Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 10, 8 March 1902 — Page 8
This text was transcribed by: | Lynne Minamishin |
This work is dedicated to: | Minamishin 'Ohana |
KE ALOHA AINA, POAONO, MARAKI 8, 1902.
MOOLELO HOONI PUUWAI
NO
Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!
Ka Makaikiu Kupaianaha!
MOKUNA XXX.
@@ Malihini Hanohano- @@ Hoaloha Kahiko-Ka Makana a ke Aloha.
Ua oili a hoohanau ia mai ka la o keia kakahiaka me ka nani a me ka ulumahiehie, a o ka lono i holo ae iwaena o na kauwa o ke Kakela Danekota aia he haku wahine hou ko ke kakela i lawe a i hoihoi ia aku ma ia po iho i hala e ko lakou Haku, a oia lono ua lilo ia i mea na ua poe kauwa aia o ke kakela e kamailio a e ninau ai ia lakou iho no ke ano a me ke kulana o keia haluwahine hou o lakou, he lede puuwai oluolu a i ole huhu paha o a, a nui wale aku na ninau like ole e lohe ia ana ma ko lakou mau lehelehe.
Aka, o ka mea nae nana i kipaku a hoauhee ia aku ia mau ninau a lakou oia no ka lede kauwa lawelawe o ke kakela. Na keia wahine i hoike aku imua o kona mau hoa kauwa o kela haku wahine hou o ke kakela he puuwai oluolu oia a me ke aloha, a he ui hoi e like me ka anela, i paewa ole ae na hana mai ka haku wahine mua i make, a e nele ole ai hoi ke komo o ke aloha a me ka hoohihi o kela a me keia e launa pu aku ana me ia, a he oiaio i na la pokole mahope iho aia ka naau a me ka puuwai o na kauwa o ke Kakela Danekota ua pipili aku la me ko lakou haku wahine hou, a o na olelo a me na hoouna ana a ua haku wahine nei aole loa kekahi o ia mau mea e pakike a e kunukunu ia ana me he la he poe keiki lakou na keia lede aloha, a ua kapa ae lakou ma ka hoonani ana.
He anela oia no Danekota Kakela, alaila, na keia poe kauwa i hoolaulaha aku iwaena o ko lakou mau hoaloha na mea e pili ana i ko lakou haku wahine hou a i kela a me keia manawa a S@levia e m@alo ae ai ma ke kaa ma na wahi i lohe ia ai kona inoa e hoohiki ia ae no keia mau olelo o ka anela kela o ke Kakela Danekota.
Nolaila, ma keia la a ka nani i hanau pu ia mai ai me kona mau kahiko, aia na haku kane a me wahine o ke Kakela Danekota, ua ala ae mai ko laua wahi moe ae, a hoomaikai ae la i na lani no ke kiai ana mai maluna o laua ma ia po a lo@a hou keia la me ka maemae, a mahope o na hoomaemae a kahiko ana ia laua iho ua hoike mai la ke kuene nui ua makauk@u ka papa aina kakahiaka no ua mau haku ala e hele aku ai e ai no ke wa nina @@@ loa ana o ka Haku Danekota me kekahi maluna o kana pakaukau mahope iho o ko ke Kaunawahine Kelau @ia kaawale a haalele ana mai iaia. Ua hoohauoli ia @@ ae kela papaa ina kakahiaka a Haku Danekota, a ke nana aku i ua Haku nei me he la he kanaka oia i pakele ai lanakila mailoko mai o kekahi pilikia nui, aka, o kona mau oho nae ke h@omaka mai la na o hina o na la e palua ia aku ai kona mau lauoho e olelo ia ai he elemakule. O ka oiwi @ nae o ua Haku nei he oia mau ka maloeloe a me ka oo@ea, aka, o ke kina wale no nana i hoolilo iaia i mea hoowahawahaia oia no ka oop@ aka, o ka nui nae o ke dala a ua Haku nei na ia mea i huna aku ua oopa ala malalo o ka mana o ka la au ku'i e hiki ai ke koho aku me ka hoohewahewa ole aole io no oia he oopa.
No ka kaua ui S@levia hoi, he oia no na pua o Kukauiloko, aka, ke ano mea ahia iho la nae na la o ka opiopio ana o ka laau, aka, o ka ui no nae aia no ke pua @ai mai la ka ula ohelohelo ma na papalina, a o ka weo o na maka me he nunu maka onaona ala.
Oiai laua e hoohala ana maluna o ka papaaina me ka hauoli, aia hoi ua komo mai la ke kauwa me ke kahi pepa ka ka maluna o ke pa a haawi i ka haku kane, a oia ka ua haku nei i lalau iho ai a nana i ka inoa, a me ka leo hooho ano hikilele hoopuka ae la ia i keia mau olelo me ke ku ana ae iluna a haawi i ke k@da ia Silevia.
Kuu Akua Silevia! Ka kaua keiki ka Ela o Kalivi.
Ae, ka kaua keiki, wahi a Silevia me ke ku pu ana ae iluna iaia i ike iho ai i ka inoa e kau ana ma ke keda (pepa inoa) St. Bisila Eia o Kalivi.
Me na kapuai palanehe ua holo aku la o Silevia no ka rumi hookipa o ke kakela i ukal ia e kana kane a iloko o na puili ana o ka makua me ke keiki aia o Silewia ua komo aku la iloko o na lima o kana keiki a haawi i na muki honi o ke aloha kakahiaka, alaila, he lulu lima ana me @aku Danekota me na huaolelo, welakama e kuu keiki.
O na olelo hoomaikai no na makua iloko o ka hauoli oia ka ua Ela opio nei o Kalivi i pahola mai ai a me ke aloha pu hoi o kona mau makua hookama i hooili mai ai nana e lawe ma, a pahola aku maluna o na haku o Danekota Kakela. Ua aneane e hapal@u hora ka loihi o ka manawa i hoohala ia me ka hauoli mawaena o na makua a me ke keiki ia wa i kani mai ai ka @ale o ka puka e hooanaia ai kekahi kau wa e hoea aku ma ia kahua a ike me kona mau maka ponoi owai hou la keia lae paa lae nui hookani hele hanakuli o kakahiaka, a i ke kauwa i hemo aku ai a komo hou mai aia hou he pepa kada e paa ana ma kona lima a lawe pololei a haawi ia Kaunawahine Silevia, a o ka inoa e kau ana maluna o Heneri Belemehama.
KUU MAU KEIKI UA HALA.
Ma ka la 13 o Dec. 1901 make o Miss Kahuakaimalie. Ua hanau ia ma Kalihi, ma ka la 31 July, 1881 20 makahiki 4 malama 13 la o kona hanu ona i na ea o keia ao.
Ma ka la 5 o Feb. 1902 make o Simeon Paaluhi. Ua hanau ia oia ma ka la 19 o Oct. 1882 ma Kalihi 19 makahiki 3 malama 17 la o kona hanu ana i na ea o keia ao.
Ua hoonaauao ia o Simeon Paaluhi, ma ke kula o Kamehameha eono makahiki, a ma ke kula o Kalihi elua makahiki.
A ua hemo mai oia me ke kula a ua hele oia i na hana lima me M. R. Colburn, no ka imi ana me ka hoomanawanui i na pono o keia noho ana.
He keiki akahai me ka hoopono, aole inu i na waiona, a he keiki ake i na mea kani, he keiki aloha makua a me kona mau hoahanau, a pela no me kona mau hoaloha.
Ua hoomailomai ka ma'i i ke kino o ka'u mau keiki. A ua imi ia ko laua ola, ma na lapaau naauao ana, a ua hiki ole ke hoopakele ia. He oiaio no. "O ke kanaka i hanau ia e ka wahine he hapa kona mau la a ua piha hoi i ka popilikia."
Aole ko kakou mau kulanakauhale e mau ana maanei. Na ka Haku no i haawi mai, a nana no i lawe aku, a e hoonau i ia ko na inoa.
HE INOA NO SIMEON PAALUHI.
Haina ka inoa o ko makuakane,
Ea Mauna Loa ke poo o Kaana,
He ae kai ia na ka Naulu,
Ke ua i Mapua,
Hoi a ka la noho i Kalaihi,
Ka inoa ia o ka makuakane,
Na@a nei keiki-ke-o-la,
O oe ka ia,
Nani Hilo noe,
I ka Ua Kanilehua,
Noeo ula ka maka,
O ka ohia o Kaliu,
Puapuaula i kanahele o Malama,
Ke okooko lehua a ka wahine i ka lua,
Okooko ka lae ohia o Keaau,
Pau no ka nani ka maikai,
Ke onaona a noho i Hilo,
Noho i Hilo ka Puulena me ka moani,
Aole wahi hoohalahala a ka maka,
Ke ike, ke alawa iho oe,
Ma ka uka o Puna,
Nani hi@@ maikai ka ili o ka laau,
@ mil@a ia o ka Puulena makani,
Aala ka l@a, paoa, pu@a,
Aala kanahele o Panaewa,
Aala i ka nae o ka @ala me ka lehua.
I ka mapu hanu ala a Kaulumano,
Mahea la ka hikina mai a ke aloha,
Ma ka pumanawa o ka Hinalo,
Malaila ka uihi@a mai a ke aloha,
A hiki mai io'u nei,
Hiki mai ke aloha,
Eha, opa loko o ke kanaka,
Huikau ka loko popoi,
Me he awa kaikoo'la ka mimi@@
M@ he au kolele la ka manao
I-o-ia nei.
Ka iini no la oe,
O oe no ke kuko,
Ka lia, ka hi@ai a ka manao @@ moe
Moe a ka po, haui kololea,
Kaui leo lea ka leo o ka wai
K@-@-i na pali,
Oeoe lea i ka pali,
O Kueuelua-i-o hai-la,
I kaukini,
He kini@@@@ luna,
He lehulehu he hoonui olelo
Eia iho no ke kupu ino,
Ke noho iho la,
Noho aku ao, mihi @@ i ko aloha
Aloha kuu hoa o ka la nui,
Hana wela hahana mai la,
Ua wahi'la a kaua e noho ai,
E hooholo ai,
I ka ua nui, i ka ua loku,
I ka na kulu paka kaikahi,
Kaikahi ana i ka m@o o ka H@ nalo,
Nana i hoani, hiolo @ewa,
Ahu iho la ka pua,
Ma ke alanui ma uka,
O Awakapo-e,
Ua naaupo au,
Ua hoopo au, welawela i ka mo@ a kaua,
Ua imi kahu hou ae nei au na @@ moe,
I moe a hoolana, lana i ka wai,
I mea huikala a honana i ke aloha
E ahi la hoi,
O kuu puni o ke aloha no e.
S. PAALUHI
Kapalama, Feb. 24, 1902
Ma ka Poalua ae nei i manao ia ai e haalele iho ana ka moku lawekoa Warren ia Honolulu@@ Manila mahope o ka pau ana @@ kona mau wahi poino i ka hooponoponoia.
HOOLAHA HOOKO MORAKI
HOOLAHA KUAI A ME HOOPAA A KA MEA MORAKI
Ke hoolaha ia aku nei ma keia, no ka hooko ana aku i ka mana @ ka hoolilo ana i kekahi moraki i hanaia e Lulia Waianuhea, wahine kanemake, o Honolulu, Mokup@@ o Oahu Teritori o Hawaii, ia C. B@lte, Kahuwaiwai, ma ka la 6. o Novemaba, 1899, a i hoopaa ia @@ ke Keena Kope Aupuni, Oahu, maka buke 196, aoao 464 ame 466 ke hoolahaia aku nei ma keia, ua manao ka mea paa moraki e paa i @@ moraki la i oleloia no ka hahaki ia o ka aelike, oia ka uku ole ia o ke kumu paa a me ka ukupanee i @@ laua wa uku, a o ua moraki ala @@ oleloia, e hoolilo ia aku ana ma k@ kuai kudala ia ana ma ke keena kudala o James F. Morgan, ma alanui Moiwahine, Honolulu, ma ka Poakahi, Maraki 17, 1902, ma ka hora 12 awakea. O na waiwai i hoa @@@@ ia maloko o ua moraki la, oia @@ kela mau apana aina elua e @@@ @@ la @@@ Puunui, Honolulu i oleloia no laua na palena, penei:
Apana 1. E hoomaka ana make kihi hikina o na alanui Wyilie @ me Liliha, a e holo ana.
1. Hema 38 00 Hikina 47 kapuai ma ke alanui Wyilie.
2. Akau 40 40' Hikina 150 kapuai.
3. Akau 38 00' Komohana @@ kapuai no ke alanui Liliha, alaila holo ma k@ aoao o ke alanui i oleloia no kahi i hoomaka ai.
Apana 2. E hoomaka ana @@@, ke kihi A@@u aku o na alanui Wyilie a me Liliha, e holo ana.
1. Akau 38 00' Komohana 27@ kapuai ma ke alanui Wyilie.
2. Akau 52 00' Hikina 150 @@ puai ma ke alanui
3. Hema 38 00' Hikina no @@ alanui Liliha, alaila, holo ma ka @@@@ k@@mohana aku o ke @@@@@ Liliha no kahi i hooomaka ai
C. BOLTE, Kahuw@@@@@
Mea P@a M@r@ki.
Hanaia ma Honolulu, Feb. 20, 1902.
feb. 22, mar1,8, 1@