea pili e ke Kaona Mocg >mere e ma'i ana o' Diaoa i keia po. No-. iaila.'aohe he mēa o makoo i o! oiai oa lauakila makoo a paa ma ka makoo jpiU pakahl. . Ua pahola ae he maa naoaiaa nioaiiakea malaua o ka papaliaa o koa maloalane e Kaleea, wabi a Alieai e hoomao neii lana i hoike aqa, alaila, kamailio aka !ji oie: ~ I , Ke &ooia ako nei ao n& polo- | lei kao piii e Sj»oakalea» i paoe aka »ī ke Eaaat» M6fcgomeiej oo ka mea, oa loaa mai }* ia'a he mai » Diaua mai e hai mni aua aole e ke kipa aka e.ikeīaiai keia ahUhi oiai he ma'i oia, Alaila, ho ae la ka aīa ooa hoa'ioha ekola. £ aa keoni | maoa aa biki anei ia ookoa ke , hoakaka mai i ka pilikia o kao • )ba i nalohia ai kaa kaamaha ino kona oawaliwali, . | Me ka mahalo» aole keia he l me» hooa, oo ka mea, aa maopopo loa mea a paa a koe hookahl | oe I* mea i piii kokoke aka īaia. | Alaii» e hoike mai« wahi a ke | K«bq« me ka leo pihoi hoi.
J£ k« E««o« be makemake ma~ ! koa e hoike ako makoa ia ce i ka me« ouio, oiai k beme» ehaeha ao ffi«kon ka ike aua akq- i keka* ] hi kaaaka koa e hoopouipaaiia ( aoa e !!ke me oe, Aoīe ka booili i o« ®of m* Loware 1 k«r« po t ak a*' WII bome o Pi f &i k«oa | Jpo. E U Kaoua a ®aU$ ( « »»t ho»o e I ks' H'om eplo 1 I B b'an«l), wab! a ke Kaooa ī 1 U #«• &« keoolmlaa ekola ) ol\i\ «*t «i iw«ho, « «« k« lioo&aU- ] lu cU iho Uuli «4 obs ako !ā'i» e lawe ®a\ I kon» kolok» $mē kana pahl- *«««. Mt B« biobfon« kaa&iiha e hek*« «a« w*Uaa o koa ae kakea $jg ! a ql« l eia 03$ koa» |>Qliaka .uip } k« ltu I koea koleka
k n ot» ,jiai! mai la oia jae u* o'o a pana.am la. r . E Aiicsi e luwe aiai ia Ka'ogt koo keUl hpuii ao o ko'ū haalel? auaihoi ko kakoo home aluhi aei. Dt» biamce oe e Kaloaa i keīa ma OiWa, aia, Qa OWlii tt9 ajl lloko O ko*n kibei mōe, ■& ■■' Uwe aka 1» imda o koō makaakaūe. Honi ibo 1« oia i koa papalīna me k* lHoto aaa iholie maa kola wai o k® alōHa keikl olaio, alaiia, kaelooa pono c&at la kōna nao makamaiaoa o'a alamailio «lai la. ' fi Alloaa e malaoa i kōa keiki. O keia kaoa maa kiaaolelo hope toa I hoopoka atJS hele pa akn aoa aa me oe e kaa mooaaia, wabi a koa kaoē. v Aoie e FieroU na makemake aa owaa hookahi ke helē aka. . Aaie he ieo i ia e &tetQU t aka, i ka Wa I hala ako 1 ai ke &aana t na lalaa āe la oia i kona koloka me kana pahikaaa. 4oie iia i kaohi aka iata e aoho mal oiai o kona kaleana ta o ka akaii aka ma ka mehen o kona baka t oō uo ka malte aole loa e hiki ia'a ke aaa &kn iāia. Honi I» oia ia'o a awe Iho U an ®« k* ehaeha, a iloko o ka mapa wa pokole aa haalele mai la oia ia'a- I keia wa e paahla aaa eo oa i ka oioe, ka himoe hoi nana i hoolilo ia oe i keiki makna oie.
MOKŪKA ilf;
Uk« hctelea D ana enobo; aoa aole ia 1 maaaao loa mai ko | kakoo bonJB ako. Ua okali akn | o Fierofci m»bope o kona * kako »] 4He «in ia |aia 1 ke ko aoa iho a i baawl ako la I ke kikeke aD» ms- ! #»ho oks Ipaka, tJa *boao mai' in® e koe lala ma ka hoike āti&'be ma T i ko likoo hakn wahi iie, »ItB, oa hoopaaklk! ke Kanoa e kooao aka lioko, a me ka ike .ale ia aa kuaio aka la o P-e. rota Hokd oka haie. Ma ke poo oke ō'i h-ilawai hoa ako ia ke K»ooa m» eloa wahiae o ke »io o Di*aa a oi&aa aai la ī ka Q kooa hiki aoa ake. iakeloaomoe. He inakemake aa e ike ia Diana, 806 ka Teo nal e hiki ai i ks> m ftiofe* ke lohe mal oiai aole
' oa.mw oi s 9i īaaai moe tika p JC)-%ai»„..,. |S>Q* mo aka ia kekahi o oa )io *o oka mmi, ti i kooa oili boa .aqa oa»i qb bo)ke mai.ia ia, aipk a Djaojß ke Wdibp la ilaeia o jk%bl «00, aku, e. be!e mai uoa ola e bai me ke Eaana Sloag?mer9, He oiaio iloko o pokoie wale oo tu paka m*i ia o D;aoa mai koūa romi moe mai a ma kooa man hiohiooa e hoike m&I ana aa piha oia i ka hoooaokiok! no keia kipa aoa ako o ke Kiaoa e ike iaia a mie ka leo makooa p»ne mai ia ia. ffeaha kaa maoao e ka mooa--Bio o ka hele ana mai o keia ahtabi mabope o ko'o hoike aoa ala la oe he omaimai aii? No ka paoe aoa ako i kao oioao» wahi a ke Kaooa. e koo Mi* dame oa lohe ae nsi an be pooa« ioa ka'a, a o oa pooalaa ia oia no ka booilioa moi, a eia oia me oe i , keia abiabt, aa maoaolo ?e a oia ke komo o ktoa hiki sni mai la e īke komaka? i pane aka ai o Oi* joa me ke okalakala. Ua hoeha ia aa e Diac3, a ! heie mai oei ao imaa oo e lapaaa mai oe i keia paawai i hoonawa* iiwali ia. Aot>«« ike mai ia oe ia'a t aaa maopopo ako la ia oe he maa iooo wahahee wale no keia i Uwa .. ia aka ia oe, ke ooooi oei aa ma fnoa ona laoi e haaiele mal . H'o eke Kaooa Moogomere t oq Jta me&» be makemaae aa e hol hooiooin i.ko'ii maa lihielO.aoa, loa aole kaa pli- : iamww ' : «iiāllM hele ;mt **& ōia 'm Mkahi wa o keia moa ihe. Alaila, e ooho oe. Ae e ka iiUeUme, e ooho aoa aa [oa he omaimai koa, e hoi aka e hiamoe, aeka kīai ae ao oo kon eoeml. Aote f pso.